| Source | Target | | Read more about rubella in the factsheet for general public and factsheet for health professionals. | Więcej informacji na temat różyczki zawierają sekcje zestaw informacji dla społeczeństwa oraz zestaw informacji dla pracowników służby zdrowia. |
| In symptomatic cases, after an incubation period of 2–3 weeks, patients develop swollen lymph glands, malaise,rash, and upper respiratory tract symptoms. | W przypadkach objawowych po okresie inkubacji trwającym 2– 3 tygodnie u pacjentów występują: obrzęk węzłów chłonnych, złe samopoczucie, wysypka oraz objawy ze strony górnych dróg oddechowych. |
| Adult and adolescent females often manifest joint pain and joint inflammation. | U dorosłych kobiet i nastoletnich dziewcząt często występują bóle i stany zapalne stawów. |
| Rare complications include skin bleedings, brain infection, neuritis, and inflammation of the testicles. | Do rzadkich powikłań należą krwawienia skórne, zakażenie mózgu, zapalenie nerwów i zapalenie jąder. |
| Enteric infections due to Salmonella bacteria are generally referred to by the term ‘salmonellosis ’ when they are due to Salmonella species other than Salmonella typhi and Salmonella paratyphi. | Zakażenia jelitowe wywoływane przez bakterie z rodzaju Salmonella określa się zazwyczaj terminem „salmonelloza”, gdy są spowodowane przez gatunki Salmonella inne niż Salmonella typhi i Salmonella paratyphi. |
| Enteric infections due to Salmonella bacteria are generally referred to by the term ‘salmonellosis’ when they are due to Salmonella species other than Salmonella typhi and Salmonella paratyphi. | Zakażenia jelitowe wywoływane przez bakterie z rodzaju Salmonella zazwyczaj określa się terminem „salmonelloza”, gdy są one spowodowane przez gatunki Salmonella inne niż Salmonella typhi i Salmonella paratyphi. |
| Various animals (especially poultry, pigs, cattle, and reptiles) can be reservoirs for Salmonella, and humans generally become infected by eating poorly cooked, contaminated food. | Rezerwuar dla bakterii Salmonella mogą stanowić różne zwierzęta (zwłaszcza drób, świnie, bydło i gady), a ludzie zazwyczaj zarażają się, spożywając niedogotowane, skażone pokarmy. |
| The incubation period and the symptoms depend on the amount of bacteria present in the food, the immune status of the person and the type of Salmonella. | Okres inkubacji oraz objawy są uzależnione od ilości bakterii występujących w pokarmie, stanu odpornościowego pacjenta oraz typu bakterii Salmonella. |
| In general, 12 to 36 hours after the consumption of contaminated food, a clinical picture characterised by fever, diarrhoea, abdominal pain, nausea and vomiting may appear. | Zazwyczaj 12– 36 godzin po spożyciu skażonego pokarmu może pojawić się obraz kliniczny cechujący się gorączką, biegunką, bólem brzucha, nudnościami i wymiotami. |
| In the elderly and otherwise weak patients death sometimes occurs. | U osób starszych i osłabionych istnieje ryzyko powikłań śmiertelnych. |
| Prophylactic measures are aimed at all stages of food supply, from production to distribution and consumption. | Działania profilaktyczne są ukierunkowane na wszystkie etapy dostarczania produktów spożywczych – od produkcji po dystrybucję i konsumpcję. |
| The incubation period ranges between 3 and 10 days. | Okres inkubacji wynosi od 3 do 10 dni, |
| A high fever then appears accompanied by general symptoms and, often, by diarrhoea. | a następnie pojawia się wysoka gorączka, której towarzyszą objawy ogólne, często z biegunką. |
| Acute Schistosoma infection is often asymptomatic, but chronic illness is frequent and manifests in different ways according tothe location of the parasite, involving the gastro-intestinal, urinary or neurological system. | Ostre zakażenie płazińcami Schistosoma niejednokrotnie przebiega bezobjawowo, jednak często występuje przewlekła postać choroby, która objawia się różnie w zależności od umiejscowienia pasożyta, obejmując układ pokarmowy, moczowy lub nerwowy. |
| More recently, bats, ferrets and domestic cats were experimentally infected with SARS-CoV and found to efficiently transmit it. | W ostatnim czasie dokonano w warunkach eksperymentalnych zakażenia nietoperzy, fretek i kotów domowych wirusem SARS-CoV i zaobserwowano jego skuteczne przenoszenie. |
| Though death is considerably more common in older people and those with other illnesses (such as heart disease and chronic lung disease) severe disease and some deaths occur each year in healthy young and middle aged adults and children. | Choć powikłania śmiertelne występują o wiele częściej u osób w podeszłym wieku oraz u osób z innymi chorobami (takimi jak choroby serca i przewlekła choroba płuc), ciężki przebieg choroby, a czasem także zgony odnotowuje się każdego roku również u zdrowych, młodych osób oraz u osób dorosłych w średnim wieku i wśród dzieci. |
| The symptoms may therefore vary between a mild enteric infection (watery, self-limiting diarrhoea) and very serious symptoms (high fever, dysentery, intestinal perforation, kidney failure). | Objawy mogą być różne – od łagodnego zakażenia jelitowego (wodnista, samoograniczająca się biegunka) do bardzo ciężkich objawów (wysoka gorączka, czerwonka, perforacja jelita, niewydolność nerek). |
| Reactive joint inflammation and urethritis can follow the enteric symptoms. | Po wystąpieniu objawów jelitowych może się także rozwinąć reaktywne zapalenie stawów i zapalenie cewki moczowej. |
| Antibiotic therapy and fluid replacement are effective. | Skuteczną metodą leczenia jest antybiotykoterapia i uzupełnianie płynów. |
| Prevention measures are based on good general food and waste hygiene and proper hand-washing. | Działania zapobiegawcze są oparte na utrzymywaniu wysokiego poziomu higieny żywnościi odpadów, a także odpowiednim myciu rąk. |
| The fever then receded and a characteristic skin eruption appeared. | Następnie gorączka ustępowała, natomiast pojawiały się charakterystyczne wykwity na skórze. |
| Subsequently the fever rose again, and serious complications generally developed (pulmonary, cardio-circulatory, neurological, etc.), resulting in death in up to 50% of cases. | Później gorączka występowała ponownie, a zazwyczaj pojawiały się także poważne powikłania (dotyczące płuc, układu krążenia, układu nerwowego itp.), prowadzące do zgonu nawet w 50% przypadków. |
| Sexually transmitted infections is a group of infections that may transmit through vaginal, oral and anal sexual intercourse. | Choroby przenoszone drogą płciową to grupa zakażeń, które mogą być przenoszone w wyniku pochwowych, oralnych i analnych stosunków płciowych. |
| The classical such infections include, gonorrhoea, syphilis and chlamydia infection, but also blood-borne virus such as HIV infection, hepatitis B and hepatitis C could be sexually transmitted. | Do klasycznych zakażeń tego typu należy rzeżączka, kiła i chlamydioza, lecz także zakażenia wirusami takimi jak HIV oraz wirusy zapalenia wątroby typu B i typu C. |
| Humans are the only reservoir and, apart from congenital cases, the only epidemiologically relevant mode of transmission is by direct contact with treponema-rich, open lesions and contaminated secretions from a patient. | Ludzie są jedynym rezerwuarem bakterii, a poza przypadkami wrodzonymi jedynym istotnym z epidemiologicznego punktu widzenia sposobem przenoszenia choroby jest bezpośredni kontakt z zawierającymi dużą liczbę krętków otwartymi zmianami i zakażonymi wydzielinami pacjenta. |
| at first a primary lesion at the site ofinfection (chancre), then a series of eruptions on mucous membranes and skin (secondary syphilis), followed by long periods of latency (latent or tertiary syphilis). | najpierw zmiana pierwotna w miejscu zakażenia (szankier - wrzód), a następnie seria wykwitów na błonach śluzowych i skórze (kiła wtórna), po czym następują długie okresy utajenia (kiła utajona lub trzeciorzędowa). |
| If untreated, many years after the initial infection, tertiary syphilis lesions might finally appear (visceral, multi-organ involvement, including serious vascular and neurological damage). | Jeżeli choroba nie jest leczona, wiele lat po pierwszym zakażeniu mogą się ostatecznie ujawnić zmiany następujące w przebiegu kiły trzeciorzędowej (zajęcie wielu narządów trzewnych, w tym poważne uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów). |
| The main reservoirs of the bacterium are herbivores, which harbour the bacteria in their bowels (with no consequences for them) and disseminate the “spore form” of the bacteria in the environment with their faeces. | Głównymi rezerwuarami bakterii są zwierzęta roślinożerne, u których bakterie bytują w jelitach (bez żadnych następstw dla samych zwierząt) i które rozsiewają bakterie w postaci „zarodników” do środowiska z kałem. |
| After an incubation period averaging two weeks (sometimes longer), the toxin produced by the bacteria in the wound is absorbed and starts producing its effects. | Po okresie inkubacji trwającym średnio dwa tygodnie (czasem dłużej) toksyna wytwarzana przez bakterie w ranie jest wchłaniana i rozpoczyna swoje działanie. |
| Finally, generalised spasms may occur, often leading to death from heart and lung failure. | Następnie mogą wystąpić uogólnione skurcze, które często prowadzą do zgonu na skutek niewydolności serca i płuc. |
| The overall death rate is close to 50%, depending on the clinical presentation, patient’s age and medical support. | Ogólna umieralność wynosi około 50%, w zależności od postaci klinicznej, wieku pacjenta i pomocy medycznej. |
| Therapy is based on cleaning the infected wound, administration of antibiotics and specific immunoglobulins, and intensive care support. | Leczenie jest oparte na oczyszczeniu zanieczyszczonej rany, podaniu antybiotyków i immunoglobulin swoistych, a także intensywnej opiece medycznej. |
| Prophylaxis is based on its generalised use and on the appropriate treatment of contaminated wounds. | Profilaktyka jest oparta na powszechnym stosowaniu szczepionki oraz na odpowiednim leczeniu zanieczyszczonych ran. |
| They excrete cysts in the environment, able to infect many other animals, and humans can become infected either by ingesting the cysts (by direct contact with cats or through food or water contaminated by cat faeces), or by eating poorly cooked meat containing cysts, especially pork and mutton. | Wydzielają one do środowiska cysty, które są w stanie zakażać wiele innych zwierząt, a ludzie mogą ulec zakażeniu przez spożycie cyst (na skutek bezpośredniego kontaktu z kotami lub przez pokarmy lub wodę zanieczyszczone kocimi odchodami) bądź przez spożycie niedogotowanego mięsa zawierającego cysty, szczególnie wieprzowiny i baraniny. |
| Pregnant women, also without symptoms, may transmit the infection to the foetus, which can result in abortion, still-birth, perinatal death (due to disseminated toxoplasmosis), or congenital infection with severe malformation affecting the eyes and the brain. | Kobiety w ciąży, także z zakażeniem bezobjawowym, mogą przenosić zakażenie na płód, co może powodować poronienie, poród martwego płodu, zgon w okresie okołourodzeniowym (z powodu rozsianej toksoplazmozy) lub wrodzone zakażenie z ciężkimi wadami wrodzonymi oczu i mózgu. |
| The Toxoplasma cysts can survive in the environment for a long time, contaminating fruit and vegetables, and cysts in meat remain infective as long as the meat is edible. | Cysty Toxoplasma mogą przeżywać w środowisku przez długi czas, zakażając owoce i warzywa, a cysty w mięsie zachowują właściwości zakaźne przez cały czas, dopóki mięso nadaje się do spożycia. |
| Many animals may act as reservoirs, but those most frequently involved in cases of human infection are pigs and horses. | Wiele zwierząt może pełnić funkcję rezerwuarów, lecz najczęstszym źródłem zakażenia ludzi są świnie i konie. |
| Infested animals harbour larvae encysted in their muscles, and consumption of raw or undercooked meat products may lead to disease. | Zakażone zwierzęta noszą w swoich mięśniach larwy, a spożycie surowych lub niedogotowanych produktów mięsnych może wywołać chorobę. |
| Typically, after an incubation phase of about 24–48 hours, fever and intestinal symptoms may appear, due to larvae invading the intestine. | Zazwyczaj po fazie inkubacji trwającej około 24– 48 godzin może wystąpić gorączka i objawy jelitowe z powodu inwazji larw w jelicie. |
| muscle aches and fever are characteristic. | Typowe są bóle mięśni i gorączka. |
| Depending on the number of viable larvae consumed, symptoms will vary from without any symptoms to extremely severe or even fatal (massive invasion of the bowel and/or massive invasion of internal organs) disease. | W zależności od liczby spożytych larw zdolnych do przeżycia objawy mogą być zróżnicowane – od postaci bezobjawowej po niezwykle ciężki przebieg choroby, która może zakończyć się zgonem (masywna inwazja jelit i/lub masywna inwazja narządów wewnętrznych). |
| Trichinellosis prevention is based on accurate inspection of all slaughtered pigs and horses, which is mandatory in the EU. | Zapobieganie trichinellozie jest oparte na dokładnej kontroli wszystkich poddawanych ubojowi świń i koni, która jest obowiązkowa w UE. |
| Imported and wild animal meat presents a higher risk and its consumption in the undercooked or raw state should be discouraged. | Mięso importowanych i dzikich zwierząt jest związane z wyższym ryzykiem i należy odradzać jego spożywanie w stanie niedogotowanym lub surowym. |
| Therefore, TB control relies mainly on the early detection of infectious patients and then consistent treatment for at least six months with a combination of antibiotics. | Dlatego też zwalczanie gruźlicy polega głównie na wczesnym wykrywaniu pacjentów zakażonych, a następnie konsekwentne leczenie przez co najmniej sześć miesięcy skojarzeniem antybiotyków. |
| The emergence of strains resistant to the two most effective anti-TB agents isoniazid and rifampicin (multi-drug resistant,MDR), as well as to other second line antibiotics (extensively drug-resistant, XDR), poses a serious challenge to TB control today. | Pojawienie się szczepów opornych na dwa najbardziej skuteczne leki przeciwgruźlicze, izoniazyd i ryfampicynę (oporność wielolekowa – MDR), jak również na antybiotyki stosowane w leczeniu drugiego rzutu (poszerzona oporność na leki – XDR) stanowi poważne wyzwanie dla leczenia gruźlicy. |
| Within the EU, TB is more common in migrants, the homeless, prisoners and drug users than in other sectors of the population. | W UE gruźlica występuje częściej u emigrantów, osób bezdomnych, więźniów oraz osób zażywających narkotyki niż w pozostałej części populacji. |
| Natural reservoirs are many types of animals, mainly rabbits, hares, squirrels, foxes and ticks. | Naturalnymi rezerwuarami jest wiele typów zwierząt, głównie króliki, zające, wiewiórki, lisy i kleszcze. |
| Human infection can occur through a variety of mechanisms, the most important of which is through bites of infected insects (ticks, mosquitoes and flies). | U ludzi do zakażeń może dochodzić na wiele sposobów, z których najważniejsze jest ukąszenie przez zakażone owady (kleszcze, komary i muchy). |
| Other ways are through direct contact with infected animal tissues and contaminated soil or by drinking contaminated water and eating undercooked infected meat. | Do innych mechanizmów zalicza się bezpośredni kontakt z tkankami zakażonych zwierząt i skażoną glebą lub wypicie skażonej wody oraz spożywanie niedogotowanego zakażonego mięsa. |
| Other symptoms vary with the portal of entry, and include swollen lymph glands, eye infection, throat infection, pneumonia and severe infection with blood stream infection. | Inne objawy są uzależnione od wrót zakażenia i obejmują powiększenie węzłów chłonnych, zakażenie oczu, zakażenie gardła, zapalenie płuc i ciężkie zakażenie krwi. |
| The infection is curable by antibiotic treatment, and death is rare in Europe. | Zakażenie można wyleczyć za pomocą antybiotyków, a zgony w Europie występują rzadko. |
| General preventive measures include protection against tick bites, avoid drinking potentially contaminated water, and ensure that rabbit and hare meat is cooked thoroughly. | Ogólne działania zapobiegawcze obejmują ochronę przed ukąszeniami przez kleszcze, unikanie picia potencjalnie skażonej wody, a także dokładne gotowanie mięsa królików i zajęcy. |
| Typhoid and paratyphoid fevers are systemic diseases caused by the bacteria Salmonella typhi and Salmonella paratyphi, respectively. | Tyfus i paratyfus są ogólnoustrojowymi chorobami wywoływanymi odpowiednio przez bakterie Salmonella typhi i Salmonella paratyphi. |
| Humans can carry the bacteria in the gut for very long times (chronic carriers), and transmit the bacteria to other persons (either directly or via food or water contamination). | Ludzie mogą być nosicielami bakterii w jelicie przez bardzo długi czas (nosicielstwo przewlekłe), a także przenosić bakterię na inne osoby (bezpośrednio lub przez skażone pokarmy lub wodę). |
| After 1-2 weeks incubation period, a disease characterised by high fever, malaise, cough, rash and enlarged spleen develops. | Po okresie inkubacji trwającym od tygodnia do dwóch tygodni rozwija się choroba z wysoką gorączką, złym samopoczuciem, kaszlem, wysypką oraz powiększeniem śledziony. |
| When Salmonella typhi is the cause, intestinal perforation and haemorrhage may occur. | Jeśli czynnikiem etiologicznym jest Salmonella typhi, może wystąpić perforacja jelita oraz krwawienie z jelita. |
| Preventive measures include good personal and food hygiene. | Działania zapobiegawcze obejmują odpowiednią higienę osobistą i pokarmową. |
| The clinical picture is characterised by progressive neurological symptoms and death, with a mean survival of about 14 months from the onset of symptoms. | Obraz kliniczny charakteryzuje się postępującymi objawami neurologicznymi i zgonem, przy średniej przeżywalności około 14 miesięcy od chwili wystąpienia objawów. |
| Patients’ ages range between 15 and 73 years. | Wiek pacjentów waha się od 15 do 73 lat. |
| Preventive measures include ensuring that prions do not enter the human or animal food chains and that medical (transfusions) and surgical practices are conducted safely. | Działania zapobiegawcze obejmują zapewnienie, że priony nie dostają się do łańcucha pokarmowego ludzi lub zwierząt oraz że zabiegi medyczne (przetoczenia) i chirurgiczne są wykonywane bezpiecznie. |
