| Source | Target | | HIV is spread by sexual contact with an infected person, by sharing needles or syringes (primarily for drug injection) with someone who is infected, or, less commonly (and now very rarely in countries where blood is screened for HIV antibodies), through transfusions of infected blood or blood clotting factors. | Wirus HIV przenoszony jest przez kontakty płciowe z zakażoną osobą, używanie wraz z zakażoną osobą wspólnych igieł lub strzykawek (głównie w celu wstrzykiwania narkotyków) lub – rzadziej (a obecnie bardzo rzadko w krajach, gdzie prowadzi się badania przesiewowe krwi pod kątem przeciwciał skierowanych przeciwko HIV) – przez przetoczenie zakażonych czynników krzepnięcia krwi albo samej krwi. |
| Babies born to HIV-infected women may become infected before or during birth or through breast-feeding. | Dzieci kobiet zakażonych wirusem HIV mogą ulec zakażeniu przed porodem, podczas porodu lub w wyniku karmienia piersią. |
| AIDS is defined by the presence of one or more “opportunistic” illnesses (other illnesses due to decreased immunity). | AIDS jest zdefiniowany przez występowanie jednej lub więcej chorób „oportunistycznych” (innych chorób związanych ze spadkiem odporności). |
| Effective combination therapies, introduced in the mid-1990s and widely used in industrialised countries, have had a profound effect on the course of HIV infection, improving the quality of life and delaying the onset of AIDS and death in HIV-infected individuals. | Skuteczne leczenie skojarzone, wprowadzone w połowie lat 90. i powszechnie stosowane w krajach uprzemysłowionych, miało znaczny wpływ na przebieg zakażenia HIV – poprawiło jakość życia oraz opóźniło wystąpienie AIDS i zgonu u osób zakażonych wirusem HIV. |
| However, intolerance to side effects and appearance of resistant strains remain causes for concern. | Nadal jednak istnieją obawy związane z nietolerancją działań niepożądanych oraz pojawianiem się szczepów opornych. |
| Since their discovery, antibiotics have revolutionised the way we treat patients with bacterial infections and have contributed to reducing the mortality and morbidity from bacterial diseases. | Od czasu odkrycia antybiotyków zrewolucjonizowały one sposób leczenia pacjentów z zakażeniami bakteryjnymi oraz przyczyniły się do zredukowania wskaźników umieralności i chorobowości związanych z chorobami bakteryjnymi. |
| They are also an essential tool for modern medicine and common procedures such as transplants, chemotherapy for cancer and even orthopaedic surgery could not be performed without the availability of potent antibiotics. | Antybiotyki są także podstawowym środkiem stosowanym w nowoczesnej medycynie i powszechnie wykonywanych zabiegach, takich jak transplantacje, chemioterapia nowotworów, a nawet zabiegi ortopedyczne, których przeprowadzenie nie byłoby możliwe bez dostępności silnych antybiotyków. |
| Clinical presentations include skin anthrax, lung anthrax, (with 75% death rate) and gastrointestinal forms (that may progress to blood infection and death). | Do objawów klinicznych należą: wąglik skórny, wąglik płucny (obarczony 75-procentowym wskaźnikiem śmiertelności) oraz postacie pokarmowe (które mogą przechodzić w zakażenie krwi i prowadzić do zgonu). |
| disinfection, decontamination and disposal of contaminated materials and decontamination of the environment. | dezynfekcję, odkażanie oraz usuwanie skażonych materiałów oraz pozostałości po odkażaniu ze środowiska. |
| Since 1997 a new and more deadly strain of highly pathogenic avian influenza virus (A/H5N1) has appeared in domestic poultry and humans, initially in southern China where the first human-to-human transmission took place. | Od 1997 r. u drobiu hodowlanego oraz u ludzi zaczął występować nowy, groźniejszy szczep wysoce zjadliwego wirusa ptasiej grypy (A/H5N1); początkowo obserwowano go w Południowych Chinach, gdzie miało miejsce pierwsze przeniesienie zakażenia z człowieka na człowieka. |
| After 2003, influenza A/H5N1 appeared in many Asian countries causing huge outbreaks in birds and a small number of severe human infections, almost entirely among people with close contacts with domestic poultry. | Po 2003 r. grypa wywołana przez wirus A/H5N1 pojawiła się w wielu krajach azjatyckich, powodując duże epidemie wśród ptaków oraz niewielką liczbę ciężkich zakażeń u ludzi, niemal zawsze wśród osób mających bliski kontakt z drobiem hodowlanym. |
| This A/H5N1 group has shown itself to be unusually stable for an avian influenza strain and has spread among birds in two waves, the second of which took it out of south and south-east Asia to Europe and Africa through migratory birds and trade. | Wykazano, że sama grupa A/H5N1 jest niezwykle stabilna, jak na szczep grypy ptasiej oraz że szerzyła się ona wśród ptaków w dwóch falach, z których druga przedostała się z Azji Południowo-Wschodniej do Europy i Afryki z ptactwem migrującym oraz drogami handlowymi. |
| The disease may occur after eating foods containing the toxin or due to development of the spores within the intestine of young children or within wounds. | Choroba ta może wystąpić po spożyciu pokarmów zawierających toksynę lub w wyniku rozwoju zarodników w jelicie małych dzieci albo w obrębie ran. |
| The symptoms may be very severe, and require intensive-care treatment and the administration of an anti-toxin. | Objawy mogą być bardzo ciężkie i wymagać intensywnego leczenia oraz podania antytoksyny. |
| Humans become infected by direct or indirect contact with animals or with contaminated animal products (including unpasteurised milk and dairy products) or by the inhalation of aerosols. | Ludzie zarażają się przez bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzętami albo skażonymi produktami pochodzenia zwierzęcego (w tym niepasteryzowanym mlekiem i przetworami mlecznymi), a także drogą oddechową. |
| After an incubation period of five to 60 days, symptoms may appear either acutely or insidiously. | Po okresie inkubacji trwającym od 5 do 60 dni pojawiają się objawy, które mogą mieć przebieg ostry lub podstępny. |
| The various symptoms are both general (fever, weakness, joint pain) and organ-specific (including infections in the brain infection and heart valves). | Objawy są zróżnicowane – zarówno ogólnoustrojowe (gorączka, osłabienie, bóle stawów), jak i narządowo swoiste (w tym zakażenia mózgu i zastawek serca). |
| Control measures include animal vaccination and/or test-and-slaughter of infected animals, as well as pasteurisation of milk and dairy products. | Do działań mających na celu zwalczanie choroby należy szczepienie zwierząt i/lub badania oraz ubój zakażonych zwierząt, a także pasteryzacja mleka i przetworów mlecznych. |
| The most frequent way of getting infected is through the consumption of contaminated food (mainly poultry) or water. | Najczęstszą drogą zakażenia jest spożycie skażonego pokarmu (głównie drobiu) lub wody. |
| Other risk factors include swimming in natural surface-waters and direct contact with infected animals. | Do innych czynników ryzyka należypływanie w naturalnych wodach powierzchniowych oraz bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami. |
| After an incubation period of 2–5 days (range 1–10 days) common symptoms are severe abdominal pain, watery and/or bloody diarrhoea and fever. | Po okresie inkubacji trwającym 2– 5 dni (zakres 1– 10 dni) występują objawy, które zazwyczaj obejmują bóle brzucha, wodnistą i/lub krwawą biegunkę oraz gorączkę. |
| Chikungunya is present in parts of Africa, Southeast Asia and on the Indian subcontinent. | Chikungunya występuje w niektórych częściach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz na subkontynencie indyjskim. |
| As a prophylactic measure, control of Campylobacter colonisation in poultry is important, as well as hygienic processing of meat, and the protection and control of private drinking water supplies. | W ramach profilaktyki ważne jest zwalczanie kolonizacji bakterii Campylobacter u drobiu, a także higieniczne przetwarzanie mięsa oraz ochrona i kontrola prywatnych ujęć wody pitnej. |
| Chikungunya fever is a mosquito-borne viral disease with symptoms such as fever, joint pain, muscle pain, headache and nose and gum bleeding. | Gorączka Chikungunya jest chorobą wirusową przenoszoną przez komary, do której objawów należy gorączka, bóle stawów, bóle mięśni, bóle głowy oraz krwawienie z nosa i dziąseł. |
| Chikungunyais present in parts of Africa, Southeast Asia and on the Indian sub-continent. | Chikungunya występuje w niektórych częściach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz na subkontynencie indyjskim. |
| Chlamydiae are bacteria capable of producing infection in several organ systems. | Chlamydie są bakteriami, które mogą wywoływać zakażenia w kilku układach narządów. |
| Cholera is an acute diarrhoeal infection caused by the bacterium Vibrio cholera of serogroups O1 or O139. | Cholera jest ostrym zakażeniem przebiegającym z biegunką, wywołanym przez serotypy O1 lub O139 przecinkowca cholery (Vibrio cholerae). |
| In most cases, though, symptoms are mild or absent and infected individuals become carriers with no symptoms. | jednak w większości przypadków objawy są słabo nasilone lub nie występują, a zakażone osoby stają się bezobjawowymi nosicielami. |
| Clostridium difficile is a bacterium that is widely distributed in soil and intestinal tracts of animals. | Clostridium difficile jest bakterią, która jest szeroko rozpowszechniona w glebie oraz w przewodach pokarmowych zwierząt. |
| The transmission of C. difficile can be patient-to-patient, via contaminated hands of healthcare workers or by environmental contamination. | C. difficile może przenosić się z pacjenta na pacjenta, przez zanieczyszczone ręce personelu medycznego, bądź poprzez skażenie środowiskowe. |
| Person-to-person or animal-to-person disease transmission occurs mainly through contaminated water and food. | Do zakażeń przenoszonych z człowieka na człowieka lub ze zwierzęcia na człowieka zazwyczaj dochodzi przez skażoną wodę i pokarmy. |
| Cryptosporidium eggs (oocysts) can survive for months in moist soil or water and survive harsh environmental conditions (e.g. heat, cold, droughts) for extended periods of time. | Jaja (oocysty) Cryptosporidium mogą przeżyć wiele miesięcy w wilgotnej glebie lub wodzie i są w stanie przetrwać przez dłuższy czas nawet w skrajnych warunkach środowiskowych (np. w wysokich lub niskich temperaturach i podczas suszy). |
| Dengue fever is present in Asia, the Pacific, the Caribbean, the Americas and Africa. | Gorączka denga występuje w Azji, Oceanii, na Karaibach, w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Afryce. |
| No specific treatment or vaccine exists for dengue, and general intensive care is often needed. | Nie istnieje swoiste leczenie ani szczepionka przeciwko tej chorobie, która często wymaga intensywnej opieki ogólnej. |
| Transmission of the viruses occurs from person to person through close contact with blood or body fluids. | Przenoszenie wirusów następuje z człowieka na człowieka przez bliski kontakt z krwią lub płynami ustrojowymi. |
| No treatment or vaccine is available for either disease. | Nie jest dostępne leczenie ani szczepienie przeciwko żadnej z tych dwóch chorób. |
| Eggs are excreted in the faeces of infected dogs and foxes and can be ingested by humans either by close contact with these animals or through contaminated food. | Jaja są wydalane przez zakażone psy i lisy wraz z kałem i mogą zostać przeniesione na ludzi w wyniku bliskiego kontaktu z tymi zwierzętami lub za pośrednictwem skażonych pokarmów. |
| The most common location of cysts is the liver, but cysts may develop in almost any organ, including lungs, kidneys, spleen, nervous tissue, etc, years after the ingestion of the echinococcus eggs. | Najczęstszą lokalizacją torbieli jest wątroba, lecz mogą się one rozwijać niemal w każdym innym narządzie, w tym w płucach,nerkach, śledzionie, tkance nerwowej itp. wiele lat po spożyciu jaj tasiemca. |
| Patients are treated with surgery and the specific anti-helminthic drugs. | Pacjenci są leczeni chirurgicznie oraz swoistymi lekami przeciwpasożytniczymi. |
| The disease occurs in areas where dogs have access to animal inner organs, usually of sheep and cattle (intermediate hosts), containing cysts. | Choroba występuje na obszarach, gdzie psy mają dostęp do narządów wewnętrznych innych zwierząt, zazwyczaj owiec i bydła (nosiciele pośredni), które zawierają torbiele. |
| Poor hand hygiene, close contact with infected animals and consumption of undercooked, unwashed food contaminated with echinococcus eggs (e.g. vegetables) are all risk factors. | Do czynników ryzyka należą niedostateczna higiena rąk, bliski kontakt z zakażonymi zwierzętami oraz spożywanie niedogotowanych, nieumytych pokarmów zanieczyszczonych jajami tasiemca (np. warzyw). |
| Infected individuals can remain without symptoms or (three to 25 or more days later) develop either acute or chronic diarrhoea. | U zakażonych osób mogą nie występować żadne objawy albo (3– 25 lub więcej dni od zakażenia) może wystąpić ostra lub przewlekła biegunka. |
| Bloating, fatigue, and malabsorption of vitamins and fats may occur. | Mogą się także pojawić wzdęcia, uczucie zmęczenia oraz zespół złego wchłaniania witamin i tłuszczów. |
| A major pathway of disease transmission is personal contact with infected patients or exposure to food or water contaminated by them. | Główną drogą przenoszenia choroby jest osobisty kontakt z zakażonymi pacjentami bądź ze skażonymi pokarmami lub wodą. |
| Thus, individuals in nursing homes or day-care centres are particularly susceptible to outbreaks. | W związku z tym szczególnie narażone na zachorowanie są osoby przebywające w domach opieki lub ośrodkach opieki dziennej. |
| Therefore, cases among hikers or backpackers in wilderness areas are common, and waterborne outbreaks due to inadequate treatment of drinking water are common. | Z tego względu zakażenia często występują u osób uprawiających turystykę pieszą na niezamieszkałych obszarach. Często odnotowuje się także ogniska choroby związane z nieodpowiednim przygotowaniem wody pitnej. |
| Urethral infections in men and uro-genital infections in women are the main presenting feature, but a broad spectrum of clinical presentations can occur, including systemic dissemination with fever and skin and joint involvement. | Głównymi postaciami choroby są zakażenia cewki moczowej u mężczyzn i zakażenia dróg moczowych oraz narządów płciowych u kobiet, jednak choroba może mieć różne postacie kliniczne, w tym także postać uogólnioną z gorączką oraz zajęciem skóry i stawów. |
| Throat and ano-rectal infections also occur. | Może także wystąpić zakażenie gardła oraz odbytu i odbytnicy. |
| Haemophilus influenzae , a gram negative coccobacillus, is divided into unencapsulated (non-typable) and encapsulated strains. | Haemophilus influenzae jest pałeczką Gram-ujemną, której szczepy mogą występować w postaci bezotoczkowej (szczepy nietypowalne) oraz otoczkowej. |
| Up to 90% of hepatitis A infection in children goes with no symptoms or without jaundice. | Do 90% zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu A u dzieci przebiega bezobjawowo lub bez żółtaczki. |
| About 15% of patients have prolonged or relapsing symptoms over a 6–9-month period. | U około 15% pacjentów objawy utrzymują się lub nawracają w okresie 6– 9 miesięcy. |
| Humans are the only reservoir of hepatitis A virus, which is transmitted from faeces of infected patients, either by person-to-person contact or by consumption of contaminated food or water. | Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa zapalenia wątroby typu A, który jest przenoszony przez kał zakażonych pacjentów, przez kontakty pomiędzy ludźmi lub przez spożycie zakażonych pokarmów lub wody. |
| Patients are infectious from two weeks before the onset of symptoms and may continue to be infectious for one week or more after. | Pacjenci zakażają inne osoby od dwóch tygodni po wystąpieniu objawów; zakaźność może się utrzymywać przez tydzień lub dłużej. |
| Hepatitis B is caused by hepatitis B virus. Hepatitis B can be either without symptoms or acute or chronic symptomatic infection. | Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest wywołane przez wirusa zapalenia wątroby typu B. Wirusowe zapalenie wątroby typu B może mieć przebieg bezobjawowy lub może mieć postać zakażenia objawowego ostrego lub przewlekłego. |
| Hepatitis B is transmitted via contact (broken skin or mucosal contact) with blood or other body fluids (serum, semen, saliva) from infected patients. | Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest przenoszone przez kontakt (uszkodzonej skóry lub błon śluzowych) z krwią lub innymi płynami ustrojowymi (surowicą, nasieniem, śliną) zakażonychpacjentów. |
| For infants and children, the main source of infection is mother-to-child transmission and transmission from infected members within the household. | W przypadku niemowląt i dzieci głównym źródłem zakażenia jest przeniesienie choroby z matki na dziecko oraz przeniesienie choroby z zakażonych członków rodziny w gospodarstwie domowym. |
| Adolescents and adults normally become infected through unprotected sexual activity or as a consequence of injecting drug users sharing contaminated needles. | U młodzieży i osób dorosłych do zakażenia dochodzi zazwyczaj podczas stosunków płciowych bez zabezpieczenia lub w wyniku wstrzykiwania leków przez osoby przyjmujące narkotyki podczas wspólnego używania zakażonych igieł. |
| Transmission via blood transfusion or through the use of plasma-derived products is now rare in the EU. | Przenoszenie choroby w wyniku przetoczenia krwi lub używania produktów osoczopochodnych w UE występuje obecnie rzadko. |
| AIDS is defined by the presence of one or more “opportunistic” illnesses (other illnesses due to decreased immunity). | AIDS rozpoznaje się w przypadku wystąpienia co najmniej jednej choroby „oportunistycznej” (innej choroby związanej ze spadkiem odporności). |
| The most effective preventive measures are screening and testing of blood and organ donors, virus-inactivating processing of blood products, good infection control and safe injection practices in healthcare settings. | Najskuteczniejszym postępowaniem zapobiegawczym są: badania przesiewowe oraz badania dawców krwi i narządów, obróbka produktów krwiopochodnych zapewniająca unieszkodliwienie wirusa, odpowiednia kontrola zakażeń oraz bezpieczne praktyki wykonywania wstrzyknięć w placówkach opieki zdrowotnej. |
