| Source | Target | | Research on pathogenic micro-organisms is vital to counteract the possible consequences of infectious disease outbreaks, whether natural or caused by malicious/accidental release. | W celu przeciwdziałania możliwym skutkom epidemii chorób zakaźnych, zarówno naturalnych, jak i wywołanych celowym lub przypadkowym uwolnieniem drobnoustrojów chorobotwórczych, niezbędne są badania naukowe nad tymi mikroorganizmami. |
| Only then can diagnostic methods and countermeasures to protect human and animal healthbe developed. | Jedynie w ten sposób możliwe jest opracowanie metod diagnostycznych i działań zaradczych mających na celu ochronę zdrowia ludzi i zwierząt. |
| Within the EU there is a wealth of expertise in the areas of biorisk management that can be harnessed to contribute to communication, and the establishment of best practices. | Państwa UE dysponują rozległą wiedzą specjalistyczną w dziedzinie zarządzania bioryzykiem, którą można wykorzystać w komunikacji i opracowaniu najlepszych metod działania. |
| ECDC has established a project involving dedicated experts in all areas of biorisks to define its role in the biosafety field according to its mandate. | Centrum ECDC stworzyło projekt, w który zaangażowali się aktywnie specjaliści z wszystkich dziedzin związanych z zagrożeniami biologicznymi i który ma na celu określenie roli centrum w zapewnianiu bezpieczeństwa biologicznego zgodnie z zakresem jego uprawnień. |
| This project will also develop information resources on biosafety for policy makers, biosafety professionals, and other public health specialists, which will be available through the ECDC web portal. | Projekt zakłada również stworzenie źródeł informacji na temat bezpieczeństwa biologicznego przeznaczonych dla decydentów politycznych, specjalistów ds. bezpieczeństwa biologicznego oraz innych specjalistów ds. zdrowia publicznego. Dostęp do tych źródeł można będzie uzyskać za pośrednictwem strony internetowej ECDC. |
| The protection, control and accountability for biological materials within laboratories in order to prevent their unauthorised access, loss, theft, misuse, diversion or intentional release. | Ochrona, kontrola i ewidencja materiałów biologicznych w laboratoriach, stosowana w celu zapobiegania dostępowi osób nieupoważnionych, utracie tych materiałów, ich kradzieży, nieprawidłowemu stosowaniu, niedozwolonemu wykorzystywaniu oraz przypadkowemu uwolnieniu. |
| Biorisk Management: | Zarządzanie bioryzykiem: |
| Many Chlamydia infections do not produce symptoms, and the growing number of reported cases is likely to be the result of increased awareness about the disease and intensified testing. | W wielu przypadkach chlamydioza przebiega bezobjawowo, a rosnąca liczba zgłoszeń jest wynikiem zwiększenia świadomości istnienia choroby i intensywniejszych badań. |
| Control of genital chlamydia focuses on reducing sexual risk behaviour, condom use, early diagnosis, and effective management of sexual partners in order to break the chain of transmission. | Kontrola chlamydiozy narządów płciowych koncentruje się na ograniczaniu ryzykownych zachowań seksualnych, stosowaniu prezerwatyw oraz wczesnym rozpoznaniu i skutecznym leczeniu partnerów seksualnych pacjentów w celu przerwania łańcucha transmisji zakażeń. |
| These climatic changes have already had noticeable effects on many natural systems, including marine and terrestrial ecosystems, such as the timing of seasonal biological events and the distribution of animal and plant species. | Na wielu ekosystemach (m.in. morskich i lądowych) zmiana klimatu odcisnęła już widoczne piętno w postaci zmian czasu występowania okresowych zjawisk biologicznych oraz rozmieszczenia gatunków roślin i zwierząt. |
| The transmission of infectious disease is determined by many factors including social, economical, ecological conditions, access to care and intrinsic human immunity. | Przenoszenie chorób zakaźnych jest uzależnione od wielu czynników, w tym warunków społecznych, ekonomicznych i ekologicznych oraz od dostępu do opieki lekarskiej i wrodzonej odporności immunologicznej. |
| Many infectious agents, vector organisms, non-human reservoir species, and pathogen replication rates are particularly sensitive to climatic conditions. | Wiele czynników zakaźnych, organizmów wektorowych i gatunków rezerwuarowych innych od człowieka, a także szybkość rozmnażania się organizmów patogennych cechuje się wyjątkową wrażliwością na warunki klimatyczne. |
| Numerous theories have been developed in recent years to explain the relationship between climate change and infectious diseases: | W ostatnich latach opracowano liczne teorie mające na celu wyjaśnienie związków pomiędzy zmianą klimatu i występowaniem chorób zakaźnych. |
| Key vulnerabilities of European systems and sectors to climate change during the 21st century for the main biogeographic regions of Europe (EEA, 2004a): | Główne europejskie ekosystemy i obszary narażone na skutki zmiany klimatu w XXI wieku w obrębie głównych regionów biogeograficznych Europy (EOG, 2004a): |
| The impact on public health from climate change may be far reaching and include deaths and hospitalizations due to heat waves; hypothermia from blizzards; injuries and death from flooding; and potential shifts in the transmission ranges of vector-borne diseases such as hantavirus, West Nile virus, tick-borne encephalitis, Lyme disease, Malaria and Dengue. | Zmiana klimatu może wywierać dalekosiężny wpływ na zdrowie publiczne i powodować m.in. zgony i hospitalizacje wskutek uderzeń wysokich temperatur, hipotermię wskutek zamieci śnieżnych, urazy i zgony wskutek powodzi oraz potencjalne zmiany zasięgu transmisji chorób i wirusów przenoszonych drogą wektorową, m.in. hantawirusa, wirusa Zachodniego Nilu, odkleszczowego zapalenia mózgu, choroby z Lyme, malarii i gorączki denga. |
| Climate change may also alter the distribution and transmission of communicable diseases principally through impacting disease pathogens directly; through impacting the distribution of vectors which may carry diseases; or through impacting human behaviours leading to changing patterns of exposure to infectious diseases (e.g. increased time spent outdoors in woodlands where ticks live). | Zmiana klimatu może także wpłynąć na zmianę rozpowszechnienia i transmisji chorób zakaźnych, głównie za sprawą bezpośredniego wpływu na organizmy chorobotwórcze, na rozpowszechnienie wektorów przenoszących choroby oraz na zachowania ludzi prowadzące do zmian ekspozycji na choroby zakaźne (np. zwiększenie ilości czasu spędzanego poza domem na obszarach leśnych, na których występują kleszcze). |
| Climate change may influence water quality and availability (drinking and bathing) while also leading to increased risks of flooding in some regions. | Zmiana klimatu może wpływać na jakość i dostępność wody (pitnej i przeznaczonej do mycia), a ponadto powodować wzrost zagrożenia powodziowego w niektórych regionach. |
| Climate change is one of many important factors driving infectious disease spread, alongside human and animal population dynamics, intense global levels of trade and travel, changing patterns of land use, and so on. | Zmiana klimatu jest jednym z wielu ważnych czynników sprzyjających rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych, obok dynamiki populacji ludzkiej i zwierzęcej, intensywnego światowego handlu i podróży, zmian metod wykorzystywania gleby itp. |
| Despite the abundance of environmental and epidemiologic data, they are often not linked, thereby preventing public health and environmental agencies and scientists from gaining more comprehensive understandings of the multi-causal pathways that drive environmental and epidemiological change. | Chociaż istnieje duża liczba danych środowiskowych i epidemiologicznych, często nie są one ze sobą wiązane, przez co agencje zdrowia publicznego i agencje ds. środowiska nie mają możliwości uzyskania bardziej wszechstronnej wiedzy na temat stymulowanego wieloma czynnikami przebiegu zmian środowiskowych i epidemiologicznych. |
| The E3 network would connect epidemic intelligence and infectious disease surveillance data (currently housed at ECDC) with meteorological variables, entomological data, water quality records, air quality measures, remote sensing information, geology, population density and many other information sources. | Sieć E3 łączyłaby dane z wywiadu epidemiologicznego i nadzoru nad chorobami zakaźnymi (obecnie w posiadaniu ECDC) ze zmiennymi meteorologicznymi, danymi entomologicznymi, rejestrami dotyczącymi jakości wody, pomiarami jakości powietrza, danymi teledetekcyjnymi, geologicznymi, informacjami dotyczącymi gęstości zaludnienia itp. |
| Since March 2003, increasing rates of CDI have been reported in Canada and USA with a more severe course, higher mortality, and more complications. | Od marca 2003 roku odnotowuje się wzrost częstości zachorowań na CDI w Kanadzie i USA. Choroba cechuje się cięższym przebiegiem, wyższym wskaźnikiem umieralności i większą liczbą powikłań. |
| This increased virulence is assumed to be associated with higher amounts of toxin production by fluoroquinolone-resistant strains belonging to PCR ribotype 027, toxinotype III and PFGE NAP1. | Przypuszcza się, że zwiększona zjadliwość bakterii ma związek z większą liczbą toksyn produkowanych przez szczepy oporne na fluorochinolony należące do grupy PCR rybotyp 027, toksynotyp III i PFGE NAP1. |
| However, recent experience from Canada shows that this may be possible by combining infection control measures combined with optimisation of antimicrobial prescribing. | jednak ostatnie doświadczenia w Kanadzie wykazały, że jest ona możliwa dzięki połączeniu działań mających na celu zwalczanie zakażeń z optymalnym stosowaniem leków przeciwbakteryjnych. |
| No information is available on community-acquired cases of PCR ribotype 027. Data on the incidence of PCR ribotype 027 in nursing homes are limited. | Nie ma informacji na temat pozaszpitalnych przypadków zakażeń bakterią PCR rybotyp 027, a dane dotyczące częstości występowania choroby w domach opieki są ograniczone. |
| Following infection, after a usually short incubation period (2–5 days), the release of the cytotoxin may produce characteristic lesions on the affected mucous membranes (tonsils, pharynx, larynx, nose) or wounds. | Po zakażeniu i zwykle krótkim okresie inkubacji (2– 5 dni) uwolnione cytotoksyny powodują występowanie charakterystycznych zmian na zaatakowanych błonach śluzowych (migdałków, gardła, krtani, nosa) lub ranach. |
| Obstruction of the airway may follow. | Może wystąpić niedrożność dróg oddechowych. |
| Ebola and Marburg fevers | Gorączka Ebola i Marburg |
| Vaccine prophilaxis is therefore of paramount importance, in order to protect children. | W związku z tym kluczowe znaczenie mają szczepienia profilaktyczne mające na celu ochronę dzieci. |
| Puumala virus occur mainly in Europe and Russia. | Wirus Puumala występuje głównie w Europie i Rosji. |
| Clinical illness results in haemorrhagic fever with renal syndrome (also called “nephropatia epidemica”) and causes less than 0.5% mortality. | Objawy kliniczne choroby mają postać gorączki krwotocznej z zespołem nerkowym (określanej także jako „nefropatia epidemiczna”). |
| Three main clinical syndromes can be distinguished after hantavirus infection: | Zakażenie hantawirusem wiąże się z trzema głównymi klinicznymi zespołami chorobowymi: |
| haemorrhagic fever with renal syndrome (HFRS), mainly caused by Seoul, Puumala and Dobrava viruses; nephropathia epidemica, a mild form of HFRS caused by Puumala virus; and hantavirus cardiopulmonary syndrome, which may be caused by Andes virus, Sin Nombre virus, and several others. | gorączką krwotoczną z zespołem nerkowym (HFRS) – powodowaną głównie przez wirusy z rodzajów Seoul, Puumala i Dobrava; nefropatią epidemiczną – łagodną odmianą HFRS powodowaną przez wirus Puumala; oraz hantawirusowym zespołem płucno-sercowym, który może być powodowany przezwirusy z rodzajów Andes, Sin Nombre i kilku innych. |
| There is no curative treatment for hantavirus infection, and eliminating or minimising contact with rodents is the best way to prevent infection. | Nie istnieje żadna metoda leczenia zakażeń hantawirusem. Najlepszym sposobem zapobiegania infekcji jest unikanie lub maksymalne ograniczenie kontaktu z gryzoniami. |
| The infection is mainly acquired through contact through broken skin with infectious blood (often through sharing contaminated equipment among injecting drug users). | Do zakażenia dochodzi głównie przez kontakt uszkodzonej skóry z zakażoną krwią (często w wyniku współużytkowania zakażonego sprzętu przez osoby przyjmujące narkotyki). |
| Despite good access to effective antibiotics, Streptococcus pneumoniae (pneumococci) is still a major cause of disease and death in both developing and developed countries. | Pomimo dużej dostępności skutecznych antybiotyków bakterie Streptococcus pneumoniae (pneumokoki) nadal stanowią ważną przyczynę chorób i zgonów zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych. |
| The main reservoirs of the bacterium are herbivores, which harbour the bacteria in their bowels (with no consequences for them) and disseminate the “spore form” of the bacteria in the environment with their faeces. | Głównymi rezerwuarami bakterii są zwierzęta roślinożerne, u których bakterie bytują w jelitach (bez żadnych następstw dla samych zwierząt) i są rozsiewane w środowisku w postaci „zarodników” poprzez kał. |
| It normally takes between two to ten days to develop symptoms (typically five to six days) but very rarely some cases may take two to three weeks to develop symptoms. | Objawy pojawiają się zwykle w ciągu 2– 10 dni (najczęściej 5– 6 dni), jednak w bardzo rzadkich przypadkach rozwój objawów trwa od dwóch do trzech tygodni. |
| Patients usually start with a dry cough, fever, headache and sometimes diarrhoea and many people go on to get pneumonia. | Typowe początkowe objawy obejmują suchy kaszel, gorączkę, ból głowy i czasami biegunkę. Następnie u wielu pacjentów występuje zapalenie płuc. |
| People over the age of 50 are more at risk than younger people, and males are more at risk than females. | Osoby w wieku powyżej 50 lat są bardziej narażone na zachorowanie niż osoby młode, a większe ryzyko występuje wśród mężczyzn. |
| Effective antibiotic treatment is available if the diagnosis is made early in the illness. | W przypadku odpowiednio wczesnego rozpoznania dostępna jest skuteczna antybiotykoterapia. |
| People become infected when they breathe in air that contains tiny droplets of water known as aerosols, inside of which are the Legionella bacteria. | Zakażenie u ludzi następuje podczas wdychania powietrza zawierającego maleńkie kropelki wody (tzw. aerozole), w których obecne są bakterie Legionella. |
| Cutaneous leishmaniasis causes skin sores which are often self-healing within a few months, but which may leave ugly scars; it occurs worldwide, including the Mediterranean coast. | Leiszmanioza skórna powoduje występowanie owrzodzeń, które często ulegają samoistnemu wyleczeniu w ciągu kilku miesięcy, jednak mogą pozostawiać nieestetyczne blizny. Choroba występuje na całym świecie, w tym na wybrzeżu Morza Śródziemnego. |
| Visceral leishmaniasis causes systemic disease, presenting with fever, malaise, weight loss and anaemia, swelling of the spleen, liver and lymph nodes; most of the cases reported worldwide occur in Bangladesh, Brazil, India, Nepal and Sudan. | Leiszmanioza trzewna powoduje chorobę układową, którą cechują: gorączka, złe samopoczucie, utrata masy ciała i niedokrwistość oraz obrzęk śledziony, wątroby i węzłów chłonnych. Większość zgłaszanych przypadków choroby na świecie dotyczy Bangladeszu, Brazylii, Indii, Nepalu i Sudanu. |
| Humans acquire leptospirosis either from direct contact with the urine of infected animals, or from contact with material contaminated by it, such as water or soil. | Ludzie zarażają się leptospirozą poprzez bezpośredni kontakt z moczem zakażonych zwierząt lub z zanieczyszczoną nim substancją, taką jak woda lub gleba. |
| Ticks become infected when they feed on birds or mammals that carry the bacterium in their blood. | Kleszcze zarażają się podczas spożywania krwi ptaków lub ssaków będących nosicielami bakterii. |
| The disease can be found mainly in Europe, North America and temperate Asia. | Choroba występuje głównie w Europie, Ameryce Północnej i krajach azjatyckich o klimacie umiarkowanym. |
| This close-up 2005 photograph shows an Anopheles minimus, a malaria vector of the Orient mosquito... | Zdjęcie z 2005 roku, przedstawiające w zbliżeniu komara Anopheles minimus – wektora malarii w krajach wschodnich |
| With global climate change, the potential for the reappearance of malaria in countries where it was previously eradicated exists but is relatively small. | W związku z globalną zmianą klimatu istnieje możliwość ponownego pojawienia się malarii w krajach, z których została ona wcześniej wyeliminowana, jednak ryzyko to jest stosunkowo niewielkie. |
| Nonetheless, ‘airport malaria’ is sometimes reported in relation to the inadvertent transport of infected mosquitoes from endemic areas. | Mimo to czasem opisuje się „malarię portów lotniczych” związaną z nieświadomym transportem zakażonych komarów z obszarów endemicznych. |
| Due to a series of factors, a very low proportion of carriers (less than 1%) will eventually become ill. This most frequently occurs in young children, but a second disease peak is observed among adolescents and young adults. | Ze względu na szereg czynników choroba rozwija się u bardzo niskiego odsetka nosicieli (poniżej 1%). Dochodzi do tego najczęściej u małych dzieci, a drugi szczyt zachorowań obserwuje się wśród młodzieży i u młodych osób dorosłych. |
| The typical paroxysmal cough is usually seen in young children. | U małych dzieci obserwuje się typowy napadowy kaszel. |
| Babies less than six months old do not cough, but they manifest dyspnea and paroxysmal asphyxia and are the most likely to die of the disease unless they receive suitable treatment. | U niemowląt w wieku poniżej sześciu miesięcy kaszel zwykle nie występuje, natomiast pojawiają się napadowa asfiksja(duszenie się) i duszności. Jeśli nie zastosuje się odpowiedniego leczenia, w tej grupie dzieci prawdopodobieństwo zgonu jest największe. |
| Affected children are also exposed to complications such as pneumonia, atelectasia, weight loss, hernia, seizures, encephalopathy (probably due to hypoxia). | Ponadto zakażone dzieci są narażone na wystąpienie powikłań, takich jak zapalenie płuc, niedodma, utrata masy ciała, przepuklina, drgawki i encefalopatia, czyli zaburzenia mózgowe (prawdopodobnie wskutek niedotlenienia). |
| Despite good access to effective antibiotics, Streptococcus pneumoniae (pneumococci) is still a major cause of disease and death in both developing and developed countries. | Pomimo dużej dostępności skutecznych antybiotyków bakterie Streptococcus pneumoniae (pneumokoki) nadal stanowią ważną przyczynę chorób i zgonów zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych. |
| Rickettsioses can be classified into two main groups: | Zakażenia wywołane przez bakterie Rickettsia można zaklasyfikować do dwóch głównych grup chorób: |
| the spotted fever group, transmitted by ticks or mites and the typhus group, mainly transmitted by lice or fleas. | gorączki plamistej (przenoszonej przez kleszcze) i duru (przenoszonego głównie przez wszy i pchły). |
| Many new pathogenic Rickettsiae continue to be identified in recent years. | Od kilku lat identyfikuje się wiele nowych patogennych bakterii Rickettsiae . |
| The disease is caused by the RVF virus, generally found in regions of eastern and southern Africa, but also in most countries of sub-Saharan Africa, Madagascar, Saudi Arabia and Yemen. | Chorobę powoduje wirus RVF, występujący przeważnie we wschodnich i południowych regionach Afryki oraz w większości krajów tego kontynentu leżących na południe od Sahary, a także na Madagaskarze, w Arabii Saudyjskiej i Jemenie. |
| Humans may become infected through direct or indirect contact with the blood or organs of infected animals. | Ludzie mogą zarazić się przez bezpośredni i pośredni kontakt z krwią lub narządami zakażonych zwierząt. |
| In some patients the illness can progress to a severe form with haemorrhagic manifestations and hepatitis; possible complications include retinitis (inflammation of the retina) and encephalitis (inflammation of the brain). | U niektórych pacjentów może się jednak rozwinąć ciężka postać choroby z krwotokiem i zapaleniem wątroby. Do możliwych powikłań należą zapalenie siatkówki oraz zapalenie mózgu. |
