| Source | Target | | The human immunodeficiency virus (HIV) remains one of the most important communicable diseases in Europe. | Ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV) powoduje jedną z najważniejszych chorób zakaźnych w Europie. |
| HIV is a virus, which attacks the immune system and causes a lifelong severe illness with a long incubation period. | HIV jest wirusem, który atakuje układ odpornościowy i wywołuje ciężką, trwającą przez całe życie chorobę o długim okresie inkubacji.` |
| The end-stage of the infection, acquired immunodeficiency syndrome (AIDS), results from the destruction of the immune system. | Końcowy etap zakażenia, określany jako nabyty zespół upośledzenia odporności (AIDS), wynika ze zniszczenia układu odpornościowego. |
| AIDS is defined by the presence of one or more “opportunistic” illnesses (other illnesses due to decreased immunity). | AIDS jest zdefiniowany przez występowanie jednej lub więcej chorób „oportunistycznych” (innych chorób związanych ze spadkiem odporności). |
| Effective combination therapies, introduced in the mid-1990s and widely used in industrialised countries, have had a profound effect on the course of HIV infection, improving the quality of life and delaying the onset of AIDS and death in HIV-infected individuals. | Skuteczne leczenie skojarzone, wprowadzone w połowie lat 90. i powszechnie stosowane w krajach uprzemysłowionych, miało znaczny wpływ na przebieg zakażenia HIV – poprawiło jakość życia oraz opóźniło wystąpienie AIDS i zgonu u osób zakażonych wirusem HIV. |
| Since their discovery, antibiotics have revolutionised the way we treat patients with bacterial infections and have contributed to reducing the mortality and morbidity from bacterial diseases. | Od czasu odkrycia antybiotyków zrewolucjonizowały one sposób leczenia pacjentów z zakażeniami bakteryjnymi oraz przyczyniły się do zredukowania wskaźników umieralności i chorobowości związanych z chorobami bakteryjnymi. |
| They are also an essential tool for modern medicine and common procedures such as transplants, chemotherapy for cancer and even orthopaedic surgery could not be performed without the availability of potent antibiotics. | Antybiotyki są także podstawowym środkiem stosowanym w nowoczesnej medycynie i powszechnie wykonywanych zabiegach, takich jak transplantacje, chemioterapia nowotworów, a nawet zabiegi ortopedyczne, których przeprowadzenie nie byłoby możliwe bez dostępności silnych antybiotyków. |
| Antibiotics are often unnecessarily prescribed for viral infections, against which they have no effect. | Są one często niepotrzebnie przepisywane w zakażeniach wirusowych, w których nie wykazują żadnego działania. |
| Similarly when diagnoses are not accurately made, more often than not, broad-spectrum antibiotics, i.e. antibiotics that kill a large proportion of various bacteria and not only the bacteria responsible for the disease, are prescribed because the micro-organism responsible for the infection is not known. | Ponadto w przypadku niedokładnego rozpoznania nierzadko przepisywane są antybiotyki o szerokim spektrum działania – tj. antybiotyki, które zabijają wiele różnych bakterii, a nie tylko bakterie odpowiedzialne za wywołanie danej choroby – gdyż nie jest znany mikroorganizm odpowiedzialny za zakażenie. |
| These examples of misuse promote the emergence and the selection of resistant bacteria. | Te przykłady nieprawidłowego stosowania sprzyjają pojawianiu się i selekcji bakterii opornych. |
| Considering the mechanisms behind the emergence of AMR, the strategy to fight it is rather straightforward: | Biorąc pod uwagę mechanizmy leżące u podstaw oporności bakterii na antybiotyki, strategia jej zwalczania jest stosunkowo prosta: |
| - use less antibiotics, i.e. only when they are needed to treat patients; | - stosowanie mniejszej ilości antybiotyków, tj. stosowanie tylko wówczas, gdy są one niezbędne do leczenia pacjentów; |
| - prevent the spread of resistant strains between persons. | - zapobieganie szerzeniu się szczepów opornych pomiędzy osobami. |
| Anthrax is a zoonotic disease (could be transferred from animals to humans) caused by the spore-producing bacterium Bacillus anthracis. | Wąglik jest chorobą odzwierzęcą (która może zostać przeniesiona ze zwierząt na człowieka) wywoływaną przez bakterie przetrwalnikujące Bacillus anthracis. |
| Reservoirs are grass-eating animals, and the spores can survive in the environment for decades. | Ich rezerwuarem są zwierzęta żywiące się trawą, a zarodniki mogą przeżywać w środowisku przez dziesięciolecia. |
| The disease is endemic in several regions of the world, including southern and eastern Europe. | W kilku regionach świata choroba ma charakter endemiczny, w tym w Europie Południowej i Wschodniej. |
| Humans may acquire the infection after exposure to spores, and symptoms appear one to seven days (up to 60 days) later. | Ludzie mogą ulec zakażeniu po kontakcie z zarodnikami, a objawy występują po 1– 7 dniach (maksymalnie do 60 dni). |
| Control measures include the correct disposal of dead animal: | Metody mające na celu ograniczenie choroby obejmują prawidłowe usuwanie martwych zwierząt: |
| disinfection, decontamination and disposal of contaminated materials and decontamination of the environment. | dezynfekcję, odkażanie oraz usuwanie skażonych materiałów oraz pozostałości po odkażaniu ze środowiska. |
| The agent was not confirmed, but a preparedness and response programme for attacks by biological and chemical agents (BICHAT) was developed in 2002 by the European Commission. | Zagrożenia nie stwierdzono, lecz w 2002 r. Komisja Europejska opracowała program gotowości i reakcji na ataki z zastosowaniem czynników biologicznych i chemicznych (BICHAT). |
| Influenza is an acute infectious disease of the respiratory tract caused by the influenza virus which occurs in three types: | Grypa jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego powodowaną przez wirus grypy, jaki występuje w trzech typach: |
| These are divided into those of high and low pathogenicity according to the severity of infection in birds. | Dzieli się je na podtypy o wysokiej lub niskiej patogenności, w zależności od stopnia ciężkości przebiegu zakażenia u ptaków. |
| Since 1997 a new and more deadly strain of highly pathogenic avian influenza virus (A/H5N1) has appeared in domestic poultry and humans, initially in southern China where the first human-to-human transmission took place. | Od 1997 r. u drobiu hodowlanego oraz u ludzi zaczął występować nowy, groźniejszy szczep wysoce zjadliwego wirusa ptasiej grypy (A/H5N1); początkowo obserwowano go w Południowych Chinach, gdzie miało miejsce pierwsze przeniesienie zakażenia z człowieka na człowieka. |
| There have been a few examples of person-to-person transmissions but no further spread. | Zaobserwowano kilka przypadków przeniesienia zakażenia z człowieka na człowieka, lecz bez dalszego rozprzestrzeniania się. |
| This A/H5N1 group has shown itself to be unusually stable for an avian influenza strain and has spread among birds in two waves, the second of which took it out of south and south-east Asia to Europe and Africa through migratory birds and trade. | Wykazano, że sama grupa A/H5N1 jest niezwykle stabilna, jak na szczep grypy ptasiej oraz że szerzyła się ona wśród ptaków w dwóch falach, z których druga przedostała się z Azji Południowo-Wschodniej do Europy i Afryki z ptactwem migrującym oraz drogami handlowymi. |
| The virus is poorly adapted to humans who are difficult to infect except at high doses. | Wirus jest słabo zaadaptowany do ludzi i może on wywoływać zakażenia u ludzi tylko w wysokich dawkach. |
| The danger to humans lies in the fact that the strain is highly pathogenic in those few humans that do become infected. | Niebezpieczeństwo dla ludzi tkwi w tym, że szczep ten wykazuje dużą zjadliwość u tych niewielu osób, u których dochodzi do zakażenia. |
| However, there is generally no transmission from one human to another. | Jednak zazwyczaj nie dochodzi do przenoszenia zakażenia z jednej osoby na inną. |
| Botulism is a serious paralytic illness caused by a nerve toxin produced by the bacterium Clostridium botulinum. | Botulizm jest ciężką chorobą porażenną spowodowaną przez neurotoksynę wytwarzaną przez bakterie Clostridium botulinum. |
| The disease may occur after eating foods containing the toxin or due to development of the spores within the intestine of young children or within wounds. | Choroba ta może wystąpić po spożyciu pokarmów zawierających toksynę lub w wyniku rozwoju zarodników w jelicie małych dzieci albo w obrębie ran. |
| Food botulism is the dominating form of the disease, and paralytic symptoms generally appear after an incubation period of 12–36 hours (up to several days) after consumption of the toxin-containing food. | Dominującą postać choroby stanowi tzw. zatrucie jadem kiełbasianym, a objawy porażenne występują zazwyczaj po okresie inkubacji trwającym 12– 36 godzin (do kilku dni) od chwili spożycia pokarmu zawierającego toksynę. |
| The symptoms may be very severe, and require intensive-care treatment and the administration of an anti-toxin. | Objawy mogą być bardzo ciężkie i wymagać intensywnego leczenia oraz podania antytoksyny. |
| Even where these are available, between 5 and 10 % of the patients die. | Nawet po zastosowaniu leczenia od 5 do 10% pacjentów umiera. |
| Due to the extremely high potency of the toxin, botulism is included among the potential bio-terrorist threats. | Ze względu na wyjątkowo wysoką moc toksyny botulizm należy do potencjalnych zagrożeń bioterrorystycznych. |
| Following laboratory accidents, the toxin has also caused symptoms on inhalation, with a substantially reduced incubation period. | Po wypadkach w laboratorium występowały objawy spowodowane wdychaniem toksyn, a czas ich inkubacji był znacznie skrócony. |
| The common reservoirs for Brucella bacteria that may infect humans are cattle, dogs, sheep, goats, and pigs. | Częstymi rezerwuarami bakterii Brucella, które mogą powodować zakażenia u ludzi, są bydło, psy, owce, kozy i świnie. |
| Brucellosis occurs worldwide but the Mediterranean region has been particularly affected. | Bruceloza występuje na całym świecie, lecz szczególne ryzyko dotyczy regionu śródziemnomorskiego. |
| Humans become infected by direct or indirect contact with animals or with contaminated animal products (including unpasteurised milk and dairy products) or by the inhalation of aerosols. | Ludzie zarażają się przez bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzętami albo skażonymi produktami pochodzenia zwierzęcego (w tym niepasteryzowanym mlekiem i przetworami mlecznymi), a także drogą oddechową. |
| Untreated, the disease may become chronic. | Nieleczona choroba może przejść w stan przewlekły. |
| The various symptoms are both general (fever, weakness, joint pain) and organ-specific (including infections in the brain infection and heart valves). | Objawy są zróżnicowane – zarówno ogólnoustrojowe (gorączka, osłabienie, bóle stawów), jak i narządowo swoiste (w tym zakażenia mózgu i zastawek serca). |
| The most frequent way of getting infected is through the consumption of contaminated food (mainly poultry) or water. | Najczęstszą drogą zakażenia jest spożycie skażonego pokarmu (głównie drobiu) lub wody. |
| Chikungunya is present in parts of Africa, Southeast Asia and on the Indian subcontinent. | Chikungunya występuje w niektórych częściach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz na subkontynencie indyjskim. |
| Usually, symptoms last for a few days and the disease is self-limiting but occasionally they will persist and result in hospitalisation. | Objawy trwają zwykle kilka dni, a choroba ma charakter samoograniczający, lecz czasem mogą się one utrzymywać przez dłuższy czas i wymagać hospitalizacji. |
| Antimicrobial therapy is seldom needed. | W rzadkich przypadkach niezbędne jest leczenie przeciwbakteryjne. |
| The most recent large outbreaks were reported in 2005–2006 from Réunion Island, Mauritius, Mayotte and several Indian states. | Ostatnie poważne epidemie tej choroby odnotowano w latach 2005– 2006 na wyspie Reunion, Mayotte i na Mauritiusie, a także w kilku stanach Indii. |
| The first transmission within continental Europe was reported from north-eastern Italy in August 2007. Every year, imported cases among tourists are identified in several European countries | Pierwsze ognisko choroby w Europie zaobserwowano w północno-wschodnich Włoszech w sierpniu 2007 r. W kilku państwach europejskich corocznie rozpoznaje się „importowane” przypadki choroby. |
| As a prophylactic measure, control of Campylobacter colonisation in poultry is important, as well as hygienic processing of meat, and the protection and control of private drinking water supplies. | W ramach profilaktyki ważne jest zwalczanie kolonizacji bakterii Campylobacter u drobiu, a także higieniczne przetwarzanie mięsa oraz ochrona i kontrola prywatnych ujęć wody pitnej. |
| Later on, sharp mood swings may occur, and the patient may become confused and aggressive. | W późniejszym czasie u pacjenta mogą wystąpić nagłe wahania nastroju, a także dezorientacja i agresja. |
| CCHF virus is widespread and evidence for the virus has been found among ticks in Africa, Asia, the Middle East and Eastern Europe. | Wirus CCHF jest mocno rozpowszechniony i wykryto go u kleszczy w Afryce, Azji, na Bliskim Wschodzie i w Europie Wschodniej. |
| Recently outbreaks have occurred in the Balkans and in North-Eastern Turkey. | W ostatnim czasie ogniska choroby występowały na Bałkanach i w Północno-Wschodniej Turcji. |
| Chikungunyais present in parts of Africa, Southeast Asia and on the Indian sub-continent. | Chikungunya występuje w niektórych częściach Afryki, Azji Południowo-Wschodniej oraz na subkontynencie indyjskim. |
| The first spread within Europe was reported from North-Eastern Italy in August 2007. | Pierwsze ognisko choroby w Europie odnotowano w północno-wschodnich Włoszech w sierpniu 2007 r. |
| In Europe the most important infections are sexually transmitted infections (STI). | W Europie najważniejsze są zakażenia przenoszone drogą płciową. |
| They are due to Chlamydia trachomatis causing uro-genital disease and “lymphogranuloma venereum” (LGV), a systemic disease with swollen lymph nodes in the groin. | Są one wywołane przez Chlamydia trachomatis, która powoduje chorobę układu moczowego i narządów płciowych, a także „lymphogranuloma venereum” (LGV) – chorobę układową z obrzękiem węzłów chłonnych pachwinowych. |
| The incubation period of chlamydia STIs is between two and three weeks. | Okres inkubacji chlamydiozy przenoszonej drogą płciową wynosi od dwóch do trzech tygodni. |
| Chlamydia infection is the most frequently reported bacterial STI in several European countries. | Chlamydioza należy do najczęściej zgłaszanych bakteryjnych chorób przenoszonych drogą płciową w kilku krajach europejskich. |
| LGV is now also increasing, having until recently occurred only sporadically in the western world and since 2004, LGV infection has been noted in several large European cities among men who have sex with men. | Obecnie obserwuje się wzrost częstości występowania LGV, który do tej pory obserwowano jedynie sporadycznie w krajach zachodnich, a od 2004 r. zakażenie LGV obserwuje się w kilku dużych miastach europejskich wśród mężczyzn utrzymujących stosunki płciowe z innymi mężczyznami. |
| Cholera is an acute diarrhoeal infection caused by the bacterium Vibrio cholera of serogroups O1 or O139. | Cholera jest ostrym zakażeniem przebiegającym z biegunką, wywołanym przez serotypy O1 lub O139 przecinkowca cholery (Vibrio cholerae). |
| Humans are the only relevant reservoir, even though Vibrios can survive for a long time in coastal waters contaminated by human excreta. | Ludzie są jedynym istotnym rezerwuarem, mimo że przecinkowce mogą przeżywać przez długi czas w wodach przybrzeżnych zanieczyszczonych odchodami ludzkimi. |
| After a short incubation period of less than five days, the typical symptoms might develop, characterised by vomiting and watery diarrhoea. | Po krótkim, trwającym do pięciu dni okresie inkubacji mogą rozwinąć się typowe objawy z wymiotami i wodnistą biegunką, |
