| Source | Target | | The end-stage of the infection, acquired immunodeficiency syndrome (AIDS), results from the destruction of the immune system. | Końcowy etap zakażenia, określany jako nabyty zespół upośledzenia odporności (AIDS), wynika ze zniszczenia układu odpornościowego. |
| Effective combination therapies, introduced in the mid-1990s and widely used in industrialised countries, have had a profound effect on the course of HIV infection, improving the quality of life and delaying the onset of AIDS and death in HIV-infected individuals. | Skuteczne leczenie skojarzone, wprowadzone w połowie lat 90. i powszechnie stosowane w krajach uprzemysłowionych, miało znaczny wpływ na przebieg zakażenia HIV – poprawiło jakość życia oraz opóźniło wystąpienie AIDS i zgonu u osób zakażonych wirusem HIV. |
| They are also an essential tool for modern medicine and common procedures such as transplants, chemotherapy for cancer and even orthopaedic surgery could not be performed without the availability of potent antibiotics. | Antybiotyki są także podstawowym środkiem stosowanym w nowoczesnej medycynie i powszechnie wykonywanych zabiegach, takich jak transplantacje, chemioterapia nowotworów, a nawet zabiegi ortopedyczne, których przeprowadzenie nie byłoby możliwe bez dostępności silnych antybiotyków. |
| Influenza is an acute infectious disease of the respiratory tract caused by the influenza virus which occurs in three types: | Grypa jest ostrą chorobą zakaźną układu oddechowego powodowaną przez wirus grypy, jaki występuje w trzech typach: |
| This A/H5N1 group has shown itself to be unusually stable for an avian influenza strain and has spread among birds in two waves, the second of which took it out of south and south-east Asia to Europe and Africa through migratory birds and trade. | Wykazano, że sama grupa A/H5N1 jest niezwykle stabilna, jak na szczep grypy ptasiej oraz że szerzyła się ona wśród ptaków w dwóch falach, z których druga przedostała się z Azji Południowo-Wschodniej do Europy i Afryki z ptactwem migrującym oraz drogami handlowymi. |
| The various symptoms are both general (fever, weakness, joint pain) and organ-specific (including infections in the brain infection and heart valves). | Objawy są zróżnicowane – zarówno ogólnoustrojowe (gorączka, osłabienie, bóle stawów), jak i narządowo swoiste (w tym zakażenia mózgu i zastawek serca). |
| Campylobacteriosis is a diarrhoeal disease caused by Campylobacter bacteria, found in animals such as poultry, cattle, pigs, wild birds and wild mammals. | Kampylobakterioza jest chorobą przebiegającą z biegunką, powodowaną przez bakterie z rodzaju Campylobacter występujące u zwierząt takich jak drób, bydło, świnie, dzikie ptactwo i dzikie ssaki. |
| The parasites could cause disease equally in humans and animals such as dogs, cats, cows and sheep. | Pasożyty te mogą powodować chorobę zarówno u ludzi, jak i u zwierząt takich jak psy, koty, krowy i owce. |
| Every year many persons die from influenza, and risk groups such as elderly people and persons with certain underlying diseases, such as cardiovascular disease and lung diseases are advised to be vaccinated before the flu season starts. | Co roku wiele osób umiera z powodu grypy, a w grupach ryzyka, w tym u osób starszych i osób z pewnymi stanami chorobowymi, takimi jak choroby układu krążenia i choroby płuc, zaleca się zaszczepienie przed rozpoczęciem sezonu grypy. |
| Pandemic influenza is a global spread of a new influenza strain to which the general population is not immune. | Grypa pandemiczna oznacza globalne rozprzestrzenienie się nowego szczepu grypy, na jaki populacja ogólna nie posiada odporności. |
| Their reservoirs are aquatic systems like cooling towers, evaporative condensers, humidifiers, decorative fountains, hot water systems and similar systems. | Ich rezerwuarami są systemy wodne, takie jak wieże chłodzące, skraplacze wyparne, nawilżacze, fontanny dekoracyjne, systemy ciepłej wody i inne podobne systemy. |
| Humans get leptospirosis either from direct contact with the urine of infected animals, or from contact with material contaminated by it, such as water or soil. | Ludzie zarażają się leptospirozą poprzez bezpośrednikontakt z moczem zakażonych zwierząt lub poprzez kontakt z zanieczyszczonym nim materiałem, takim jak woda lub gleba. |
| Liver, kidney, lung, heart, and more rarely brain involvement and bleeding are the most serious symptoms. | Najpoważniejsze objawy dotyczą wątroby, nerek, płuc, serca, a rzadziej także mózgu, jak również krwawień. |
| Transmission requires an intermediate mosquito (anopheles) host, which is found worldwide. | Zakażenie wymaga gospodarza pośredniego, jakim jest komar (Anopheles), występujący na całym świecie. |
| Several drugs are available for both treatment and prophylaxis. | Zarówno do leczenia tej choroby, jak i zapobiegania jej dostępnych jest wiele leków. |
| At least some of the three pandemics during the last (20th) century are thought to have come from an animal or bird influenza virus that itself mutated or swapped genes with a human influenza strain (so called recombination) and acquired the ability to both infect humans and, more importantly, spread between them. | Uważa się, że przynajmniej niektóre z trzech pandemii mających miejsce w ostatnim (XX) wieku zostało wywołanych przez wirusy grypy zwierzęcej lub ptasiej, które zmutowały lub wymieniły geny ze szczepem wirusa grypy ludzkiej (tak zwana rekombinacja) i nabyły zarówno zdolność do zakażania ludzi, jak i – co ważniejsze – rozprzestrzeniania się w populacji ludzi. |
| It is thought that as animal/bird influenza adapts to humans and becomes transmissible it also loses some of its severity for humans. | Uważa się, że wraz z tym, jak grypa zwierzęca/ptasia dostosowuje się do ludzi i staje się zakaźna, traci ona także nieco swoją zjadliwość dla ludzi. |
| Affected children are also exposed to complications such as pneumonia, partial collapse of lung tissue, weight loss, hernia, seizures, brain damage (probably due to oxygen deficit). | Zakażone dzieci są także narażone na powikłania takie jak zapalenie płuc, częściowe zapadnięcie się tkanki płuc, utrata masy ciała, przepuklina, uszkodzenie mózgu (prawdopodobnie związane z niedoborem tlenu). |
| Despite good access to effective antibiotics, Streptococcus pneumoniae (pneumococci) is still a major cause of disease and death in both developing and developed countries. | Pomimo dobrej dostępności skutecznych antybiotyków, bakterie Streptococcus pneumoniae (pneumokoki) nadal stanowią ważną przyczynę chorób i zgonów zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych. |
| Pneumococci are the main cause of bacterial respiratory tract infections, such as pneumonia, middle ear infection, and sinusitis, in all age groups. | Pneumokoki stanowią główną przyczynę bakteryjnych zakażeń układu oddechowego, takich jak zapalenie płuc, zakażenie ucha środkowego oraz zapalenie zatok we wszystkich grupach wiekowych. |
| Quality | Jakość |
| These vaccines cover the types of the bacteria commonly seen in childhood invasive disease and also those associated with antimicrobial resistance. | Szczepionki te chronią przed typami bakterii często występującymi w chorobie inwazyjnej u dzieci, jak również związanymi z opornością na antybiotyki. |
| Most infections remain completely without symptoms, while 10% of cases develop mild symptoms only, such as fever, malaise, nausea, and vomiting. | Większość zakażeń pozostaje całkowicie bezobjawowa, a w 10% przypadków rozwijają się tylko łagodne objawy, takie jak gorączka, złe samopoczucie, nudności i wymioty. |
| Clinical illness results in a syndrome called “haemorrhagic fever with renal syndrome” (also called “nephropatia epidemica”). | Objawy kliniczne mają postać zespołu określanego jako „gorączka krwotoczna z zespołem nerkowym” (określana także jako „nefropatia endemiczna”). |
| Which systems are in place and in use to ensure laboratory quality in the EU? | Jakie są obowiązujące i wykorzystywane w UE systemy zapewnienia wysokiej jakości w laboratoriach? |
| What is the role of ECDC? | Jaka jest rola centrum ECDC? |
| After an incubation period of 3–8 weeks (though sometimes much longer), non-specific symptoms appear, such as headache, fever and numbness of the skin around the site of the bite. | Po okresie inkubacji trwającym 3– 8 tygodni (choć czasem o wiele dłużej) pojawiają się objawy nieswoiste, takie jak bóle głowy, gorączka oraz drętwienie skóry wokół miejsca ukąszenia. |
| Prevention is possible by vaccination, including post-exposure immunisation to be given as soon after the exposure as possible. | Zapobieganie jest możliwe poprzez szczepienia, w tym także immunizację po ekspozycji, którą należy zastosować jak najszybciej. |
| In addition, post-infectious complications, such as reactive joint inflammation occur in about 10% of the cases. | Ponadto w około 10% przypadków występują powikłania po zakażeniu, takie jak reaktywne zapalenie stawów. |
| The natural reservoirs of SARS-CoV have not been identified, but a number of species of wildlife (e.g. civets, ferrets) consumed as delicacies in southern China have been found to be infected by a related coronavirus. | Naturalne rezerwuary wirusa SARS-CoV nie zostały zidentyfikowane, jednak zakażenie podobnym koronawirusem wykryto u szeregu gatunków dzikich zwierząt (np. wiwer, fretek) spożywanych jako przysmaki w południowych Chinach. |
| Though death is considerably more common in older people and those with other illnesses (such as heart disease and chronic lung disease) severe disease and some deaths occur each year in healthy young and middle aged adults and children. | Choć powikłania śmiertelne występują o wiele częściej u osób w podeszłym wieku oraz u osób z innymi chorobami (takimi jak choroby serca i przewlekła choroba płuc), ciężki przebieg choroby, a czasem także zgony odnotowuje się każdego roku również u zdrowych, młodych osób oraz u osób dorosłych w średnim wieku i wśród dzieci. |
| Present interest in smallpox is due to its possible use as a bioterrorism agent. | Aktualne zainteresowanie ospą jest związane z jej potencjalnym wykorzystaniem jako czynnika w bioterroryzmie. |
| The classical such infections include, gonorrhoea, syphilis and chlamydia infection, but also blood-borne virus such as HIV infection, hepatitis B and hepatitis C could be sexually transmitted. | Do klasycznych zakażeń tego typu należy rzeżączka, kiła i chlamydioza, lecz także zakażenia wirusami takimi jak HIV oraz wirusy zapalenia wątroby typu B i typu C. |
| The emergence of strains resistant to the two most effective anti-TB agents isoniazid and rifampicin (multi-drug resistant,MDR), as well as to other second line antibiotics (extensively drug-resistant, XDR), poses a serious challenge to TB control today. | Pojawienie się szczepów opornych na dwa najbardziej skuteczne leki przeciwgruźlicze, izoniazyd i ryfampicynę (oporność wielolekowa – MDR), jak również na antybiotyki stosowane w leczeniu drugiego rzutu (poszerzona oporność na leki – XDR) stanowi poważne wyzwanie dla leczenia gruźlicy. |
| Improving knowledge about immunisation and confidence in vaccines among decision-makers, general public and health care workers remains a main goal to achieve in the fight against infectious diseases. | Pogłębienie wiedzy na temat immunizacji oraz zaufanie do szczepionek wśród osób podejmujących decyzje, w społeczeństwie oraz wśród personelu medycznego pozostaje głównym celem, jaki należy osiągnąć w walce z chorobami zakaźnymi. |
| Present in Europe are Hantaan and Puumula VHF, also called ‘epidemic nephropathy’ (transmitted through direct/indirect exposure to infected rodents) and Crimean-Congo VHF (transmitted through tick bites). | W Europie występują wirusy Hantaan i Puumula, wywołujące chorobę określaną także jako „nefropatia epidemiczna” (przenoszona przez bezpośredni/pośredni kontakt z zakażonymi gryzoniami), a także wirus gorączki krymsko-kongijskiej (przenoszonej przez ukąszenia kleszczy). |
| Humans are mainly infected through mosquito bites, although infection through organ transplantation and blood transfusion has been documented, as has trans-placental transmission. | Ludzie zazwyczaj ulegają zakażeniu wskutek ukąszenia przez komary, choć udokumentowano także zakażenie przez przeszczepienie narządu i przetoczenie krwi, jak również poprzez łożysko. |
| Monkeys and humans also act as reservoirs in the jungle yellow fever and the urban yellow fever cycles. | Małpy i ludzie także pełnią funkcję rezerwuarów w cyklach żółtej febry, zarówno w dżungli, jak i na obszarach zurbanizowanych. |
| Other manifestations such as joint inflammation, “erythema nodosum ” (a skin affection) and Reiter ’s syndrome (inflammation of eyes and joints) can also appear. | Mogą także wystąpić inne postacie, takie jak zapalenie stawów, „rumień guzowaty”(postać skórna) i zespół Reitera (zapalenie oczu i stawów). |
| Other manifestations such as joint inflammation, “erythema nodosum” (a skin affection) and Reiter’s syndrome (inflammation of eyes and joints) can also appear. | Mogą także wystąpić inne postacie, takie jak zapalenie stawów „rumień guzowaty” (postać skórna) i zespół Reitera (zapalenie oczu i stawów). |
| Outbreaks are sometimes detected as a sudden increase in appendectomies due to mistaken diagnoses of appendicitis. | Ogniska choroby wykrywa się czasem jako nagły wzrost częstości wykonywania operacji wycięcia wyrostka robaczkowego na skutek nieprawidłowego rozpoznania zapalenia wyrostka. |
| As an independent EU Agency, ECDC reports to a Management Board whose members are nominated by the Member States, the European Parliament and the European Commission. | Jako niezależna agencja UE ECDC podlega zarządowi, którego członków wyznaczają państwa członkowskie, Parlament Europejski i Komisja Europejska. |
| The Management board approves and monitors implementation of ECDC’s work programme and budget, it adopts its annual report and accounts --- all in all, it acts as the governing body of the Centre. | Zarząd zatwierdza i monitoruje wdrażanie programu prac i budżetu ECDC, przyjmuje roczne sprawozdania finansowe – w sumie działa jako organ zarządzający Centrum. |
| The Advisory Forum advises the Director of the Centre on the quality of the scientific work undertaken by ECDC. | Forum doradcze doradza dyrektorowi Centrum w kwestiach jakości prac naukowych podejmowanych przez ECDC. |
| According to Article 18 of the Founding Regulation, the Advisory Forum shall be composed of members from technically competent bodies in the Member States which undertake tasks similar to those of the Centre, on the basis of one representative designated by each Member State recognised for his/her scientific competence, as well as three members without the right to vote nominated by the Commission and representing interested parties at European level, such as non-governmental organisations representing patients, professional bodies or academia. | Zgodnie z art. 18 rozporządzenia ustanawiającego, forum doradcze składa się z członków technicznie właściwych organów w państwach członkowskich podejmujących zadania podobne do zadań Centrum, na zasadzie jednego przedstawiciela desygnowanego przez każde państwo członkowskie uznanego za swą kompetencję naukową, jak również z trzech członków bez prawa głosu nominowanych przez Komisję oraz reprezentujących zainteresowane strony na poziomie europejskim, takie jak organizacje pozarządowe reprezentujące pacjentów, organizacje zawodowe czy kręgi akademickie. |
| Zsuzsanna Jakab was appointed Director of European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) in March 2005. Before joining the EU, she was Secretary of State in Hungarys Ministry of Health. | Zsuzsanna Jakab została powołana na stanowisko dyrektora Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) w marcu 2005 r. Przed wstąpieniem Węgier do UE była sekretarzem stanu w węgierskim ministerstwie zdrowia. |
| As the most senior civil servant at the ministry she has been responsible for overseeing Hungarys implementation of the EU policies and laws in her area, administering the spending of EU financial assistance, and managing Hungarys national public health programme. | Jako najwyższy rangą urzędnik w ministerstwie była odpowiedzialna za nadzorowanie wdrażania przez Węgry polityk i prawa UE w jej dziedzinie, administrowanie wykorzystaniem środków pomocy finansowej UE i zarządzanie węgierskim krajowym programem zdrowia publicznego. |
| Mrs. Jakab also played a key role in the negotiations leading up to the European Conference on Health and the Environment, held in Budapest in July 2004. | Jakab odegrała także kluczową rolę w negocjacjach, które doprowadziły do zorganizowania Europejskiej Konferencji na temat Zdrowia i Środowiska w Budapeszcie w lipcu 2004 r. |
| Born in 1951 in Hungary, Mrs. Jakab holds a Master’s Degree from Eötvös Lóránd University of Sciences, Faculty of Humanities, Budapest, a Postgraduate university degree from the University of Political Sciences, Budapest, a diploma of the two foundation courses in public health at the Nordic School of Public Health, Gothenburg, Sweden (Public Health Sciences and Qualitative Methods/ Public Health Science and Epidemiology) and a postgraduate diploma from the National Institute of Public Administration and Management. | Urodzona w1951 r. na Węgrzech, Zsuzsanna Jakab posiada tytuł magistra uzyskany na Uniwersytecie Eötvösa Lóránda, na Wydziale Humanistycznym w Budapeszcie; ukończyła studia podyplomowe na Uniwersytecie Nauk Politycznych w Budapeszcie, posiada dyplom ukończenia dwóch kursów podstawowych w dziedzinie zdrowia publicznego w Nordyckiej Szkole Zdrowia Publicznego w Goeteborgu (Szwecja) (nauki o zdrowiu publicznym i metody jakościowe/ nauki o zdrowiu publicznym i epidemiologia) oraz dyplom ukończenia studiów podyplomowych w Krajowym Instytucie Administracji Publicznej i Zarządzania. |
| In September 2009 Zsuzsanna Jakab was nominated to be the WHO’s next Regional Director for Europe. | We wrześniu 2009 r. Zsuzsanna Jakab została mianowana na stanowisko nowego dyrektora regionalnego WHO w Europie. |
| The EXC is the main forum for policy, strategic planning and programme development, but also serves as a management forum for consultations and coordination of the day-to-day activities of the Centre, including follow-up of budget and work plans and horizontal coordination. | Wykonawczy komitet zarządczy stanowi główne forum ds. polityki, planowania strategicznego i opracowywania programu, ale służy także jako forum zarządcze ds. konsultacji i koordynacji bieżących działań Centrum, w tym działań następczych w związku z budżetem, planami prac i koordynacją horyzontalną. |
| Director Zsuzsanna Jakab (Chair) | Dyrektor Zsuzsanna Jakab (przewodnicząca) |
| ECDC Competent Bodies are institutions or scientific bodies providing independent scientific and technical advice or capacity for action in the field of the prevention and control of human disease. | Do właściwych organów ECDC należą instytucje lub inne instytucje naukowe jako źródło niezależnego doradztwa naukowo-technicznego lub możliwości działania w zakresie zapobiegania i kontroli chorób człowieka. |
| They are providing support to the ECDC, which serves as a Community source of independent scientific advice, assistance and expertise from staff from its own resources or from those of recognised competent bodies acting on behalf of Member States authorities responsible for human health. | Organy zapewniają wsparcie ECDC, które służy jako wspólnotowe źródło niezależnego doradztwa naukowego, pomocy i wiedzy fachowej ze strony swojego własnego personelu lub personelu uznanych właściwych organów działających w imieniu władz państw członkowskich odpowiadających za ludzkie zdrowie. |
| Epidemic Intelligence can be defined as the process to detect, verify, analyze, assess and investigate public health events that may represent a threat to public health. | Zwiad epidemiologiczny można zdefiniować jako proces mający na celu wykrycie, sprawdzenie, przeanalizowanie, ocenę i przeprowadzenie dochodzenia w sprawie zdarzeń dotyczących zdrowia publicznego, które mogą temu zdrowiu zagrażać. |
| - Establish, in cooperation with the Member States, procedures for systematically searching for, collecting, collating and analysing information and data with a view to the identification of emerging health threats which may have mental as well as physical health consequences and which could affect the Community. | - ustanawia, we współpracy z państwami członkowskimi, procedury systematycznego poszukiwania, gromadzenia, zestawiania i analizowania informacji i danych w celu zidentyfikowania pojawiających się zagrożeń dla zdrowia mogących mieć zarówno psychiczne, jak fizyczne konsekwencje zdrowotne i mogących mieć wpływ na Wspólnotę. |
| - discuss methods, lessons learned and future steps of epidemic intelligence and early warning during mass gatherings, such as major sports or political events | - omówienie metod, wniosków i przyszłych działań zwiadu epidemiologicznego oraz wczesne ostrzeganie podczas zgromadzeń masowych, takich jak ważne wydarzenia sportowe lub polityczne. |
| - Familiarize with ECDC as a European agency, its mandate, its internal structure and organisation, its functions and values; | - zaznajomienie z ECDC jako z agencją europejską, jego mandatem, wewnętrzną strukturą i organizacją, funkcjami i wartościami; |
| The event may be sudden and unexpected, as in a local outbreak of communicable disease, or slowly evolving as in a disease pandemic. | Zdarzenie może być nadzwyczajne i nieprzewidziane, jak w przypadku lokalnego ogniska choroby zakaźnej lub rozwijać się powoli, jak w przypadku pandemii choroby. |
| The term “Emergency” is used in the PHE plan as a concept that relates to the context in which it occurs. | W planie dotyczącym zagrożenia zdrowia publicznego terminu „sytuacja nadzwyczajna” używa się jako pojęcia, które odnosi się do kontekstu, w którym występuje. |
