| Source | Target | | Hand foot and mouth disease | Choroba rąk, stóp i ust |
| Hand, foot and mouth disease (HFMD) is a common illness among children and is characterised by a febrile illness followed by a sore throat with sores (blisters, ulcers) on the tongue, gums and cheeks, and skin rash on the palms of the hands and the soles of the feet. | Choroba rąk, stóp i ust (HFMD) jest schorzeniem częstym wśród dzieci, charakteryzującym się gorączką, po której występuje ból gardła z towarzyszącymi zmianami (pęcherzami, owrzodzeniami) błony śluzowej języka, dziąseł i policzków oraz wysypką skórną pojawiającą się na dłoniach i podeszwach stóp. |
| The disease is usually mild, but more severe clinical presentation with neurological symptoms (meningitis and encephalitis) may occur, sometimes resulting in death. | Choroba zwykle przebiega łagodnie, może jednak mieć cięższą postać kliniczną z objawami neurologicznymi (zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych oraz zapaleniem mózgu) i w niektórych przypadkach prowadzić do śmierci. |
| Viruses of the family Picornaviridae and Enterovirus are the causative agents of HFMD. | Czynnikami wywołującymi chorobę są wirusy z rodziny Picornaviridae i enterowirusy. |
| The enteroviruses most commonly implicated in outbreaks include coxackievirus (CV) 16 and enterovirus (EV) 17, which are both group A enteroviruses. | Ogniska choroby wiążą się z reguły z wirusami należącymi do grupy A enterowirusów: wirusem Coxsackie (CV) 16 i enterowirusem (EV) 17. |
| There is currently no vaccine or curative treatment for cases. | Obecnie nie istnieją szczepionki ani leki przeciwko tej chorobie. |
| Public health measures to prevent the spread of the disease include sanitation and general hygiene. | Środki w zakresie zdrowia publicznego podejmowane w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby obejmują zapewnianie odpowiednich warunków sanitarnych i ogólnej higieny. |
| Read more about " Hand foot and mouth disease " in the basic facts section. | Więcej informacji na ten temat zawiera Choroba rąk, stóp i ust zamieszczony w sekcji dotyczącej podstawowych informacji. |
| Hand, foot and mouth disease (HFMD) in Asia | Choroba rąk, stóp i ust (HFMD) w Azji |
| One of the main tasks of health education is to inform about lifestyles and behaviours that prevent people from various diseases. | Jednym z głównych zadań edukacji zdrowotnej jest rozpowszechnianie informacji na temat stylu życia i zachowań, dzięki którym zapobiega się różnym chorobom. |
| Initiatives can either focus on improving existing medical problems or preventative education (e.g. prevent people from acquiring various diseases or guide them on how to live with a disease), in any combination of planned learning activities. | Inicjatywy edukacyjne mogą się koncentrować na poprawieniu sytuacji związanejz istniejącymi problemami medycznymi lub mieć charakter zapobiegawczy (np. dotyczyć profilaktyki różnych chorób lub porad na temat życia z istniejącą chorobą) i obejmować zaplanowane programy nauczania. |
| Although it used to be a serious childhood disease, most cases now are quite mild. | Chociaż kiedyś była uznawana za poważną chorobę wieku dziecięcego, obecnie w większości przypadków przebiega całkiem łagodnie. |
| Scarlet fever usually starts with a sore throat, headache and fever. | Choroba zaczyna się zwykle bólem gardła, gorączką i bólami głowy. |
| Another early, characteristic symptom is a white covering of the tongue that peels away a few days later, leaving a distinctive “swollen tongue” appearance. | Innym charakterystycznym wczesnym objawem choroby jest biały nalot na języku, który po kilku dniach złuszcza się, odsłaniając wyraźną, jaskrawoczerwoną powierzchnię języka z uwypuklonymi brodawkami (tak zwany „język malinowy”). |
| The tonsils may also be affected. | Choroba może objąć także migdałki. |
| Surveillance is essential to understanding the epidemiology of infectious diseases. | W zrozumieniu epidemiologii chorób zakaźnych niezbędny jest nadzór. |
| Surveillance of health and disease includes ongoing data collection, analysis to convert this data into statistics, interpretation of this analysis to produce information and dissemination of this information to those who can take appropriate action. | Nadzór nad zdrowiem i chorobami obejmuje gromadzenie bieżących danych, ich analizę statystyczną, interpretację tej analizy w celu uzyskania informacji i rozpowszechnienie uzyskanych informacji wśród osób, które mogą podjąć stosowne działania. |
| Chlamydia is the most common sexually transmitted infection in Europe and particularly affects young people. Chlamydia is the most frequently reported sexually transmitted infection in Europe, and the number of cases is steadily increasing. | Chlamydioza jest najbardziej rozpowszechnioną w Europie chorobą przenoszoną drogą płciową i dotyczy szczególnie młodych ludzi. W Europie chlamydioza jest najczęściej odnotowywaną chorobą przenoszoną drogą płciową, a liczba jej przypadków stale rośnie. |
| Tick-borne diseases | Choroby przenoszone przez kleszcze |
| Ticks can carry disease. | Kleszcze mogą przenosić choroby. |
| Immunisations have lead to the control and elimination of diseases in Europe that in the past caused death and disability for millions of people. | W Europie szczepienia doprowadziły do kontroli i wyeliminowania chorób, które w przeszłości powodowały śmierć i inwalidztwo u milionów osób. |
| Streptococcus suis is an opportunistic bacterium which usually colonises the upper respiratory tract of adult pigs without causing any disease. | Streptococcus suis jest bakterią oportunistyczną, której kolonie występują zwykle w górnych drogach oddechowych dorosłych świń i nie powodują choroby. |
| Other disease manifestations include pneumonia, arthritis, endocarditis, and streptococcal toxic shock-like syndrome (STSS). | Do innych chorób wywoływanych przez tę bakterię należą: zapalenie płuc, zapalenie stawów, zapalenie wsierdzia oraz paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego (STSS). |
| Deafness is reported as common sequelaeof the disease. | Typowym obserwowanym następstwem choroby jest głuchota. |
| The majority of the 700 human cases which have been reported since 1968 originated from Southeast Asia, i.e. China, Vietnam, and Northern Thailand. | Większość spośród 700 przypadków choroby zgłoszonych od 1968 roku odnotowano w krajach Azji Południowo-Wschodniej (tzn. w Chinach, Wietnamie i północnej Tajlandii). |
| Several sporadic cases have also been reported from European countries. | Kilka sporadycznych przypadków choroby odnotowano także w państwach europejskich. |
| Outbreaks of human infections mainly occur in low-income countries with intensive pig production, which is largely due to close contact of humans to pigs and lack of awareness of the disease within the population at risk. | Ogniska zachorowań u ludzi występują głównie w krajach o niskim dochodzie narodowym z intensywną hodowlą świń, czego główną przyczyną jest bliski kontakt ludzi z trzodą chlewną i brak wiedzy na temat choroby wśród osób z grupy ryzyka. |
| It is related to other pathogenic vector borne flaviviruses including dengue, West-Nile and Japanese encephalitis viruses but produces a comparatively mild disease in humans. | Wirus ten jest spokrewniony z innymi patogennymi flawiwirusami przenoszonymi drogą wektorową (np. wirusem Denga, wirusem Zachodniego Nilu oraz wirusem japońskiego zapalenia mózgu), jednak u człowieka powoduje chorobę o stosunkowo łagodnym przebiegu. |
| This was the first documented transmission outside of its traditional endemic areas in Africa and Asia, and Zika virus is considered an emerging infectious disease with the potential to spread to new areas where the Aedes mosquito vector is present. | Był to pierwszy udokumentowany przypadek transmisji zakażenia poza tradycyjne endemiczne obszary występowania wirusa w Afryce oraz Azji i uważa się, że wirus Zika może powodować wcześniej niespotykaną chorobę zakaźną z możliwością rozprzestrzeniania się na nowych obszarach, na których występują organizmy wektorowe wirusa (komary Aedes ). |
| Indeed birds are thought to be the natural hosts for these infections with wild fowl (wild ducks etc) playing the most important role. | a same ptaki, zwłaszcza dzikie (dzikie kaczki itp.), uważa się za głównych naturalnych nosicieli wirusa tej choroby. |
| In the Far East where A/H5N1 is common in Vietnam, Cambodia, Thailand and Indonesia over one hundred people have become severely ill when infected with this virus. | W krajach Dalekiego Wschodu, takich jak Wietnam, Kambodża, Tajlandia i Indonezja, w których wirus A/H5N1 jest rozpowszechniony, u ponad 100 zakażonych osób wystąpiła poważna choroba, |
| Babesiosis is an illness caused by a parasite of the Babesia spp ., which infects and destroys the red blood cells. | Babeszioza jest chorobą pasożytniczą powodowaną przez pierwotniaki Babesia spp. , które zakażają i niszczą krwinki czerwone. |
| The disease is transmitted mainly by ticks which become infected by feeding on infected cattle, roe deer and rodents, which are the main reservoirs for this parasite. | Choroba ta jest przenoszona głównie przez kleszcze, które zarażają się podczas spożywania krwi zakażonego bydła, saren i gryzoni, będących głównymi nosicielami pasożytów. |
| There is no vaccine available. | Nie istnieje szczepionka przeciw tej chorobie. |
| Research on pathogenic micro-organisms is vital to counteract the possible consequences of infectious disease outbreaks, whether natural or caused by malicious/accidental release. | W celu przeciwdziałania możliwym skutkom epidemii chorób zakaźnych, zarówno naturalnych, jak i wywołanych celowym lub przypadkowym uwolnieniem drobnoustrojów chorobotwórczych, niezbędne są badania naukowe nad tymi mikroorganizmami. |
| However, the possibility of accidental or deliberate release of a pathogenic micro-organism from laboratories must be considered and controlled. | Należy jednak mieć na uwadze i kontrolować prawdopodobieństwo przypadkowego lub celowego uwolnienia drobnoustrojów chorobotwórczych z laboratoriów. |
| The consequence of a release of biological agents from a single laboratory could be the spread of a disease throughout Europe. | Konsekwencją uwolnienia czynników biologicznych z pojedynczego laboratorium może być rozprzestrzenienie się choroby we wszystkich państwach europejskich. |
| Many Chlamydia infections do not produce symptoms, and the growing number of reported cases is likely to be the result of increased awareness about the disease and intensified testing. | W wielu przypadkach chlamydioza przebiega bezobjawowo, a rosnąca liczba zgłoszeń jest wynikiem zwiększenia świadomości istnienia choroby i intensywniejszych badań. |
| Most reported cases result from infections acquired through unprotected sex in parts of the world where the disease is more common. | a większość zgłoszeń dotyczy infekcji nabytych podczas stosunków płciowych bez zabezpieczenia, do których doszło w tych częściach świata, gdzie choroba jest bardziej rozpowszechniona. |
| The disease presentation is different from traditional LGV in that the patients have symptoms of inflammation in the rectum (proctitis) and colon (haemorrhagic colitis), and often do not have urethritis or the swollen lymph nodes in the groins that are otherwise typical of LGV. | Choroba ta różni się od tradycyjnego zakażenia LGV występowaniem objawów zapalnych odbytnicy i jelita grubego (krwotoczne zapalenie jelita grubego) oraz częstym brakiem zapalenia cewki moczowej i powiększenia węzłów chłonnych pachwinowych, które są typowymi objawami zakażenia LGV. |
| Sexual partners should be evaluated to prevent further spread of disease. | Aby zapobiec dalszemu szerzeniu się choroby, należy zbadać partnerów seksualnych pacjentów. |
| The transmission of infectious disease is determined by many factors including social, economical, ecological conditions, access to care and intrinsic human immunity. | Przenoszenie chorób zakaźnych jest uzależnione od wielu czynników, w tym warunków społecznych, ekonomicznych i ekologicznych oraz od dostępu do opieki lekarskiej i wrodzonej odporności immunologicznej. |
| Numerous theories have been developed in recent years to explain the relationship between climate change and infectious diseases: | W ostatnich latach opracowano liczne teorie mające na celu wyjaśnienie związków pomiędzy zmianą klimatu i występowaniem chorób zakaźnych. |
| The relationship between climate change and infectious diseases in Europe thus calls for careful assessment and analysis In this Review we look at the evidence for climate-related changes in infectious disease incidence, distribution, localised outbreaks, and potential for the establishment of tropical vector species in Europe. | W związku z tym zależność pomiędzy zmianą klimatu i rozwojem chorób zakaźnych w Europie należy poddać dokładnej ocenie i analizie. W niniejszym przeglądzie przyjrzymy się danym na temat związanych z klimatem zmian częstości występowania epidemii chorób zakaźnych, ich rozpowszechnienia i lokalizacji, a także możliwości pojawienia się wektorów chorób tropikalnych w Europie. |
| Based on this review of published the European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) has identified the need to tackle the technical challenges by developing a blueprint for an environmental and epidemiological network that would link existing resources. | Na podstawie niniejszego przeglądu Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) stwierdziło potrzebę rozwiązania problemów technicznych poprzez opracowanie szczegółowego planu działania w odniesieniu do sieci ds. środowiska i epidemiologii, która połączyłabyistniejące źródła danych. |
| Merging, integrating, and analysing such data will advance our understanding of the relationship between climate change and infectious diseases in Europe and inform public health action, summarized. | Łączenie, integrowanie i analiza takich danych zwiększają naszą wiedzę na temat związków pomiędzy zmianą klimatu i występowaniem chorób zakaźnych w Europie, a ich podsumowanie zostanie wykorzystane w działaniach na rzecz zdrowia publicznego. |
| Semenza JC, Menne B. Climate Change and Infectious Diseases in Europe. | J.C. Semenza, B. Menne. Climate Change and Infectious Diseases in Europe [Zmiana klimatu a choroby zakaźne w Europie]. |
| The impact on public health from climate change may be far reaching and include deaths and hospitalizations due to heat waves; hypothermia from blizzards; injuries and death from flooding; and potential shifts in the transmission ranges of vector-borne diseases such as hantavirus, West Nile virus, tick-borne encephalitis, Lyme disease, Malaria and Dengue. | Zmiana klimatu może wywierać dalekosiężny wpływ na zdrowie publiczne i powodować m.in. zgony i hospitalizacje wskutek uderzeń wysokich temperatur, hipotermię wskutek zamieci śnieżnych, urazy i zgony wskutek powodzi oraz potencjalne zmiany zasięgu transmisji chorób i wirusów przenoszonych drogą wektorową, m.in. hantawirusa, wirusa Zachodniego Nilu, odkleszczowego zapalenia mózgu, choroby z Lyme, malarii i gorączki denga. |
| Climate change and communicable diseases | Zmiana klimatu a choroby zakaźne |
| Climate change may also alter the distribution and transmission of communicable diseases principally through impacting disease pathogens directly; through impacting the distribution of vectors which may carry diseases; or through impacting human behaviours leading to changing patterns of exposure to infectious diseases (e.g. increased time spent outdoors in woodlands where ticks live). | Zmiana klimatu może także wpłynąć na zmianę rozpowszechnienia i transmisji chorób zakaźnych, głównie za sprawą bezpośredniego wpływu na organizmy chorobotwórcze, na rozpowszechnienie wektorów przenoszących choroby oraz na zachowania ludzi prowadzące do zmian ekspozycji na choroby zakaźne (np. zwiększenie ilości czasu spędzanego poza domem na obszarach leśnych, na których występują kleszcze). |
| Vector-borne diseases are transmitted by arthropods such as ticks (e.g. tick-borne encephalitis (TBE), Lyme disease), mosquitoes (e.g. Chikungunya fever, Dengue fever), or sandflies (e.g. visceral leishmaniasis). | W transmisji chorób przenoszonych drogą wektorową uczestniczą stawonogi, w tym kleszcze (powodujące np. odkleszczowe zapalenie mózgu, chorobę z Lyme), komary (powodujące np. gorączkę Chikungunya, gorączkę denga) lub muchy piaskowe (powodujące np. leiszmaniozę trzewną). |
| Climatic changes, such as hotter and longer summers, warmer winters, and/or increased annual rainfalls could enable these organisms to shift their habitats, potentially introducing diseases to areas previously unfamiliar with them. | Zmiany klimatu, takie jak gorętsze i dłuższe lato, cieplejsze zimy i/lub zwiększenie ilości opadów rocznych mogą umożliwić tym organizmom zmianę rejonów zamieszkiwania i powodować występowanie chorób na nowych obszarach. |
| Thus water-borne diseases , such as those caused by Cryptosporidium in drinking water and Vibrio bacteria in bathing water, need to be further examined for their potential links to climate change, along with air-borne diseases and rodent-borne diseases . | Oprócz badań nad chorobami przenoszonymi drogą powietrzną i chorobami przenoszonymi przez gryzonie należy zatem prowadzić dalsze badania dotyczące chorób przenoszonych przez wodę (powodowanych np. przez pierwotniaki Cryptosporidium znajdujące się w wodzie pitnej i bakterie Vibrio występujące w wodzie przeznaczonej do mycia) pod kątem ich potencjalnego związku ze zmianą klimatu. |
| Climate change is one of many important factors driving infectious disease spread, alongside human and animal population dynamics, intense global levels of trade and travel, changing patterns of land use, and so on. | Zmiana klimatu jest jednym z wielu ważnych czynników sprzyjających rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych, obok dynamiki populacji ludzkiej i zwierzęcej, intensywnego światowego handlu i podróży, zmian metod wykorzystywania gleby itp. |
| Thus one important area of ECDC activity is to further quantify and examine the links between climate change and other determinants of communicable diseases. | W związku z tym jednym z ważnych obszarów działań ECDC jest dalsze badanie i ilościowe określenie powiązań zmiany klimatu z innymi czynnikami determinującymi występowanie chorób zakaźnych. |
| The pan-European capacity to analyse, predict and respond to changing communicable disease patterns due to global change is currently underdeveloped. | Ogólnoeuropejskie możliwości w zakresie analizy, przewidywania i reagowania w przypadku zmian związanych z chorobami zakaźnymi wskutek zmian globalnych są obecnie niewystarczające. |
| To address this shortcoming ECDC is exploring the development of the European Environment and Epidemiology Network (E3) that could link climatic/environmental and infectious disease data in order to strengthen European capacity in forecasting, monitoring and responding to the threats posed by new and emerging diseases. | W celu rozwiązania tego problemu ECDC bada możliwość rozwoju europejskiej sieci ds. środowiska i epidemiologii (E3), która mogłaby łączyć dane klimatyczne/środowiskowe i dane dotyczące chorób zakaźnych w celu zwiększenia w Europie możliwości przewidywania i monitorowania zagrożeń związanych z nowymi chorobami oraz reagowania na nie. |
| The E3 network would connect epidemic intelligence and infectious disease surveillance data (currently housed at ECDC) with meteorological variables, entomological data, water quality records, air quality measures, remote sensing information, geology, population density and many other information sources. | Sieć E3 łączyłaby dane z wywiadu epidemiologicznego i nadzoru nad chorobami zakaźnymi (obecnie w posiadaniu ECDC) ze zmiennymi meteorologicznymi, danymi entomologicznymi, rejestrami dotyczącymi jakości wody, pomiarami jakości powietrza, danymi teledetekcyjnymi, geologicznymi, informacjami dotyczącymi gęstości zaludnienia itp. |
| Through integrating and synthesizing these data sets, disease surveillance systems would be able to incorporate and analyse environmental precursors to disease pandemics, thus preparing public health to meet the challenges of our time. | Dzięki integracji i syntezie tych zestawów danych systemy nadzoru nad chorobami zakaźnymi mogłyby brać pod uwagę i analizować prekursorowe czynniki środowiskowe pandemii chorób i w ten sposób przygotowywać instytucje zdrowia publicznego do sprostania wyzwaniom naszych czasów. |
| The disease is not always associated with previous antibiotic use. | Choroba nie zawsze wiąże się z wcześniejszą antybiotykoterapią. |
