| Source | Target | | Vaccines are available against serogroups A, C, Y and W135. | Dostępne są szczepionki przeciwko serotypom A, C, Y i W135. |
| Most instances of the disease in Europe are caused by serogroups B and C. Since 1999, several countries have introduced vaccination programmes against serogroup C, using a new generation of so called “conjugate” vaccines. | Większość przypadków tej choroby w Europie jest wywoływanych przez grupy serologiczne B i C. Od 1999 r. w szeregu krajów wprowadzono programy szczepień przeciwko grupie serologicznej C z zastosowaniem nowej generacji tak zwanych szczepionek „skoniugowanych”. |
| To date, no vaccine is available against serogroup B. | Do tej pory nie są dostępne szczepionki przeciwko serotypowi B. |
| It is characterised by fever and swelling of one or more salivary glands (mumps is the only cause of epidemic infectious parotitis). | Charakteryzuje się gorączką i obrzękiem przynajmniej jednej ślinianki (świnka jest jedyną przyczyną epidemicznego zakaźnego zapalenia przyusznic). |
| Humans are the only reservoirs of the virus, which is transmitted from person to person via droplets and/or saliva. | Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa, który jest przenoszony pomiędzy ludźmi drogą kropelkową i/lub przez ślinę. |
| Following infection, the incubation period lasts on average 16–18 days. | Po zakażeniu okres inkubacji trwa średnio 16– 18 dni. |
| Salivary glands apart, other organs may be involved and symptoms might include infection in the testicles (in post-pubertal males), prostate gland, thyroid gland, and pancreas. | Oprócz ślinianek mogą także być zajęte inne narządy, a objawy mogą obejmować zakażenie jąder (u mężczyzn po zakończeniu okresu dojrzewania), prostaty, tarczycy i trzustki. |
| Brain involvement is frequent, but mostly without symptoms. | Często dochodzi do zajęcia mózgu, lecz zwykle bez wystąpienia objawów. |
| Brain infection is believed to occur in only one in 10 000 cases, but it often leads to death. | Uważa się, że do zakażenia mózgu dochodzi tylko w jednym na 10 000 przypadków, jednak często prowadzi ono do zgonu. |
| Mumps is preventable by a vaccine, which is most often administered in association with anti-rubella and anti-measles vaccines (MMR). | Śwince można zapobiec przez podanie szczepionki, którą zazwyczaj podaje się w połączeniu ze szczepionką przeciwko różyczce i odrze (MMR). |
| Norovirus infection | Zakażenie norowirusem |
| Norovirus cause gastrointestinal illness to humans. | Norowirus powoduje u ludzi chorobę przewodu pokarmowego. |
| Norovirus infection can cause vomiting, diarrhoea, and stomach pain. | Zakażenia norowirusem mogą powodować wymioty, biegunkę i bóle brzucha. |
| Less common symptoms are low fever, chills and headache. | Do rzadszych objawów należą gorączka, dreszcze i bóle głowy. |
| Vomiting can be sudden and frequent resulting in remarkable fluid loss. | Wymioty mogą występować nagle i często powodują znaczną utratę płynów. |
| Death is rare but remains as a risk especially for elderly or persons with weakened immune system. | Choroba rzadko prowadzi do zgonu, lecz stanowi istotne ryzyko szczególnie wśród osób starszych lub osób z osłabieniem układu odpornościowego. |
| Recovery occurs usually in one or two days. | Do wyzdrowienia dochodzi zazwyczaj w ciągu jednego lub dwóch dni. |
| The incubation period ranges between 12 and 48 hours. | Okres inkubacji wynosi od 12 do 48 godzin. |
| Sometimes, symptoms can be milder and last for a week but no long-term adverse health effects have been reported. | Czasem objawy mogą być łagodniejsze i utrzymywać się przez tydzień, lecz nie obserwowano długotrwałych niekorzystnych efektów zdrowotnych. |
| At irregular intervals, usually of a few decades, a new influenza virus emerges which is novel to all or most people which means that there can be little specific immunity among humans. | W regularnych odstępach czasu, zazwyczaj co kilka dekad, pojawia się nowy wirus grypy, z którym nikt lub większość osób nie miała wcześniej kontaktu, co oznacza, że wśród ludzi występuje bardzo niska oporność swoista. |
| This new virus can then spread rapidly from human to humans all over the world. | Ten nowy wirus może następnie szybko szerzyć się wśród ludzi na całym świecie. |
| Because of the lack of human immunity the virus is often more aggressive and causes more serious disease and deaths. | Ze względu na brak odporności u ludzi wirus taki jest często bardziej agresywny i powoduje poważniejszą chorobę i zgony. |
| At least some of the three pandemics during the last (20th) century are thought to have come from an animal or bird influenza virus that itself mutated or swapped genes with a human influenza strain (so called recombination) and acquired the ability to both infect humans and, more importantly, spread between them. | Uważa się, że przynajmniej niektóre z trzech pandemii mających miejsce w ostatnim (XX) wieku zostało wywołanych przez wirusy grypy zwierzęcej lub ptasiej, które zmutowały lub wymieniły geny ze szczepem wirusa grypy ludzkiej (tak zwana rekombinacja) i nabyły zarówno zdolność do zakażania ludzi, jak i – co ważniejsze – rozprzestrzeniania się w populacji ludzi. |
| It is thought that as animal/bird influenza adapts to humans and becomes transmissible it also loses some of its severity for humans. | Uważa się, że wraz z tym, jak grypa zwierzęca/ptasia dostosowuje się do ludzi i staje się zakaźna, traci ona także nieco swoją zjadliwość dla ludzi. |
| Eventually as immunity increases among humans, and the pandemic virus changes the pandemic strain becomes part of and tends to dominate the mix of seasonal influenza viruses. | Ostatecznie, wraz ze wzrostem odporności wśród ludzi oraz zmianami wirusa wywołującego pandemię, szczep pandemiczny wchodzi w skład mieszanki wirusów grypy sezonowej i wykazuje tendencję do dominowania wśród nich. |
| Pertussis | Krztusiec |
| Pertussis is an acute bacterial infection of the respiratory tract caused by the bacterium Bordetella pertussis. | Krztusiec jest ostrym bakteryjnym zakażeniem układu oddechowego wywoływanym przez bakterię Bordetella pertussis. |
| The disease is characterised by a severe cough, sometimes lasting for two months or even longer. | Choroba charakteryzuje się nasilonym kaszlem, czasem utrzymującym się przez dwa miesiące lub nawet dłużej. |
| Humans are the only reservoir. | Ludzie są jedynym rezerwuarem bakterii. |
| Healthy carriers probably do not exist, but infected adults, who usually have only mild symptoms, can spread bacteria for weeks. | Zdrowi nosiciele prawdopodobnie nie istnieją, lecz zakażone osoby dorosłe, u których zazwyczaj występują jedynie łagodne objawy, mogą rozsiewać bakterie przez całe tygodnie. |
| Following infection (by inhalation of droplets), susceptible individuals develop symptoms after an incubation period of about 10 days. | Po zakażeniu (przez wdychanie kropelek) i okresie inkubacji trwającym około 10 dni u podatnej osoby mogą się rozwinąć objawy choroby. |
| The typical cough is usually seen in young children. | Typowy kaszel zazwyczaj obserwuje się u małych dzieci. |
| Babies less than six months old do not cough, but they manifest shortness of breath and severely deficient supply of oxygen to the body (asphyxia) and are the most likely to die of the disease unless they receive suitable treatment. | U dzieci w wieku poniżej sześciu miesięcy nie występuje kaszel, lecz występuje u nich duszność i nasilony deficyt dostarczania tlenu do organizmu (asfiksja); są one też najbardziej narażone na zgon w wyniku choroby, o ile nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie. |
| Affected children are also exposed to complications such as pneumonia, partial collapse of lung tissue, weight loss, hernia, seizures, brain damage (probably due to oxygen deficit). | Zakażone dzieci są także narażone na powikłania takie jak zapalenie płuc, częściowe zapadnięcie się tkanki płuc, utrata masy ciała, przepuklina, uszkodzenie mózgu (prawdopodobnie związane z niedoborem tlenu). |
| Antibiotics may reduce the duration of the disease, especially if administered inits early stages. | Antybiotyki, zwłaszcza zastosowane we wczesnej fazie choroby, mogą skrócić czas jej trwania. |
| To protect children, effective vaccines are available, to be administered very early on after birth. | Dostępne są skuteczne szczepionki do ochrony dzieci, które można podać bardzo wcześnie po urodzeniu. |
| Plague | Dżuma |
| Plague is caused by Yersinia pestis bacteria. | Dżuma jest wywoływana przez bakterie Yersinia pestis. |
| Blood sucking fleas transmit the bacteria among animals, and various species of rodents can become infected. | Pchły pijące krew przenoszą bakterie wśród zwierząt, a zakażeniu mogą ulegać różne gatunki gryzoni. |
| Human cases are most likely to occur when domestic rats are involved, as these live in close proximity to humans. | Ryzyko wystąpienia choroby u ludzi jest najwyższe w przypadku zakażenia szczurów domowych, gdyż żyją one w bezpośredniej bliskości ludzi. |
| Sporadic human cases appear after exposure to rodents and/or their fleas (bubonic plague). | Sporadyczne przypadki u ludzi występują także po kontakcie z gryzoniami i/lub ich pchłami (dżuma dymienicza). |
| In cases of primary pulmonary plague, patients become infected by inhaling bacteria-rich aerosols produced by individuals who developed secondary pneumonia in the course of plague severe blood infection. | W przypadkach pierwotnej dżumy płucnej pacjenci ulegają zakażeniu przez wdychanie powietrza zawierającego dużą liczbę bakterii wydzielanych przez osoby, u których rozwinęło się wtórne zapalenie płuc w wyniku ciężkiego zakażenia krwi w przebiegu dżumy. |
| Following a short incubation period (1-7 days) the patient develops a high fever and a severe blood infection, with a very high death toll, which remains substantial even if appropriate antibiotic therapy is administered. | Po krótkim okresie inkubacji (1– 7 dni) u pacjenta pojawia się wysoka gorączka i ciężkie zakażenie krwi, związane z bardzo wysoką umieralnością, która pozostaje znaczna nawet po wdrożeniu odpowiedniej antybiotykoterapii. |
| If the patient survives, bubonic plague is characterised by swelling of regional lymph nodes (bubos), which later resolve, and then the patient usually goes on to recover. | Jeżeli pacjent przeżyje, dżuma dymienicza charakteryzuje się obrzękiem regionalnych węzłów chłonnych (dymienica), który później ustępuje, a pacjent zazwyczaj zdrowieje. |
| Plague prevention is based on general environmental hygiene, with special regards to waste disposal and control of domestic rats. | Zapobieganie dżumie jest oparte na ogólnej higienie środowiskowej ze szczególnym uwzględnieniem usuwania odpadów i zwalczania szczurów domowych. |
| Pneumococcal infection | Zakażenie pneumokokowe |
| Despite good access to effective antibiotics, Streptococcus pneumoniae (pneumococci) is still a major cause of disease and death in both developing and developed countries. | Pomimo dobrej dostępności skutecznych antybiotyków, bakterie Streptococcus pneumoniae (pneumokoki) nadal stanowią ważną przyczynę chorób i zgonów zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych. |
| Pneumococci are the main cause of bacterial respiratory tract infections, such as pneumonia, middle ear infection, and sinusitis, in all age groups. | Pneumokoki stanowią główną przyczynę bakteryjnych zakażeń układu oddechowego, takich jak zapalenie płuc, zakażenie ucha środkowego oraz zapalenie zatok we wszystkich grupach wiekowych. |
| Read more about pneumococcal disease in the factsheet for general public and factsheet for health professionals. | Więcej informacji na temat zakażeń pneumokokowych zawierają sekcje zestaw informacji dla ogółu społeczeństwa oraz zestaw informacji dla pracowników służby zdrowia. |
| Read more about polio in the factsheet for general public and factsheet for health professionals | Więcej informacji na temat zakażeń wirusem polio zawierają sekcje zestaw informacji dla ogółu społeczeństwa oraz zestaw informacji dla pracowników służby zdrowia. |
| Q fever | Gorączka Q |
| Quality | Jakość |
| The youngest and the elderly are those most prone to invasive pneumococcal infections, such as severe blood infection, meningitis and pneumonia. | Najbardziej narażone na inwazyjne zakażenia pneumokokowe, np. ciężkie zakażenie krwi, zapalenie opon mózgowych i zapalenie płuc, są osoby najmłodsze i najstarsze. |
| Carriage of pneumococci without symptoms in the nose of young children is common. | U małych dzieci często występuje bezobjawowe nosicielstwo pneumokoków w jamie nosowej. |
| An older generation of pneumococcal vaccines (polysaccharide vaccines) are registered throughout the world. | Na całym świecie zarejestrowana jest starsza generacja szczepionek przeciwko pneumokokom (szczepionek polisacharydowych). |
| They protect against invasive pneumococcal disease in adults. | Chronią one przed inwazyjną chorobą pneumokokową u osób dorosłych, |
| Such vaccines, instead, have little effect in children under five years of age and do not prevent the carriage without symptoms. | ale wykazują niewielkie działanie u dzieci w wieku poniżej pięciu lat i nie zapobiegają bezobjawowemu nosicielstwu. |
| A new generation of (conjugated) vaccines appears to be highly efficient against invasive disease and it also prevents nasopharyngeal carriage. | Wydaje się, że nowa generacja szczepionek (szczepionki skoniugowane) jest wysoce skuteczna w przypadku choroby inwazyjnej, a także zapobiega nosicielstwu w jamie nosowo-gardłowej. |
| These vaccines cover the types of the bacteria commonly seen in childhood invasive disease and also those associated with antimicrobial resistance. | Szczepionki te chronią przed typami bakterii często występującymi w chorobie inwazyjnej u dzieci, jak również związanymi z opornością na antybiotyki. |
| Polio | Polio |
