| Source | Target | | The human immunodeficiency virus (HIV) remains one of the most important communicable diseases in Europe. | Ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV) powoduje jedną z najważniejszych chorób zakaźnych w Europie. |
| HIV is a virus, which attacks the immune system and causes a lifelong severe illness with a long incubation period. | HIV jest wirusem, który atakuje układ odpornościowy i wywołuje ciężką, trwającą przez całe życie chorobę o długim okresie inkubacji.` |
| HIV is spread by sexual contact with an infected person, by sharing needles or syringes (primarily for drug injection) with someone who is infected, or, less commonly (and now very rarely in countries where blood is screened for HIV antibodies), through transfusions of infected blood or blood clotting factors. | Wirus HIV przenoszony jest przez kontakty płciowe z zakażoną osobą, używanie wraz z zakażoną osobą wspólnych igieł lub strzykawek (głównie w celu wstrzykiwania narkotyków) lub – rzadziej (a obecnie bardzo rzadko w krajach, gdzie prowadzi się badania przesiewowe krwi pod kątem przeciwciał skierowanych przeciwko HIV) – przez przetoczenie zakażonych czynników krzepnięcia krwi albo samej krwi. |
| Babies born to HIV-infected women may become infected before or during birth or through breast-feeding. | Dzieci kobiet zakażonych wirusem HIV mogą ulec zakażeniu przed porodem, podczas porodu lub w wyniku karmienia piersią. |
| The end-stage of the infection, acquired immunodeficiency syndrome (AIDS), results from the destruction of the immune system. | Końcowy etap zakażenia, określany jako nabyty zespół upośledzenia odporności (AIDS), wynika ze zniszczenia układu odpornościowego. |
| Effective combination therapies, introduced in the mid-1990s and widely used in industrialised countries, have had a profound effect on the course of HIV infection, improving the quality of life and delaying the onset of AIDS and death in HIV-infected individuals. | Skuteczne leczenie skojarzone, wprowadzone w połowie lat 90. i powszechnie stosowane w krajach uprzemysłowionych, miało znaczny wpływ na przebieg zakażenia HIV – poprawiło jakość życia oraz opóźniło wystąpienie AIDS i zgonu u osób zakażonych wirusem HIV. |
| Since their discovery, antibiotics have revolutionised the way we treat patients with bacterial infections and have contributed to reducing the mortality and morbidity from bacterial diseases. | Od czasu odkrycia antybiotyków zrewolucjonizowały one sposób leczenia pacjentów z zakażeniami bakteryjnymi oraz przyczyniły się do zredukowania wskaźników umieralności i chorobowości związanych z chorobami bakteryjnymi. |
| Unfortunately antibiotics have also been liable to misuse. | Niestety antybiotyki mogą też być stosowane niewłaściwie. |
| Antibiotics are often unnecessarily prescribed for viral infections, against which they have no effect. | Są one często niepotrzebnie przepisywane w zakażeniach wirusowych, w których nie wykazują żadnego działania. |
| Considering the mechanisms behind the emergence of AMR, the strategy to fight it is rather straightforward: | Biorąc pod uwagę mechanizmy leżące u podstaw oporności bakterii na antybiotyki, strategia jej zwalczania jest stosunkowo prosta: |
| - use less antibiotics, i.e. only when they are needed to treat patients; | - stosowanie mniejszej ilości antybiotyków, tj. stosowanie tylko wówczas, gdy są one niezbędne do leczenia pacjentów; |
| Humans may acquire the infection after exposure to spores, and symptoms appear one to seven days (up to 60 days) later. | Ludzie mogą ulec zakażeniu po kontakcie z zarodnikami, a objawy występują po 1– 7 dniach (maksymalnie do 60 dni). |
| Control measures include the correct disposal of dead animal: | Metody mające na celu ograniczenie choroby obejmują prawidłowe usuwanie martwych zwierząt: |
| disinfection, decontamination and disposal of contaminated materials and decontamination of the environment. | dezynfekcję, odkażanie oraz usuwanie skażonych materiałów oraz pozostałości po odkażaniu ze środowiska. |
| Protective equipment must be used by workers. | Pracownicy muszą używać środków ochrony osobistej. |
| Influenza is an acute infectious disease of the respiratory tract caused by the influenza virus which occurs in three types: | Grypa jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego powodowaną przez wirus grypy, jaki występuje w trzech typach: |
| These are divided into those of high and low pathogenicity according to the severity of infection in birds. | Dzieli się je na podtypy o wysokiej lub niskiej patogenności, w zależności od stopnia ciężkości przebiegu zakażenia u ptaków. |
| Since 1997 a new and more deadly strain of highly pathogenic avian influenza virus (A/H5N1) has appeared in domestic poultry and humans, initially in southern China where the first human-to-human transmission took place. | Od 1997 r. u drobiu hodowlanego oraz u ludzi zaczął występować nowy, groźniejszy szczep wysoce zjadliwego wirusa ptasiej grypy (A/H5N1); początkowo obserwowano go w Południowych Chinach, gdzie miało miejsce pierwsze przeniesienie zakażenia z człowieka na człowieka. |
| After 2003, influenza A/H5N1 appeared in many Asian countries causing huge outbreaks in birds and a small number of severe human infections, almost entirely among people with close contacts with domestic poultry. | Po 2003 r. grypa wywołana przez wirus A/H5N1 pojawiła się w wielu krajach azjatyckich, powodując duże epidemie wśród ptaków oraz niewielką liczbę ciężkich zakażeń u ludzi, niemal zawsze wśród osób mających bliski kontakt z drobiem hodowlanym. |
| This A/H5N1 group has shown itself to be unusually stable for an avian influenza strain and has spread among birds in two waves, the second of which took it out of south and south-east Asia to Europe and Africa through migratory birds and trade. | Wykazano, że sama grupa A/H5N1 jest niezwykle stabilna, jak na szczep grypy ptasiej oraz że szerzyła się ona wśród ptaków w dwóch falach, z których druga przedostała się z Azji Południowo-Wschodniej do Europy i Afryki z ptactwem migrującym oraz drogami handlowymi. |
| The virus is poorly adapted to humans who are difficult to infect except at high doses. | Wirus jest słabo zaadaptowany do ludzi i może on wywoływać zakażenia u ludzi tylko w wysokich dawkach. |
| The danger to humans lies in the fact that the strain is highly pathogenic in those few humans that do become infected. | Niebezpieczeństwo dla ludzi tkwi w tym, że szczep ten wykazuje dużą zjadliwość u tych niewielu osób, u których dochodzi do zakażenia. |
| Even where these are available, between 5 and 10 % of the patients die. | Nawet po zastosowaniu leczenia od 5 do 10% pacjentów umiera. |
| The common reservoirs for Brucella bacteria that may infect humans are cattle, dogs, sheep, goats, and pigs. | Częstymi rezerwuarami bakterii Brucella, które mogą powodować zakażenia u ludzi, są bydło, psy, owce, kozy i świnie. |
| Humans become infected by direct or indirect contact with animals or with contaminated animal products (including unpasteurised milk and dairy products) or by the inhalation of aerosols. | Ludzie zarażają się przez bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzętami albo skażonymi produktami pochodzenia zwierzęcego (w tym niepasteryzowanym mlekiem i przetworami mlecznymi), a także drogą oddechową. |
| Untreated, the disease may become chronic. | Nieleczona choroba może przejść w stan przewlekły. |
| Untreated, brucellosis can lead to death. | Nieleczona bruceloza może prowadzić do zgonu. |
| Prolonged antibiotic treatment is usually effective. | Zazwyczaj skuteczne jest przedłużone leczenie antybiotykami. |
| Control measures include animal vaccination and/or test-and-slaughter of infected animals, as well as pasteurisation of milk and dairy products. | Do działań mających na celu zwalczanie choroby należy szczepienie zwierząt i/lub badania oraz ubój zakażonych zwierząt, a także pasteryzacja mleka i przetworów mlecznych. |
| Campylobacteriosis is a diarrhoeal disease caused by Campylobacter bacteria, found in animals such as poultry, cattle, pigs, wild birds and wild mammals. | Kampylobakterioza jest chorobą przebiegającą z biegunką, powodowaną przez bakterie z rodzaju Campylobacter występujące u zwierząt takich jak drób, bydło, świnie, dzikie ptactwo i dzikie ssaki. |
| Usually, symptoms last for a few days and the disease is self-limiting but occasionally they will persist and result in hospitalisation. | Objawy trwają zwykle kilka dni, a choroba ma charakter samoograniczający, lecz czasem mogą się one utrzymywać przez dłuższy czas i wymagać hospitalizacji. |
| As a prophylactic measure, control of Campylobacter colonisation in poultry is important, as well as hygienic processing of meat, and the protection and control of private drinking water supplies. | W ramach profilaktyki ważne jest zwalczanie kolonizacji bakterii Campylobacter u drobiu, a także higieniczne przetwarzanie mięsa oraz ochrona i kontrola prywatnych ujęć wody pitnej. |
| Later on, sharp mood swings may occur, and the patient may become confused and aggressive. | W późniejszym czasie u pacjenta mogą wystąpić nagłe wahania nastroju, a także dezorientacja i agresja. |
| CCHF virus is widespread and evidence for the virus has been found among ticks in Africa, Asia, the Middle East and Eastern Europe. | Wirus CCHF jest mocno rozpowszechniony i wykryto go u kleszczy w Afryce, Azji, na Bliskim Wschodzie i w Europie Wschodniej. |
| Imported cases among tourists have been identified in several European countries. | W kilku krajach europejskich zidentyfikowano przypadki choroby u powracających turystów. |
| Chlamydiae are bacteria capable of producing infection in several organ systems. | Chlamydie są bakteriami, które mogą wywoływać zakażenia w kilku układach narządów. |
| They are due to Chlamydia trachomatis causing uro-genital disease and “lymphogranuloma venereum” (LGV), a systemic disease with swollen lymph nodes in the groin. | Są one wywołane przez Chlamydia trachomatis, która powoduje chorobę układu moczowego i narządów płciowych, a także „lymphogranuloma venereum” (LGV) – chorobę układową z obrzękiem węzłów chłonnych pachwinowych. |
| However, uro-genital Chlamydia infection often remain without symptoms and can undetected cause infertility. | Jednak zakażenie chlamydiowe układu moczowego i narządów płciowych często pozostaje bezobjawowe, a niewykryte może prowadzić do bezpłodności. |
| LGV is now also increasing, having until recently occurred only sporadically in the western world and since 2004, LGV infection has been noted in several large European cities among men who have sex with men. | Obecnie obserwuje się wzrost częstości występowania LGV, który do tej pory obserwowano jedynie sporadycznie w krajach zachodnich, a od 2004 r. zakażenie LGV obserwuje się w kilku dużych miastach europejskich wśród mężczyzn utrzymujących stosunki płciowe z innymi mężczyznami. |
| Consumption of contaminated water and food, especially seafood eaten under-cooked, results in infection. | Do zakażenia prowadzi spożywanie skażonej wody i pokarmów, a zwłaszcza niedogotowanych owoców morza. |
| With timely treatment (fluid replacement and antibiotics), less than 1% of patients with symptoms die. | Po zastosowaniu odpowiedniego leczenia (uzupełniania płynów i stosowania antybiotyków) umiera mniej niż 1% pacjentów z chorobą objawową. |
| The disease is often (but not always) associated with previous antibiotic use, and has mainly been spread within hospitals. | Choroba często (lecz nie zawsze) jest związana z wcześniejszym stosowaniem antybiotyków i występuje ona głównie w szpitalach. |
| Since March 2003, increasing rates of Clostridium difficile infection with a more severe course, higher mortality, and more complications have been reported in Canada and USA. | Od marca 2003 r. w Kanadzie i USA obserwuje się wzrost częstości zakażeń wywołanych przez Clostridium difficile, które mają cięższy przebieg, są obarczone wyższą umieralnością i większą liczbą powikłań. |
| Human infections occur due to Cryptosporidium parvum, a species that also affects domestic animals. | U człowieka zakażenia są wywoływane głównie przez gatunek Cryptosporidium parvum, który występuje także u zwierząt domowych. |
| In humans, infections without symptoms are common. | U ludzi często występują zakażenia bezobjawowe, |
| Especially healthy individuals, may, after an incubation period averaging one week, get a diarrhoea that spontaneously resolves over a couple of weeks. | ale (zwłaszcza u osób zdrowych) po okresie inkubacji trwającym średnio jeden tydzień może wystąpić biegunka, która ustępuje samoistnie w ciągu kilku tygodni. |
| By contrast, patients with impaired immune system may develop profuse, life-threatening, watery diarrhoea that is very difficult to treat with currently available drugs. | U pacjentów z zaburzeniami odporności może się jednak pojawić nasilona, zagrażająca życiu wodnista biegunka, którą bardzo trudno wyleczyć dostępnymi obecnie lekami. |
| Outbreaks have been reported in hospitals, day-care centres, within households, among bathers (affecting participants in water sports in lakes and swimming pools), and in municipalities with contaminated public water supplies. | Ogniska choroby odnotowywano w szpitalach, ośrodkach opieki dziennej, w gospodarstwach domowych, wśród osób przebywających w wodzie (np. uprawiających sporty wodne w jeziorach i basenach), a także w miastach o zanieczyszczonych systemach wodociągów publicznych. |
| Humans are infected with dengue virus through bites of tiger (Aedes) mosquitoes. | Ludzie zakażają się wirusem gorączki denga przez ukąszenia komarów tygrysich (Aedes). |
| After an incubation of 8-10 days, a mild and usually self-limited flu-like illness develops. | Po okresie inkubacji trwającym 8– 10 dni rozwija się łagodna i zazwyczaj samoograniczająca się choroba grypopodobna. |
| Transmission of the viruses occurs from person to person through close contact with blood or body fluids. | Przenoszenie wirusów następuje z człowieka na człowieka przez bliski kontakt z krwią lub płynami ustrojowymi. |
| In the case of cystic disease, symptoms usually appear due to the large size of the cysts. | W przypadku choroby w postaci torbieli objawy są związane głównie z ich dużym rozmiarem. |
| Cysts in the lungs invades tissues in a cancer-like fashion and if untreated always leads to death. | Torbiele w płucach naciekają tkanki w sposób przypominający nowotwór, a nieleczone zawsze prowadzą do zgonu. |
| The disease occurs in areas where dogs have access to animal inner organs, usually of sheep and cattle (intermediate hosts), containing cysts. | Choroba występuje na obszarach, gdzie psy mają dostęp do narządów wewnętrznych innych zwierząt, zazwyczaj owiec i bydła (nosiciele pośredni), które zawierają torbiele. |
| Poor hand hygiene, close contact with infected animals and consumption of undercooked, unwashed food contaminated with echinococcus eggs (e.g. vegetables) are all risk factors. | Do czynników ryzyka należą niedostateczna higiena rąk, bliski kontakt z zakażonymi zwierzętami oraz spożywanie niedogotowanych, nieumytych pokarmów zanieczyszczonych jajami tasiemca (np. warzyw). |
| The parasites could cause disease equally in humans and animals such as dogs, cats, cows and sheep. | Pasożyty te mogą powodować chorobę zarówno u ludzi, jak i u zwierząt takich jak psy, koty, krowy i owce. |
| Infected individuals can remain without symptoms or (three to 25 or more days later) develop either acute or chronic diarrhoea. | U zakażonych osób mogą nie występować żadne objawy albo (3– 25 lub więcej dni od zakażenia) może wystąpić ostra lub przewlekła biegunka. |
| Bloating, fatigue, and malabsorption of vitamins and fats may occur. | Mogą się także pojawić wzdęcia, uczucie zmęczenia oraz zespół złego wchłaniania witamin i tłuszczów. |
| Giardia cysts can survive for extended periods of time in the environment and chlorination of water alone cannot inactivate them. | Torbiele lamblii mogą przeżywać przez dłuższy czasw środowisku, a samo chlorowanie wody nie powoduje ich unieszkodliwienia. |
| Therefore, cases among hikers or backpackers in wilderness areas are common, and waterborne outbreaks due to inadequate treatment of drinking water are common. | Z tego względu zakażenia często występują u osób uprawiających turystykę pieszą na niezamieszkałych obszarach. Często odnotowuje się także ogniska choroby związane z nieodpowiednim przygotowaniem wody pitnej. |
