| Source | Target | | ubezpieczenie zdrowotne (prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej, realizowane przez objęcie ubezpieczeniem w Narodowym Funduszu Zdrowia) | Krankenversicherung (das Recht auf eine kostenlose Gesundheitsversorgung, der Versicherungsschutz wird durch den Nationalen Gesundheitsfond NFZ implementiert) |
| Umowa o zabezpieczeniu społecznym | Sozialversicherungsabkommen |
| uposażony (osoba wskazana przez ubezpieczonego jako uprawniona do otrzymania oszczędności z jego subkonta na wypadek jego śmierci) | ausgezahlte Person (eine Person, die vom Versicherten berechtigt worden ist, imTodesfall dessen Ersparnisse vom Subkonto zu erhalten) |
| urlop macierzyński (w Polsce: urlop przysługujący pracownicy po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie dziecka; część urlopu może wykorzystać także pracownik-ojciec dziecka) | Mutterschaftsurlaub (in Polen: ein Urlaub, der der Arbeitnehmerin nach der Geburt oder der Aufnahme eines Kindes zusteht, einen Teil des Urlaub kann auch der Kindsvater nehmen) |
| urlop wychowawczy (w Polsce urlop udzielany w celu umożliwienia pracownikowi sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem; zachowuje uprawnienia pracownicze, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia) | Erziehungsurlaub (in Polen: ein Urlaub, der gewährt wird, um es dem Arbeitnehmer/der Arbeitnehmerin zu ermöglichen, eine persönliche Betreuung eines Kind vorzunehmen; dabei bewahrt er/sie die Arbeitnehmerrechte, mit Ausnahme des Rechts auf eine Vergütung) |
| urzędowe poświadczenie doręczenia (UPD; dokument elektroniczny wysyłany przez podmiot administracji publicznej, potwierdzający, że został doręczony dokument elektroniczny) | amtliche Bescheinigung über eine Postzustellung (UPD; ein elektronisches Dokument, das von der öffentlichen Verwaltung als Eingangsbestätigungen eines elektronischen Dokuments ausgestellt wird) |
| urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP; dokument elektroniczny wydawany przez podmiot administracji publicznej jako poświadczenie złożenia dokumentu elektronicznego) | amtliche Bestätigung einer Vorlage (UPP; ein elektronisches Dokument, das von der öffentlichen Verwaltung ausgestellt wird und zwar als Bestätigung, dass ein elektronischen Dokument eingereicht wurde) |
| ustawa (akt prawny wyższego rzędu o charakterze powszechnie obowiązującym, uchwalany przez Sejm) | Gesetz (ein Rechtsakt höherer Ordnung für die allgemeine Anwendung, vom Sejm verabschiedet) |
| ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych | Gesetz zu Renten aus dem Sozialversicherungsfonds |
| ustawa o emeryturach kapitałowych | Gesetz zu kapitalgedeckten Renten |
| ustawa o emeryturach pomostowych | Gesetz zu Korridorrenten |
| ustawa o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego | Gesetz zu Kriegsveteranen sowie Personen, die Opfer der Kriegs- und Nachkriegszeitrepressionen sind |
| ustawa o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych | Gesetz zu Entschädigungsleistungen für Lehrer |
| ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji | Gesetz zum Vollstreckungsverfahren |
| ustawa o rencie socjalnej | Gesetz zur Sozialrente |
| ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa | Gesetz zu Geldleistungen aus der Sozialversicherung im Falle von Krankheit und von Mutterschaft |
| ustawa o świadczeniach przedemerytalnych | Gesetz zu Vorruhestandsleistungen |
| ustawa o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych | Gesetz zu Geldleistungen und Berechtigungen für zivile Kriegsblinde |
| ustawa o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych | Gesetz zu Geldleistungen – und Berechtigungen, für zivile Kriegesblinde, Soldaten des Zivildienstes, die zwangweise in Kohlegruben, |
| ustawa o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich | Gesetz zu Geldleistungen für Personen, die zur Zwangsarbeit deportiert und in den Arbeitslagern des Dritten Reichs und der Sowjetunion untergebracht waren |
| ustawa o swobodzie działalności gospodarczej | Gesetz zur Freiheit der wirtschaftlichen Betätigung |
| ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych | Gesetz zum Sozialversicherungssystem |
| ustawa o szkolnictwie wyższym | Gesetz zum Hochschulwesen |
| ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych | Gesetz zur Sozialversicherung für Arbeitsunfälle und Berufskrankheiten |
| ustawa o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach | Gesetz zur Versorgung von Unfällen und Berufskrankheiten, die unterbesonderen Umständen entstanden sind |
| ustawodawstwo właściwe (ustawodawstwo tego kraju, któremu podlega ubezpieczony pracujący lub prowadzący firmę w jednym lub wielu państwach UE, EOG lub Szwajcarii) | anwendbare Gesetzgebung (die Gesetzesgebung des Landes, dem der versicherte Arbeitnehmer oder Firmenleiter unterliegen und das in einem oder mehreren EU-Staaten, EWR oder der Schweiz) |
| uszczerbek na zdrowiu (naruszenie sprawności organizmu; może być stały lub długotrwały) | Gesundheitsschaden (eine Einschränkung der körperlichen Leistungsfähigkeit, die dauerhaft oder langfristig sein kann) |
| uszczerbek na zdrowiu długotwały (naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie) | Gesundheitsschaden (eine Einschränkung der körperlichen Leistungsfähigkeit, die die Körperfunktionen beeinträchtigt und nicht länger als 6 Monate dauert und die sich bessern kann) |
| uszczerbek na zdrowiu stały (naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy) | dauerhafter Gesundheitsschaden (eine Einschränkung der körperlichen Leistungsfähigkeit, die die Körperfunktionen beeinträchtigt und sich wohl nicht mehr bessert) |
| warunki nabycia prawa do emerytury/renty (określone w odpowiednich przepisach prawnych) | Anspruchsvoraussetzungen für eine Alters-, Invaliditätsrente (in einschlägigen Gesetzen festgelegt) |
| warunki szczególne (warunki pracy o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości) | Sonderbedingungen (Arbeitsbedingungen mit einer erheblichen Gefahr für die Gesundheit sowie einer signifikanten Beeinträchtigung) |
| wezwanie do złożenia oświadczenia o stosunkach majątkowych istniejących między ubezpieczonym a jego współmałżonkiem | Aufforderung zur Abgabe einer Bescheinigung über die Vermögensverhältnisse zwischen dem Versicherten und seinem Ehepartner |
| wiek emerytalny (wiek, po osiągnięciu którego można przejść na emeryturę) | Rentenalter (Alter, nach dessen Erreichen man in den Ruhestand gehen kann) |
| wirtualny inspektorat (narzędzie pozwalające na obejrzenie sali obsługi klienta ZUS w internecie) | virtuelles Aufsichtsamt (ein Tool, das es erlaubt, die Servicestelle für ZUS-Kunden im Internet zu betrachten) |
| władza właściwa/właściwa władza (instytucja odpowiednia do zajęcia się daną sprawą) | zuständige Behörde (die verantwortliche Institution, um sich mit einer vorliegenden Angelegenheit zu befassen) |
| właściwe państwo członkowskie (państwo UE odpowiednie do zajęcia się daną sprawą) | zuständiger Mitgliedsstaat |
| właściwość miejscowa (posiadanie kompetencji przez daną instytucję do rozstrzygnięcia danej sprawy) | örtliche Zuständigkeit, Gerichtsstand (die Zuständigkeit einer gegebenen Institution zur Entscheidung einer vorliegenden Angelegenheit) |
| wniesienie sprzeciwu (sprzeciw; środek odwoławczy od orzeczenia lekarza orzecznika, przysługujący osobie, w odniesieniu do której wydano orzeczenie; skutkuje przekazaniem sprawy do rozpatrzenia przez komisję lekarską) | Einspruch einlegen (Einwand, ein Mittel gegen ein Urteil eines medizinischen Sachverständigen vorgehen zu können, dies steht einer Person zu, deren Begehr stattgegeben wurde, es bewirkt die Übertragung der Angelegenheit an die Ärztekommission) |
| wniosek (formalna prośba o podjęcie określonych działań lub wykonanie określonej czynności) | Antrag (eine förmliche Bitte spezifische Maßnahmen oder bestimmten Handlung zu ergreifen) |
| wniosek o zwrot kosztów | Antrag auf Kostenerstattung |
| wskazanie/zmiana osób uprawnionych do otrzymania środków zgromadzonych na subkoncie ubezpieczonego | Anzeige/Wechsel der Personen, die berechtigt sind die angesammelten Mittel des Versicherten von seinem Subkonto zu erhalten |
| wskaźnik proratyzacji (wskaźnik określający proporcję stażu w Polsce, stosowany przy ustalaniu kwoty zwaloryzowanej emerytury lub renty proporcjonalnej dla osób, które pracowały zarówno w Polsce, jak i za granicą) | Zuteilungsindex (Anzeiger der das Verhältnis der Berufsjahre für Personen, in Polen und im Ausland gearbeitet haben, aufzeigt, er wird bei der Valorisationshöhe der Rente verwendet) |
| wskaźnik waloryzacji świadczeń (w Polsce: wskaźnik, o który corocznie podwyższane są świadczenia emerytalno-rentowe, uzależniony od poziomu inflacji oraz realnego wzrostu płac w poprzednim roku kalendarzowym) | Anzeiger der Leistungsanpassung//Leistungsanhebung (in Polen: Indikator, um den jedes Jahr die Rentenleistungen erhöht werden, abhängig von der Höhe der Inflation und des Reallohnwachstums im vorausgegangenen Kalenderjahr) |
| wycofanie wniosku (np. o emeryturę) | einen Antrag zurückziehen (z.B. auf Altersrente) |
| wyjaśnienie ostatniej okoliczności (niezbędne do wydania decyzji rozstrzygającej ostatnią kwestię konieczną do ustalenia uprawnień (braku uprawnień) do świadczenia lub jego wysokości) | Klärung der letzten Umständen (erforderlich um eine endgültige Entscheidung über die letzte, notwendige Frage zur Feststellung eines Anspruchs (bzw. Fehlen eines Anspruchs) festzustellen oder die Leistungshöhe) |
| wynagrodzenie chorobowe (w Polsce: przysługujące za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, wypłacane przez pracodawcę, łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku osób, które ukończyły 50 rok życia – łącznie do 14 dni w roku kalendarzowym) | Krankengeld (in Polen: gewährt für die Dauer einer Arbeitsunfähigkeit aufgrund einer Krankheit, vom Arbeitgeber bezahlt, einschließlich bis zu 33 Tagen pro Kalenderjahr, und im Fall einer Person über 50 Jahre – insgesamt nur 14 Tage pro Kalenderjahr) |
| wypadek lub choroba zawodowa w szczególnych okolicznościach (określone w ustawie) | Unfall oder Berufskrankheit unter besonderen Umständen (gesetzlich verankert) |
| zabezpieczenie należności (przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości dłużnika lub zastawu skarbowego na rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych) | Forderungssicherung (durch die Einrichtung einer Hypothek auf eine Immobilie seitens des Schulders oder durch ein Steuerpfandrecht an beweglichen Sachen sowie durch übertragbare Eigentumsrechte) |
| zabezpieczenie społeczne (całokształt środków i działań, za pomocą których państwo stara się zabezpieczyć obywateli przed niezawinionym przez nich niedostatkiem i zagwarantować im minimum egzystencji) | soziale Versicherung (die Gesamtheit von Maßnahmen und Aktionen, mit denen der Staat versucht, seine Bürger vor nicht selbstverschuldeter Armut zu schützen und ihnen ein Existenzminimum zu garantieren) |
| Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (w Polsce: obsługuje m.in. policjantów, sędziów i prokuratorów) | Rentenanstalt des Innenministeriums (in Polen, es unterstützt unter anderem Polizeibeamte, Richter und Staatsanwälte) |
| zaległość (z tytułu opłacania składek) | Rückstand (bei der Beitragszahlung) |
| zarządzanie procesowe (usystematyzowane działania związane z planowaniem i monitorowaniem procesów w organizacji, prowadzone tak, by zrealizować jej cele) | Prozessmanagement (systematische Handlungen in Zusammenhang mit der Planung und dem Monitoring von Prozessen innerhalb einer Organisation, um ihre Ziele zu erreichen) |
| zarzut wadliwości orzeczenia (zgłoszenie zarzutu wadliwości; środek odwoławczy od orzeczenia lekarza orzecznika; może go zgłosić Prezes Zakładu lub osoba upoważniona; skutkuje przekazaniem sprawy do rozpatrzenia przez komisję lekarską) | Vorwurf der Mangelhaftigkeit (Mängelrüge, ein Mittel gegen die Entscheidung eines medizinischen Sachverständigen zu klagen, diese kann dem ZUS-Präsidenten oder einer autorisierten Person vorgelegt werden, was zur Weitergabe der Angelegenheit an die Ärzekommission führt) |
| zasada równego traktowania (podleganie obowiązkom i korzystanie z praw przez obywateli państw członkowskich UE na tych samych warunkach, co obywatele danego państwa) | Grundsatz der Gleichbehandlung (die Pflicht die Rechte von EU-Bürgern zu gleichen Bedingungen so zu achten wie der der eigenen Staatsbürger) |
| zasada sumowania okresów ubezpieczenia (UE) | Grundsatz des Summierens von Versicherungszeiten (EU) |
| zasada uchylenia klauzul zamieszkania (w UE: przekazywanie świadczeń osobie uprawnionej niezależnie od miejsca jej zamieszkania) | das Prinzip des Verzichtsauf eine Wohnortklausel (in der EU: eine Leistungserbringung für eine berechtigte Person und das unabhängig von ihrem Wohnort) |
| zasada zrównania zdarzeń i okoliczności (uwzględnianie zdarzeń i okoliczności warunkujących przyznanie świadczeń, które wystąpiły na terenie różnych krajów członkowskich UE) | Grundsatz der Gleichstellung von Ereignissen und Sachverhalte (die Berücksichtigung von Ereignissen oder Umständen, die eine Leistungsanerkennung bedingen und die auf dem Gebiet anderer EUMitgliedstaaten aufgetreten sind) |
| zasiłek opiekuńczy (świadczenie przysługujące ubezpieczonemu, zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8, chorym dzieckiem w wieku do lat 14 lub innym chorym członkiem rodziny) | Betreuungsgeld (eine Leistung, die dem Versicherten/der Versicherten zusteht, die von der Arbeit frei gestellt wird wegen der Notwendigkeit der persönlichen Betreuung der Gesundheit eines Kindes unter 8 Jahren, eines kranken Kindes bis zum Alter von 14 Jahren oder eines anderen kranken Familienmitglieds) |
| zasiłek pogrzebowy (jednorazowe świadczenie przysługujące osobie, która poniosła koszty pogrzebu, czyli członkowi rodziny lub osobie obcej) | Bestattungsbeihilfe (eine einmalige Leistung für eine Person, die die Kosten einer Bestattung trägt, d.h. für ein Familienmitglied oder für eine fremde Person) |
| zasiłek przedemerytalny (świadczenie przysługujące osobie pozostającej bez pracy po spełnieniu przez nią określonych wymagań, wypłacane na jej wniosek) | Vorruhestandsbeihilfe (eine Leistung, die einer arbeitslosen Person zusteht, wenn sie bestimmte Anforderungen erfüllt, wird auf Antrag ausgezahlt) |
