| Source | Target | | In most cases legionellosis can be treated effectively with antibiotics, but death rates can be high among the elderly and in patients with a weakened immune system. | W większości przypadków legionellozę można skutecznie leczyć antybiotykami, lecz umieralność może być wysoka wśród pacjentów w podeszłym wieku oraz u pacjentów z osłabionym układem immunologicznym. |
| Prophylactic measures include regular cleaning and adequate maintenance of the particular water systems. | Działania profilaktyczne obejmują regularne czyszczenie i odpowiednią konserwację narażonych systemów wodnych. |
| Leptospirosis is a zoonotic disease (transmitted from animals to humans) caused by Leptospira bacteria. | Leptospiroza jest odzwierzęcą (która może zostać przeniesiona ze zwierząt na człowieka), wywoływaną przez bakterie z rodzaju Leptospira. |
| Although more common in tropical areas of the world, the disease is also present in temperate areas, including Europe. | Choć choroba ta występuje częściej w tropikalnych strefach świata, wykrywa się ją także w strefach umiarkowanych, w tym w Europie. |
| Different species of domestic and wild animals act as maintenance hosts. | Nosicielami są różne gatunki zwierząt domowych i dzikich. |
| Humans get leptospirosis either from direct contact with the urine of infected animals, or from contact with material contaminated by it, such as water or soil. | Ludzie zarażają się leptospirozą poprzez bezpośrednikontakt z moczem zakażonych zwierząt lub poprzez kontakt z zanieczyszczonym nim materiałem, takim jak woda lub gleba. |
| After exposure, the incubation period ranges between two and 30 days (with an average of 10 days). | Po ekspozycji na bakterie okres inkubacji wynosi od 2 do 30 dni (średnio 10 dni). |
| The symptoms vary. | Objawy bywają zróżnicowane). |
| Fever, muscle ache and eye infection are very frequent. | Bardzo często występują gorączka, bóle mięśni i zakażenie oczu. |
| Liver, kidney, lung, heart, and more rarely brain involvement and bleeding are the most serious symptoms. | Najpoważniejsze objawy dotyczą wątroby, nerek, płuc, serca, a rzadziej także mózgu, jak również krwawień. |
| Timely antibiotic treatment is effective, and the death rate is low, but does increase with advancing age and may reach up to 20% or more in complicated cases with severe disease. | Skutecznym leczeniem jest antybiotykoterapia zastosowana w odpowiednim czasie, a umieralność jest niska, jednak wzrasta wraz z wiekiem i może osiągać 20% lub więcej w przypadkach powikłanych z ciężkim przebiegiem choroby. |
| Preventive measures include controlling rodent populations, avoiding contaminated areas and covering cuts and abraded skin when operating in the environment. | Działania zapobiegawcze obejmują zwalczanie populacji gryzoni, unikanie skażonych terenów oraz osłanianie zranień i otarć skóry podczas przebywania na zewnątrz. |
| Immunisation of persons at occupational risk of exposure has been carried out in some countries (Italy, France, Spain). | W niektórych państwach (Włochy, Francja, Hiszpania) prowadzi się immunizację osób narażonych na ryzyko ekspozycji z racji wykonywanego zawodu. |
| The disease primarily causes problems in pregnant women, newborns, and adults with a weakened immune system. | Choroba powoduje problemy głównie u kobiet w ciąży, noworodków i osób dorosłych o osłabionym układzie odpornościowym. |
| Listeria bacteria are ubiquitous in the environment, and food-borne outbreaks have been detected worldwide. | Bakterie z rodzaju Listeria występują w środowisku powszechnie, a ogniska zakażeń pokarmowych obserwuje się na całym świecie. |
| After exposure (via contaminated food) most healthy adults do not develop any symptoms, except in the case of pregnant women. | Po ekspozycji na bakterie (za pośrednictwem zanieczyszczonych pokarmów) u większości osób dorosłych, z wyjątkiem kobiet w ciąży, nie występują żadne objawy. |
| After an incubation period of about three weeks pregnant women may suffer from a self-limiting influenza-like illness which may affect the uterus. | Po okresie inkubacji trwającym około trzech tygodni u kobiet ciężarnych może wystąpić samoograniczająca się choroba grypopodobna z możliwym zajęciem macicy. |
| In that case, it can lead to death of the foetus and consequent abortion or to a dramatic picture of congenital listeriosis in the newborn. | W takim przypadku może dojść do śmierci płodu z następczym poronieniem albo do wystąpienia dramatycznego obrazu listeriozy wrodzonej u noworodka. |
| In addition, listeriosis in adults with weakened immune system and the elderly may lead to meningitis, brain infection, and severe blood infection. | Ponadto listerioza u osób dorosłych o osłabionym układzie odpornościowym oraz u osób starszych może prowadzić do zapalenia opon mózgowych, zakażenia mózgu i ciężkiego zakażenia krwi. |
| All clinical presentations are treatable with prolonged courses of antibiotics, but the prognosis of the most serious ones is poor. | Wszystkie postacie kliniczne choroby można leczyć, stosując długotrwałą antybiotykoterapię, lecz rokowanie w poważniejszych przypadkach jest niekorzystne. |
| Control measures should be aimed at the farm and food-processing level, in order to prevent contamination of food products. | Działania zapobiegawcze powinny być podejmowane już na etapie hodowli zwierząt i przetwarzania żywności w celu zapobiegania skażeniu produktów spożywczych. |
| Preventive measures include providing appropriate information for consumers on how to minimise the risk of ingesting food contaminated by Listeria. | Obejmują one przekazywanie konsumentom odpowiednich informacji na temat ograniczenia do minimum ryzyka spożycia pokarmów skażonych bakteriami Listeria. |
| Four Plasmodium species (Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale and Plasmodium malariae) give disease in humans, and humans are their only relevant reservoir. | U ludzi chorobę wywołują cztery gatunki Plasmodium (Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale i Plasmodium malariae); ludzie stanowią też jedyny istotny rezerwuar pasożytów. |
| Following exposure (an infected mosquito bite) the incubation period varies between one and four weeks in most cases. | Po ekspozycji (ukąszeniu przez zakażonego komara) okres inkubacji wynosi w większości przypadków od siedmiu dni do czterech tygodni. |
| Depending on the plasmodium species involved, much longer incubation periods are possible. | W zależności od gatunku Plasmodium możliwy jest o wiele dłuższy okres inkubacji. |
| Once the Plasmodia multiply inside the red blood cells, fever and multi-organ disease may ensue, which can be life-threatening when P. falciparum is involved. | Gdy pasożyty z rodzaju Plasmodium namnażają się wewnątrz czerwonych krwinek, może wystąpić gorączka i choroba ogólnoustrojowa, która w przypadku zakażeń P. falciparum może zagrażać życiu. |
| Symptoms are much reduced if the patient is semi-immune by repeated previous infection. | Objawy są znacznie mniej nasilone, jeżeli u pacjenta występuje częściowa odporność wskutek powtarzających się wcześniejszych zakażeń. |
| During the 20th century, malaria was eradicated from many temperate areas, including the whole of the EU. | W XX w. malaria została wyeliminowana z wielu obszarów o klimacie umiarkowanym, w tym z całej UE. |
| As a result, the disease is now essentially limited to tropical countries. | W rezultacie choroba jest obecnie ograniczona głównie do krajów tropikalnych. |
| With global climate change, the potential for the reappearance of malaria in countries where it was previously eradicated is a growing concern. | W związku z globalnymi zmianami klimatu coraz większa jest obawa dotycząca możliwości ponownego pojawienia się malarii w krajach, gdzie wcześniej była ona wyeliminowana. |
| Anopheles mosquitoes are in fact still present in those areas, including in Europe. | Komary Anopheles nadal występują na tych obszarach, także w Europie. |
| Due to the large number of imported cases in Europe, malaria is mainly a travel medicine issue. | Ze względu na dużą liczbę przypadków przywożonych do Europy malaria stanowi problem medyczny dotyczący głównie osób podróżujących. |
| Nonetheless, ‘airport malaria’ is sometimes reported in relation to the inadvertent transport of infected mosquitoes from endemic areas. | Pomimo to czasem opisuje się „malarię portów lotniczych” związaną z nieświadomym transportem zakażonych komarów z obszarów endemicznych. |
| Measles | Odra |
| Measles is an acute illness caused by morbillivirus. | Odra jest ostrą chorobą wywoływaną przez morbilliwirus. |
| The disease is transmitted via airborne respiratory droplets, or by direct contact with nasal and throat secretions of infected individuals. | Jest ona przenoszona drogą kropelkową lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzielinami z nosa i gardła zakażonych osób. |
| The main symptoms are fever, rash, cough, running nose and eye infection, appearing after an incubation period of 10 to 12 days. | Do głównych objawów odry należą: gorączka, wysypka, kaszel, katar i zakażenie oczu. Objawy te pojawiają się po okresie inkubacji trwającym 10– 12 dni. |
| Only the latter require treatment, by the use of antibiotics. | Jedynie w ostatnim przypadku wymagana jest antybiotykoterapia. |
| The disease is preventable by a vaccine providing lifelong immunity to most recipients. | Chorobie można zapobiec przez szczepienie zapewniające większości osób odporność na całe życie. |
| The elimination of measles by 2010 (interruption of indigenous measles transmission) is part of the WHO strategic plan for measles and congenital rubella infection in the WHO European Region. | Eliminacja odry do 2010 r. (przerwanie wrodzonego przenoszenia odry) stanowi element strategicznego planu WHO dotyczącego odry i wrodzonych zakażeń różyczką w europejskim regionie WHO. |
| Meningococcal disease is caused by Neisseria meningitidis, a bacterium with human carriers as the only reservoir. | Choroba meningokokowa jest wywoływana przez Neisseria meningitidis – bakterię, której jedynym rezerwuarem i nosicielem jest człowiek. |
| It is carried in the nose, where it can remain for long periods without producing symptoms. | Bakteria ta przebywa w nosie, gdzie może pozostawać przez długi czas bez wywoływania objawów. |
| Following exposure (inhalation of infective droplets) the carrier state may develop and last for some time. | Po ekspozycji (wdychanie zakaźnych kropelek) zarażona osoba może stać się nosicielem i pozostawać nim przez pewien czas. |
| Due to a series of factors, a very low proportion of carriers (less than 1%) will eventually become ill. | Ze względu na szereg czynników choroba rozwija się u bardzo niskiegoodsetka nosicieli (poniżej 1%). |
| This most frequently occurs in young children, but a second disease peak is observed among adolescents and young adults. | Ma to miejsce najczęściej u małych dzieci, lecz drugi szczyt zachorowań obserwuje się wśród młodzieży i u młodych osób dorosłych. |
| The clinical picture is very serious, and may present as meningitis and severe blood infection. | Obraz kliniczny jest bardzo poważny i może przybierać formę zapalenia opon mózgowych oraz ciężkiego zakażenia krwi. |
| Timely, appropriate antibiotic therapy can usually cure the meningitis (although serious complications including deafness, neurological problems and even amputations are still possible), whereas the severe blood infection leads to death in about 8% of cases. | Szybkie podjęcie odpowiedniej antybiotykoterapii zazwyczaj umożliwia wyleczenie zapalenia opon mózgowych (choć nadal możliwe są poważne powikłania, w tym głuchota, problemy neurologiczne, a nawet amputacje), natomiast ciężkie zakażenia krwi w około 8% przypadków prowadzą do zgonu. |
| Most instances of the disease in Europe are caused by serogroups B and C. Since 1999, several countries have introduced vaccination programmes against serogroup C, using a new generation of so called “conjugate” vaccines. | Większość przypadków tej choroby w Europie jest wywoływanych przez grupy serologiczne B i C. Od 1999 r. w szeregu krajów wprowadzono programy szczepień przeciwko grupie serologicznej C z zastosowaniem nowej generacji tak zwanych szczepionek „skoniugowanych”. |
| It is characterised by fever and swelling of one or more salivary glands (mumps is the only cause of epidemic infectious parotitis). | Charakteryzuje się gorączką i obrzękiem przynajmniej jednej ślinianki (świnka jest jedyną przyczyną epidemicznego zakaźnego zapalenia przyusznic). |
| Humans are the only reservoirs of the virus, which is transmitted from person to person via droplets and/or saliva. | Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa, który jest przenoszony pomiędzy ludźmi drogą kropelkową i/lub przez ślinę. |
| Following infection, the incubation period lasts on average 16–18 days. | Po zakażeniu okres inkubacji trwa średnio 16– 18 dni. |
| Salivary glands apart, other organs may be involved and symptoms might include infection in the testicles (in post-pubertal males), prostate gland, thyroid gland, and pancreas. | Oprócz ślinianek mogą także być zajęte inne narządy, a objawy mogą obejmować zakażenie jąder (u mężczyzn po zakończeniu okresu dojrzewania), prostaty, tarczycy i trzustki. |
| Brain involvement is frequent, but mostly without symptoms. | Często dochodzi do zajęcia mózgu, lecz zwykle bez wystąpienia objawów. |
| Brain infection is believed to occur in only one in 10 000 cases, but it often leads to death. | Uważa się, że do zakażenia mózgu dochodzi tylko w jednym na 10 000 przypadków, jednak często prowadzi ono do zgonu. |
| Mumps is preventable by a vaccine, which is most often administered in association with anti-rubella and anti-measles vaccines (MMR). | Śwince można zapobiec przez podanie szczepionki, którą zazwyczaj podaje się w połączeniu ze szczepionką przeciwko różyczce i odrze (MMR). |
| Less common symptoms are low fever, chills and headache. | Do rzadszych objawów należą gorączka, dreszcze i bóle głowy. |
| Death is rare but remains as a risk especially for elderly or persons with weakened immune system. | Choroba rzadko prowadzi do zgonu, lecz stanowi istotne ryzyko szczególnie wśród osób starszych lub osób z osłabieniem układu odpornościowego. |
| Recovery occurs usually in one or two days. | Do wyzdrowienia dochodzi zazwyczaj w ciągu jednego lub dwóch dni. |
| The incubation period ranges between 12 and 48 hours. | Okres inkubacji wynosi od 12 do 48 godzin. |
| Sometimes, symptoms can be milder and last for a week but no long-term adverse health effects have been reported. | Czasem objawy mogą być łagodniejsze i utrzymywać się przez tydzień, lecz nie obserwowano długotrwałych niekorzystnych efektów zdrowotnych. |
