| Source | Target | | It is an infection associated with serious disease, persistently high costs of treatment and care, significant number of deaths and shortened life expectancy. | Jest to zakażenie wiążące się z poważną chorobą, stałymi wysokimi kosztami leczenia i opieki, znaczną liczbą zgonów i skróconym oczekiwanym czasem przeżycia. |
| HIV is a virus, which attacks the immune system and causes a lifelong severe illness with a long incubation period. | HIV jest wirusem, który atakuje układ odpornościowy i wywołuje ciężką, trwającą przez całe życie chorobę o długim okresie inkubacji.` |
| Effective combination therapies, introduced in the mid-1990s and widely used in industrialised countries, have had a profound effect on the course of HIV infection, improving the quality of life and delaying the onset of AIDS and death in HIV-infected individuals. | Skuteczne leczenie skojarzone, wprowadzone w połowie lat 90. i powszechnie stosowane w krajach uprzemysłowionych, miało znaczny wpływ na przebieg zakażenia HIV – poprawiło jakość życia oraz opóźniło wystąpienie AIDS i zgonu u osób zakażonych wirusem HIV. |
| However, intolerance to side effects and appearance of resistant strains remain causes for concern. | Nadal jednak istnieją obawy związane z nietolerancją działań niepożądanych oraz pojawianiem się szczepów opornych. |
| Since their discovery, antibiotics have revolutionised the way we treat patients with bacterial infections and have contributed to reducing the mortality and morbidity from bacterial diseases. | Od czasu odkrycia antybiotyków zrewolucjonizowały one sposób leczenia pacjentów z zakażeniami bakteryjnymi oraz przyczyniły się do zredukowania wskaźników umieralności i chorobowości związanych z chorobami bakteryjnymi. |
| They are also an essential tool for modern medicine and common procedures such as transplants, chemotherapy for cancer and even orthopaedic surgery could not be performed without the availability of potent antibiotics. | Antybiotyki są także podstawowym środkiem stosowanym w nowoczesnej medycynie i powszechnie wykonywanych zabiegach, takich jak transplantacje, chemioterapia nowotworów, a nawet zabiegi ortopedyczne, których przeprowadzenie nie byłoby możliwe bez dostępności silnych antybiotyków. |
| Similarly when diagnoses are not accurately made, more often than not, broad-spectrum antibiotics, i.e. antibiotics that kill a large proportion of various bacteria and not only the bacteria responsible for the disease, are prescribed because the micro-organism responsible for the infection is not known. | Ponadto w przypadku niedokładnego rozpoznania nierzadko przepisywane są antybiotyki o szerokim spektrum działania – tj. antybiotyki, które zabijają wiele różnych bakterii, a nie tylko bakterie odpowiedzialne za wywołanie danej choroby – gdyż nie jest znany mikroorganizm odpowiedzialny za zakażenie. |
| These examples of misuse promote the emergence and the selection of resistant bacteria. | Te przykłady nieprawidłowego stosowania sprzyjają pojawianiu się i selekcji bakterii opornych. |
| Reservoirs are grass-eating animals, and the spores can survive in the environment for decades. | Ich rezerwuarem są zwierzęta żywiące się trawą, a zarodniki mogą przeżywać w środowisku przez dziesięciolecia. |
| The disease is endemic in several regions of the world, including southern and eastern Europe. | W kilku regionach świata choroba ma charakter endemiczny, w tym w Europie Południowej i Wschodniej. |
| Humans may acquire the infection after exposure to spores, and symptoms appear one to seven days (up to 60 days) later. | Ludzie mogą ulec zakażeniu po kontakcie z zarodnikami, a objawy występują po 1– 7 dniach (maksymalnie do 60 dni). |
| Clinical presentations include skin anthrax, lung anthrax, (with 75% death rate) and gastrointestinal forms (that may progress to blood infection and death). | Do objawów klinicznych należą: wąglik skórny, wąglik płucny (obarczony 75-procentowym wskaźnikiem śmiertelności) oraz postacie pokarmowe (które mogą przechodzić w zakażenie krwi i prowadzić do zgonu). |
| disinfection, decontamination and disposal of contaminated materials and decontamination of the environment. | dezynfekcję, odkażanie oraz usuwanie skażonych materiałów oraz pozostałości po odkażaniu ze środowiska. |
| Vaccination of exposed animals and humans is required. | Niezbędne jest szczepienie zwierząt i ludzi narażonych na kontakt z wąglikiem. |
| The agent was not confirmed, but a preparedness and response programme for attacks by biological and chemical agents (BICHAT) was developed in 2002 by the European Commission. | Zagrożenia nie stwierdzono, lecz w 2002 r. Komisja Europejska opracowała program gotowości i reakcji na ataki z zastosowaniem czynników biologicznych i chemicznych (BICHAT). |
| These are divided into those of high and low pathogenicity according to the severity of infection in birds. | Dzieli się je na podtypy o wysokiej lub niskiej patogenności, w zależności od stopnia ciężkości przebiegu zakażenia u ptaków. |
| Since 1997 a new and more deadly strain of highly pathogenic avian influenza virus (A/H5N1) has appeared in domestic poultry and humans, initially in southern China where the first human-to-human transmission took place. | Od 1997 r. u drobiu hodowlanego oraz u ludzi zaczął występować nowy, groźniejszy szczep wysoce zjadliwego wirusa ptasiej grypy (A/H5N1); początkowo obserwowano go w Południowych Chinach, gdzie miało miejsce pierwsze przeniesienie zakażenia z człowieka na człowieka. |
| After 2003, influenza A/H5N1 appeared in many Asian countries causing huge outbreaks in birds and a small number of severe human infections, almost entirely among people with close contacts with domestic poultry. | Po 2003 r. grypa wywołana przez wirus A/H5N1 pojawiła się w wielu krajach azjatyckich, powodując duże epidemie wśród ptaków oraz niewielką liczbę ciężkich zakażeń u ludzi, niemal zawsze wśród osób mających bliski kontakt z drobiem hodowlanym. |
| This A/H5N1 group has shown itself to be unusually stable for an avian influenza strain and has spread among birds in two waves, the second of which took it out of south and south-east Asia to Europe and Africa through migratory birds and trade. | Wykazano, że sama grupa A/H5N1 jest niezwykle stabilna, jak na szczep grypy ptasiej oraz że szerzyła się ona wśród ptaków w dwóch falach, z których druga przedostała się z Azji Południowo-Wschodniej do Europy i Afryki z ptactwem migrującym oraz drogami handlowymi. |
| Food botulism is the dominating form of the disease, and paralytic symptoms generally appear after an incubation period of 12–36 hours (up to several days) after consumption of the toxin-containing food. | Dominującą postać choroby stanowi tzw. zatrucie jadem kiełbasianym, a objawy porażenne występują zazwyczaj po okresie inkubacji trwającym 12– 36 godzin (do kilku dni) od chwili spożycia pokarmu zawierającego toksynę. |
| The symptoms may be very severe, and require intensive-care treatment and the administration of an anti-toxin. | Objawy mogą być bardzo ciężkie i wymagać intensywnego leczenia oraz podania antytoksyny. |
| Even where these are available, between 5 and 10 % of the patients die. | Nawet po zastosowaniu leczenia od 5 do 10% pacjentów umiera. |
| The common reservoirs for Brucella bacteria that may infect humans are cattle, dogs, sheep, goats, and pigs. | Częstymi rezerwuarami bakterii Brucella, które mogą powodować zakażenia u ludzi, są bydło, psy, owce, kozy i świnie. |
| Humans become infected by direct or indirect contact with animals or with contaminated animal products (including unpasteurised milk and dairy products) or by the inhalation of aerosols. | Ludzie zarażają się przez bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzętami albo skażonymi produktami pochodzenia zwierzęcego (w tym niepasteryzowanym mlekiem i przetworami mlecznymi), a także drogą oddechową. |
| The various symptoms are both general (fever, weakness, joint pain) and organ-specific (including infections in the brain infection and heart valves). | Objawy są zróżnicowane – zarówno ogólnoustrojowe (gorączka, osłabienie, bóle stawów), jak i narządowo swoiste (w tym zakażenia mózgu i zastawek serca). |
| Control measures include animal vaccination and/or test-and-slaughter of infected animals, as well as pasteurisation of milk and dairy products. | Do działań mających na celu zwalczanie choroby należy szczepienie zwierząt i/lub badania oraz ubój zakażonych zwierząt, a także pasteryzacja mleka i przetworów mlecznych. |
| Campylobacteriosis is a diarrhoeal disease caused by Campylobacter bacteria, found in animals such as poultry, cattle, pigs, wild birds and wild mammals. | Kampylobakterioza jest chorobą przebiegającą z biegunką, powodowaną przez bakterie z rodzaju Campylobacter występujące u zwierząt takich jak drób, bydło, świnie, dzikie ptactwo i dzikie ssaki. |
| Other risk factors include swimming in natural surface-waters and direct contact with infected animals. | Do innych czynników ryzyka należypływanie w naturalnych wodach powierzchniowych oraz bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami. |
| After an incubation period of 2–5 days (range 1–10 days) common symptoms are severe abdominal pain, watery and/or bloody diarrhoea and fever. | Po okresie inkubacji trwającym 2– 5 dni (zakres 1– 10 dni) występują objawy, które zazwyczaj obejmują bóle brzucha, wodnistą i/lub krwawą biegunkę oraz gorączkę. |
| Chikungunya is present in parts of Africa, Southeast Asia and on the Indian subcontinent. | Chikungunya występuje w niektórych częściach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz na subkontynencie indyjskim. |
| Usually, symptoms last for a few days and the disease is self-limiting but occasionally they will persist and result in hospitalisation. | Objawy trwają zwykle kilka dni, a choroba ma charakter samoograniczający, lecz czasem mogą się one utrzymywać przez dłuższy czas i wymagać hospitalizacji. |
| Campylobacter infection has been associated with complications such as later joint inflammation (5–10% of cases) and, on rare occasions, Guillain-Barré syndrome (a temporary but severe paralysis that may be total). | Zakażenie bakteriami Campylobacter może być związane z powikłaniami w rodzaju następczego zapalenia stawów (5– 10% pacjentów), a w rzadkich przypadkach zespołu Guillaina– Barrégo (przejściowego, lecz ciężkiego porażenia, które może być całkowite). |
| The most recent large outbreaks were reported in 2005–2006 from Réunion Island, Mauritius, Mayotte and several Indian states. | Ostatnie poważne epidemie tej choroby odnotowano w latach 2005– 2006 na wyspie Reunion, Mayotte i na Mauritiusie, a także w kilku stanach Indii. |
| As a prophylactic measure, control of Campylobacter colonisation in poultry is important, as well as hygienic processing of meat, and the protection and control of private drinking water supplies. | W ramach profilaktyki ważne jest zwalczanie kolonizacji bakterii Campylobacter u drobiu, a także higieniczne przetwarzanie mięsa oraz ochrona i kontrola prywatnych ujęć wody pitnej. |
| Crimean Congo haemorrhagic fever (CCHF) is a tick-borne viral disease with symptoms such as high fever, muscle pain, dizziness, abnormal sensitivity to light, abdominal pain and vomiting. | Gorączka krwotoczna krymsko-kongijska (CCHF) jest chorobą wirusową przenoszoną przez kleszcze, do której objawów należą: wysoka gorączka, bóle mięśni, zawroty głowy, nietypowa nadwrażliwość na światło, bóle brzucha i wymioty. |
| Later on, sharp mood swings may occur, and the patient may become confused and aggressive. | W późniejszym czasie u pacjenta mogą wystąpić nagłe wahania nastroju, a także dezorientacja i agresja. |
| CCHF virus is widespread and evidence for the virus has been found among ticks in Africa, Asia, the Middle East and Eastern Europe. | Wirus CCHF jest mocno rozpowszechniony i wykryto go u kleszczy w Afryce, Azji, na Bliskim Wschodzie i w Europie Wschodniej. |
| Recently outbreaks have occurred in the Balkans and in North-Eastern Turkey. | W ostatnim czasie ogniska choroby występowały na Bałkanach i w Północno-Wschodniej Turcji. |
| Chikungunya fever is a mosquito-borne viral disease with symptoms such as fever, joint pain, muscle pain, headache and nose and gum bleeding. | Gorączka Chikungunya jest chorobą wirusową przenoszoną przez komary, do której objawów należy gorączka, bóle stawów, bóle mięśni, bóle głowy oraz krwawienie z nosa i dziąseł. |
| Chikungunyais present in parts of Africa, Southeast Asia and on the Indian sub-continent. | Chikungunya występuje w niektórych częściach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz na subkontynencie indyjskim. |
| Recent and very large outbreaks have been reported from La Réunion, Mauritius, Mayotte and several Indian states. | W ostatnim czasie bardzo duże ogniska choroby odnotowano w Reunion, na Mauritiusie, Majotcie i w kilku prowincjach indyjskich. |
| They are due to Chlamydia trachomatis causing uro-genital disease and “lymphogranuloma venereum” (LGV), a systemic disease with swollen lymph nodes in the groin. | Są one wywołane przez Chlamydia trachomatis, która powoduje chorobę układu moczowego i narządów płciowych, a także „lymphogranuloma venereum” (LGV) – chorobę układową z obrzękiem węzłów chłonnych pachwinowych. |
| The incubation period of chlamydia STIs is between two and three weeks. | Okres inkubacji chlamydiozy przenoszonej drogą płciową wynosi od dwóch do trzech tygodni. |
| However, uro-genital Chlamydia infection often remain without symptoms and can undetected cause infertility. | Jednak zakażenie chlamydiowe układu moczowego i narządów płciowych często pozostaje bezobjawowe, a niewykryte może prowadzić do bezpłodności. |
| LGV is now also increasing, having until recently occurred only sporadically in the western world and since 2004, LGV infection has been noted in several large European cities among men who have sex with men. | Obecnie obserwuje się wzrost częstości występowania LGV, który do tej pory obserwowano jedynie sporadycznie w krajach zachodnich, a od 2004 r. zakażenie LGV obserwuje się w kilku dużych miastach europejskich wśród mężczyzn utrzymujących stosunki płciowe z innymi mężczyznami. |
| Sexual partners need to be evaluated and eventually treated to prevent mutual re-infection and/or further spread of disease. | Należy badać partnerów seksualnych i w razie potrzeby podejmować leczenie w celu zapobiegania wzajemnemu przenoszeniu zakażenia i (lub) dalszemu rozprzestrzenianiu się choroby. |
| Consumption of contaminated water and food, especially seafood eaten under-cooked, results in infection. | Do zakażenia prowadzi spożywanie skażonej wody i pokarmów, a zwłaszcza niedogotowanych owoców morza. |
| After a short incubation period of less than five days, the typical symptoms might develop, characterised by vomiting and watery diarrhoea. | Po krótkim, trwającym do pięciu dni okresie inkubacji mogą rozwinąć się typowe objawy z wymiotami i wodnistą biegunką, |
| In most cases, though, symptoms are mild or absent and infected individuals become carriers with no symptoms. | jednak w większości przypadków objawy są słabo nasilone lub nie występują, a zakażone osoby stają się bezobjawowymi nosicielami. |
| With timely treatment (fluid replacement and antibiotics), less than 1% of patients with symptoms die. | Po zastosowaniu odpowiedniego leczenia (uzupełniania płynów i stosowania antybiotyków) umiera mniej niż 1% pacjentów z chorobą objawową. |
| The disease has not been endemic in Europe for a long time, and thanks to high hygiene standards the potential for imported cases to generate further ones is low. | W Europie choroba już od dawna nie ma charakteru endemicznego, a dzięki wysokim standardom higieny ryzyko występowania „importowanych” przypadków, które mogłyby powodować dalsze zachorowania, jest niskie. |
| Clostridium difficile is a bacterium that is widely distributed in soil and intestinal tracts of animals. | Clostridium difficile jest bakterią, która jest szeroko rozpowszechniona w glebie oraz w przewodach pokarmowych zwierząt. |
| The disease is often (but not always) associated with previous antibiotic use, and has mainly been spread within hospitals. | Choroba często (lecz nie zawsze) jest związana z wcześniejszym stosowaniem antybiotyków i występuje ona głównie w szpitalach. |
| Since March 2003, increasing rates of Clostridium difficile infection with a more severe course, higher mortality, and more complications have been reported in Canada and USA. | Od marca 2003 r. w Kanadzie i USA obserwuje się wzrost częstości zakażeń wywołanych przez Clostridium difficile, które mają cięższy przebieg, są obarczone wyższą umieralnością i większą liczbą powikłań. |
| Cryptosporidia are intestinal parasites infecting a variety of animals (e.g. cattle, sheep, rodents, cats and dogs, but also birds, fish and reptiles). | Cryptosporidia to pasożyty jelitowe zakażające różne zwierzęta (np. bydło, owce, gryzonie, koty i psy, lecz także ptaki, ryby i gady). |
| Person-to-person or animal-to-person disease transmission occurs mainly through contaminated water and food. | Do zakażeń przenoszonych z człowieka na człowieka lub ze zwierzęcia na człowieka zazwyczaj dochodzi przez skażoną wodę i pokarmy. |
| Cryptosporidium eggs (oocysts) can survive for months in moist soil or water and survive harsh environmental conditions (e.g. heat, cold, droughts) for extended periods of time. | Jaja (oocysty) Cryptosporidium mogą przeżyć wiele miesięcy w wilgotnej glebie lub wodzie i są w stanie przetrwać przez dłuższy czas nawet w skrajnych warunkach środowiskowych (np. w wysokich lub niskich temperaturach i podczas suszy). |
| Outbreaks have been reported in hospitals, day-care centres, within households, among bathers (affecting participants in water sports in lakes and swimming pools), and in municipalities with contaminated public water supplies. | Ogniska choroby odnotowywano w szpitalach, ośrodkach opieki dziennej, w gospodarstwach domowych, wśród osób przebywających w wodzie (np. uprawiających sporty wodne w jeziorach i basenach), a także w miastach o zanieczyszczonych systemach wodociągów publicznych. |
| Dengue fever is present in Asia, the Pacific, the Caribbean, the Americas and Africa. | Gorączka denga występuje w Azji, Oceanii, na Karaibach, w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Afryce. |
| There are 4 different dengue types, and infection with one type gives little immune protection against the other types. | Istnieją 4 różne typy wirusów gorączki denga, a zakażenie jednym z nich zapewnia niewielką odporność na pozostałe typy. |
