English to Polish European Centre for Disease Prevention and Control terminology (ECDC)

Search term or phrase in this TERMinator '. "." . '

Purchase TTMEM.com full membership to search this dictionary
 
 
Share this dictionary/glossary:
 

 
database_of_translation_agencies
 

SourceTarget
No vaccine against Lyme disease is currently available, so tick awareness, appropriate clothing in tick-infested areas, and early removal of attached ticks remain the most important prevention measures.Obecnie nie jest dostępna szczepionka przeciw boreliozie. Do najważniejszych metod zapobiegawczych należy propagowanie wiedzy na temat kleszczy, noszenie odpowiedniej odzieży w miejscach ich występowania i szybkie usuwanie kleszczy obecnych na skórze.
Due to a series of factors, a very low proportion of carriers (less than 1%) will eventually become ill. This most frequently occurs in young children, but a second disease peak is observed among adolescents and young adults.Ze względu na szereg czynników choroba rozwija się u bardzo niskiego odsetka nosicieli (poniżej 1%). Dochodzi do tego najczęściej u małych dzieci, a drugi szczyt zachorowań obserwuje się wśród młodzieży i u młodych osób dorosłych.
Most instances of the disease in Europe are caused by serogroups B and C. Since 1999, several countries have introduced vaccination programmes against serogroup C, using a new generation of so called “conjugate” vaccines.Większość przypadków tej choroby w Europie jest powodowana przez serotypy B i C. Od 1999 r. w szeregu państw wprowadzono programy szczepień przeciwko serotypowi C z zastosowaniem nowej generacji tak zwanych szczepionek „skoniugowanych”.
Read more about mumps in the factsheet for general public and factsheet for health professionals.Więcej informacji na temat świnki można znaleźć w sekcjach zestaw informacji dla ogółu społeczeństwa oraz zestaw informacji dla pracowników służby zdrowia.
Babies less than six months old do not cough, but they manifest dyspnea and paroxysmal asphyxia and are the most likely to die of the disease unless they receive suitable treatment.U niemowląt w wieku poniżej sześciu miesięcy kaszel zwykle nie występuje, natomiast pojawiają się napadowa asfiksja(duszenie się) i duszności. Jeśli nie zastosuje się odpowiedniego leczenia, w tej grupie dzieci prawdopodobieństwo zgonu jest największe.
Despite good access to effective antibiotics, Streptococcus pneumoniae (pneumococci) is still a major cause of disease and death in both developing and developed countries.Pomimo dużej dostępności skutecznych antybiotyków bakterie Streptococcus pneumoniae (pneumokoki) nadal stanowią ważną przyczynę chorób i zgonów zarówno w krajach rozwijających się, jak i rozwiniętych.
Laboratory quality refers to a requirement in laboratory medicine to provide diagnostic approaches that are accurate, precise, specific and comparable among laboratories.Jakość w laboratoriach wiąże się z wymaganiami dotyczącymi medycyny laboratoryjnej, których celem jest zapewnienie dokładnych, precyzyjnych, określonych i porównywalnych metod diagnostycznych w laboratoriach.
Laboratory quality control systems aim to detect, reduce and correct any deficiencies in diagnosis, risk assessment, examination and treatment of patients.Systemy kontroli jakości w laboratoriach służą do wykrywania, minimalizowania i korygowania wszelkich błędów dotyczących rozpoznania choroby, oceny ryzyka, badań i terapii pacjentów.
Insufficient or incorrect analytical performance has consequences for the patients, the clinicians and the health care system.Konsekwencje niepełnych lub błędnych badań analitycznych ponoszą pacjenci, lekarze i system opieki zdrowotnej.
A phase of seizures and eventually coma follows, which almost invariably lead to the patient ’s death.Następnie choroba przechodzi w fazę drgawek i wreszcie śpiączki, która niemal zawsze prowadzi do śmierci pacjenta.
Most of the Rickettsioses are transmitted by ticks, but they can also be transmitted by fleas, lice and mites.Większość tych chorób jest przenoszona przez kleszcze, jednak mogą je także przenosić pchły, wszy i roztocza.
Although they are widely distributed throughout the world, the species and associated human clinical diseases vary depending on the geographical locations.Choć riketsjozy są rozpowszechnione na świecie, gatunki bakterii i związane z nimi objawy kliniczne występujące u ludzi różnią się w zależności od położenia geograficznego.
the spotted fever group, transmitted by ticks or mites and the typhus group, mainly transmitted by lice or fleas.gorączki plamistej (przenoszonej przez kleszcze) i duru (przenoszonego głównie przez wszy i pchły).
Rift Valley fever (RVF) is an acute viral disease that affects domestic animals (such as cattle, buffalo, sheep, goats, and camels).Gorączka doliny Rift (RVF) jest chorobą wirusową o ostrym przebiegu, występującą u zwierząt domowych (np. bydła, bawołów, owiec, kóz i wielbłądów).
The disease is caused by the RVF virus, generally found in regions of eastern and southern Africa, but also in most countries of sub-Saharan Africa, Madagascar, Saudi Arabia and Yemen.Chorobę powoduje wirus RVF, występujący przeważnie we wschodnich i południowych regionach Afryki oraz w większości krajów tego kontynentu leżących na południe od Sahary, a także na Madagaskarze, w Arabii Saudyjskiej i Jemenie.
In some patients the illness can progress to a severe form with haemorrhagic manifestations and hepatitis; possible complications include retinitis (inflammation of the retina) and encephalitis (inflammation of the brain).U niektórych pacjentów może się jednak rozwinąć ciężka postać choroby z krwotokiem i zapaleniem wątroby. Do możliwych powikłań należą zapalenie siatkówki oraz zapalenie mózgu.
Seasonal influenza is a disease that annually affects Europe and the rest of the northern hemisphere during the winter season with larger or smaller epidemics.Grypa sezonowa jest chorobą, która co roku występuje w Europie i w pozostałej części półkuli północnej w sezonie zimowym, wywołując większe lub mniejsze epidemie.
The clinical picture may therefore vary between a mild enteric infection (watery, self-limiting diarrhoea) and very serious symptoms (high fever, dysentery, , intestinal perforation, kidney failure).Obraz kliniczny choroby może być różny – od łagodnego zakażenia jelitowego (wodnista, samoograniczająca się biegunka) do bardzo ciężkich objawów (wysoka gorączka, czerwonka, perforacja jelita, niewydolność nerek).
The clinical disease caused by SINV infection is known as Pogosta disease (Finland), Ockelbo disease (Sweden), and Karelian fever (Russia).Objawy kliniczne wywołane zakażeniem SINV są przypisywane chorobie określanej mianem choroby z Pogosta (Finlandia), choroby z Ockelbo (Szwecja) oraz gorączki karelskiej (Rosja).
Sindbis virus is widely and continuously found in insects (the main vectors are Culex and Culiseta mosquitoes) and vertebrates in Eurasia, Africa, and Oceania.Wirus Sindbis jest bardzo rozpowszechniony i stale występuje u owadów (głównymi wektorami są komary z gatunków Culex oraz Culiseta ) i kręgowców w Eurazji, Afryce i Oceanii.
However, clinical SINV infection in humans has almost exclusively been reported in Northern Europe where it is endemic and where large outbreaks occur intermittently.Kliniczne przypadki zakażenia SINV u ludzi zgłaszano jednak prawie wyłącznie w północnej Europie, gdzie choroba ma charakter endemiczny i okresowo występują duże ogniska zakażeń.
Cases are occasionally reported in Australia, China, and South Africa.Sporadycznie odnotowuje się przypadki zakażeń w Australii, Chinach i Afryce Południowej.
Sexually transmitted infections (STI) is a group of infections that may transmit through vaginal, oral and anal sexual intercourse.Choroby przenoszone drogą płciową to grupa zakażeń, które mogą być przenoszone w wyniku pochwowych, oralnych i analnych stosunków płciowych.
The main reservoirs of the bacterium are herbivores, which harbour the bacteria in their bowels (with no consequences for them) and disseminate the “spore form” of the bacteria in the environment with their faeces.Głównymi rezerwuarami bakterii są zwierzęta roślinożerne, u których bakterie bytują w jelitach (bez żadnych następstw dla samych zwierząt) i które rozsiewają bakterie w postaci „zarodników” wraz z kałem.
The overall death rate is close to 50%, depending on the clinical presentation, patient’s age and medical support.Ogólna umieralność wynosi około 50% w zależności od postaci klinicznej, wieku pacjenta i pomocy medycznej.
Tick-borne encephalitis (TBE) is a human viral infectious disease involving the central nervous system, and occurring in many parts of Europe and Asia.Odkleszczowe zapalenie mózgu (TBE) jest wirusową chorobą zakaźną występującą u ludzi, która atakuje ośrodkowy układ nerwowy. TBE występuje w wielu miejscach Europy i Azji.
The first phase isassociated with symptoms like fever, fatigue, headache, muscular ache and nausea.W pierwszej fazie choroby występują następujące objawy: gorączka, zmęczenie, ból głowy, bóle mięśni i nudności.
The second phase involves the neurological system with symptoms of meningitis (inflammation of the membrane that surrounds the brain and spinal cord) and/or encephalitis (inflammation of the brain).W drugiej fazie obserwuje się objawy ze strony układu nerwowego, w tym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (stan zapalny błony otaczającej mózg i rdzeń kręgowy) i/lub zapalenie mózgu.
Like other tick-borne infectious diseases, TBE can be prevented by using insect repellents and protective clothing to prevent tick bites.Podobnie jak w przypadku innych chorób zakaźnych przenoszonych przez kleszcze, TBE można zapobiegać poprzez stosowanie środków odstraszających owady i zakładanie odzieży ochronnej w celu zabezpieczenia się przed ukąszeniem przez kleszcze.
Lyme disease, also known as Lyme borreliosis, is caused by the bacterium Borrelia burgdorferi and is transmitted to humans by the bite of infected ticks.Borelioza, znana także pod nazwą choroby z Lyme, jest powodowana przez bakterię Borrelia burgdorferi i przenoszona na ludzi wskutek ukąszenia przez zakażone kleszcze.
The most important causative agent of tuberculosis (TB) is Mycobacterium tuberculosis. M. tuberculosis, together with M. bovis, M. africanum and M. microti, form the ‘M. tuberculosis complex’, which is a group within the genus Mycobacterium.Głównym czynnikiem powodującym gruźlicę (TB) jest prątek gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Prątki M. tuberculosis, M. bovis, M. africanum oraz M. microti tworzą „kompleks M. tuberculosis” – grupę bakterii z rodzaju Mycobacterium.
This genus also includes many different nontuberculous mycobacteria (NTM), of which M. leprae and M. avium are best known.Należy do niej także wiele różnych prątków niegruźliczych (NTM), z których najlepiej znane są prątki M. leprae i M. avium.
Its length is 2–5 μm and the generation time ranges from 12–24 hours.o długości 2– 5 μm. Czas generacji bakterii wynosi od 12 do 24 godzin.
The bacterium is aerobic and non-spore forming1,2. An important feature of M. tuberculosis is that after infection it can remain latent in the body for a long time (even lifelong).Prątek gruźlicy jest bakterią tlenową i nie tworzy zarodników [1, 2]. Jego istotną cechą jest to, że po zakażeniu może przez bardzo długi czas (nawet przez całe życie) pozostawać w organizmie w postaci utajonej.
Under favourable conditions, these bacteria can start multiplying and cause clinical disease.W niesprzyjających warunkach bakteria może zacząć się mnożyć i wywołać objawy kliniczne choroby.
Pathogen identification and characterisation guides clinicians and public health workers in implementing appropriate treatment and preventive measures.Dzięki identyfikacji i opracowywaniu charakterystyki organizmów chorobotwórczych lekarze klinicyści oraz pracownicy publicznej służby zdrowia mogą stosować odpowiednie leczenie i środki zapobiegawcze.
to investigate an outbreak of an infectious disease, for example - to establish an association between food poisoning and a specific foodstuffaby zbadać ognisko choroby zakaźnej, np. w celu ustalenia związku pomiędzy zatruciem pokarmowym i określonymi produktami spożywczymi;
to study pathogenicity, virulence and antibiotic resistance of individual strains within a speciesaby określić patogeniczność, zjadliwość i oporność na antybiotyki poszczególnych typów określonych organizmów chorobotwórczych;
Genotyping is based on molecular methods, it allows the highest resolution within microbial species and even within individual strains.Genotypowanie bazuje na metodach molekularnych i pozwala na najdokładniejsze rozróżnienie gatunków, a nawet poszczególnych szczepów patogenów.
With continued advancements in technology and applications to public health, molecular typing will offer new insights into dynamics of infectious diseases.Dzięki stałym postępom technologicznym i zastosowaniu typowania molekularnego w dziedzinie zdrowia publicznego uzyska się nową wiedzę na temat dynamiki chorób zakaźnych.
ECDC role in typing is to foster the development of sufficient capacity for diagnosis, detection, identification and characterization of agents which may threaten public health (ECDC founding regulation 851/2004 ).Rola ECDC polega tutaj na wspieraniu rozwoju odpowiednich możliwości w zakresie diagnostyki, wykrywania, identyfikacji i charakterystyki czynników zagrażających zdrowiu publicznemu (rozporządzenie ustanawiające ECDC nr 851/2004).
To achieve this, the centre shall collect, collate, evaluate and disseminate relevant scientific and technical data, including typing information.Aby to osiągnąć, Centrum gromadzi, zestawia, ocenia i rozpowszechnia stosowne dane naukowo-techniczne, w tym informacje dotyczące typowania.
Appropriate typing method and purpose vary between different pathogens.Różne rodzaje patogenów wymagają odpowiednich metod i celów typowania.
ECDC projects involving typing must have a clear public health value, including improving data comparability between different laboratories, training initiatives, and considerations of access and cost effectiveness.Projekty ECDC dotyczące typowania muszą dostarczać konkretnych korzyści zdrowiu publicznemu, między innymi zapewniać lepszą porównywalność danych z różnych laboratoriów, programy szkoleń oraz rozwiązania w zakresie dostępu i opłacalności.
A number of diseases are included under the heading “viral haemorrhagic fevers” (VHFs), with differences in type of virus, geographical distribution, incidence, reservoir, way of transmission and clinical symptoms.Nazwą „wirusowe gorączki krwotoczne” (VHF) określa się szereg chorób, które różnią się typem wirusa, dystrybucją geograficzną, częstością występowania, organizmami rezerwuarowymi, sposobami przenoszenia i objawami klinicznymi.
Present in Europe are Hantaan and Puumula VHF, also called ‘epidemic nephropathy’ (transmitted through direct/indirect exposure to infected rodents) and Crimean-Congo VHF (transmitted through tick bites).W Europie występują wirusy Hantaan i Puumala, wywołujące chorobę określaną jako „nefropatia epidemiczna” (przenoszoną wskutek bezpośredniego/pośredniego kontaktu z zakażonymi gryzoniami), a także wirus gorączki krymsko-kongijskiej (przenoszonej wskutek ukąszenia przez kleszcze).
Others, are mainly seen as imported infections, such as Lassa fever (transmitted by rodents), yellow fever and dengue haemorrhagic fever (transmitted through mosquito bites), Lassa fever and Marburg fever (monkey associated).Inne przypadki chorób tego typu są głównie „importowane” – dotyczy to gorączki Lassa (przenoszonej przez gryzonie), żółtej febry i gorączki krwotocznej denga (przenoszonych wskutek ukąszenia przez komary) oraz gorączki Lassa i gorączki Marburg (związanych z małpami).
However, about 8% of patients (children under five years old and the elderly being the most susceptible) may develop “haemolytic uraemic syndrome” (HUS), characterised by acute kidney failure, bleeding and neurological symptoms.U około 8% pacjentów (najbardziej narażone są dzieci poniżej piątego roku życia i osoby w podeszłym wieku) może się jednak rozwinąć „zespół hemolityczno-mocznicowy” (HUS) z ostrą niewydolnością nerek, krwawieniami i objawami neurologicznymi.
As well as supporting ECDC ’s scientific work, the Advisory Forum is also a mechanism for exchanging information, pooling health knowledge and furthering public health cooperation.Poza wspieraniem pracy naukowej ECDC forum doradcze jest także mechanizmem wymiany informacji, gromadzenia wiedzy na temat ochrony zdrowia i promowania współpracy w zakresie zdrowia publicznego.
According to Article 18 of the Founding Regulation, the Advisory Forum shall be composed of members from technically competent bodies in the Member States which undertake tasks similar to those of the Centre, on the basis of one representative designated by each Member State recognised for his/her scientific competence, as well as three members without the right to vote nominated by the Commission and representing interested parties at European level, such as non-governmental organisations representing patients, professional bodies or academia.Zgodnie z art. 18 rozporządzenia ustanawiającego forum doradcze składa się z członków technicznie właściwych organów państw członkowskich podejmujących zadania podobne do zadań Centrum (po jednym przedstawicielu desygnowanym przez każde państwo członkowskie ze względu na jego kompetencje naukowe) oraz z trzech członków bez prawa głosu nominowanych przez Komisję i reprezentujących zainteresowane strony na szczeblu europejskim, takie jak organizacje pozarządowe reprezentujące pacjentów, organizacje zawodowe czy kręgi akademickie.
ECDC should be known for quality, transparency, delivery and independent advice.ECDC powinno być znane z wysokiej jakości i przejrzystości, ze swoich publikacji i przekazów oraz niezależnych porad.
Dr. Marc Sprenger was appointed as Director of ECDC in April 2010, following his election by the Centre ’s Management Board in March 2010 and after his appearance before the European Parliament's Environment, Public Health and Food Safety Committee.Doktor Marc Sprenger został mianowany dyrektorem ECDC w kwietniu 2010 r., po wyborze dokonanym przez zarząd Centrum w marcu 2010 r. oraz po wystąpieniu w Parlamencie Europejskim na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności.
Prior to coming to ECDC Dr Sprenger was Director-General of the National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) in Bilthoven (2003-2010).Przed rozpoczęciem pracy w ECDC doktor Sprenger był dyrektorem generalnym Krajowego Instytutu Zdrowia Publicznego i Środowiska (National Institute for Public Health and the Environment (RIVM)) w Bilthoven (2003– 2010).
Before that, Dr Sprenger was Director of Health at the Netherland ’s Healthcare Insurance Board (CVZ) (1999-2003), and Head of the Centre for Infectious Disease Epidemiology at RIVM (1993-1999).Jeszcze wcześniej pełnił funkcję dyrektora ds. zdrowia w holenderskim Zakładzie Ubezpieczeń Zdrowotnych (CVZ) (1999– 2003) oraz dyrektora Centrum ds. Epidemiologii Chorób Zakaźnych w RIVM (1993– 1999).
Key international posts held by Dr. Sprenger include being the ECDC Management Board ’s founding Chairman (2004 – 2008), and being a member of the Executive Board of the International Association of Public Health Institutes (IANPHI) (2008-2010).Do głównych stanowisk, które doktor Sprenger zajmował na szczeblu międzynarodowym, należały: prezes-założyciel zarządu ECDC (2004– 2008) oraz członek Rady Wykonawczej Międzynarodowego Stowarzyszenia Instytutów Zdrowia Publicznego (International Association of Public Health Institutes (IANPHI)) (2008– 2010).
Dr Sprenger is a medical microbiologist with a degree in medicine from the University of Maastricht (1988) and a PhD from Erasmus University, Rotterdam (1990).Doktor Sprenger specjalizuje się w mikrobiologii medycznej; dyplom ukończenia studiów medycznych uzyskał na uniwersytecie w Maastricht (1988), a stopień doktora – na Uniwersytecie Erazma w Rotterdamie (1990).
The Director is responsible for the overall coordination and leadership of ECDC.Dyrektor jest odpowiedzialny za ogólną koordynację ECDC i kierowanie nim.
The Office of the Director supports the Director in overseeing the strategic development of the Centre and ensuring coordination.Biuro Dyrektora wspiera go w nadzorowaniu strategicznego rozwoju Centrum i zapewnianiu koordynacji.
Its activities include organising, and providing the secretariat to, meetings of ECDC ’s Governing Bodies and its senior management team, coordinating contacts with ECDC ’s partner organisations, ensuring coherent planning within the Centre and advising the Director on policy issues, including corporate communication.Działania podejmowane przez Biuro obejmują organizowanie posiedzeń organów zarządzających ECDC i najwyższego kierownictwa oraz zapewnianie obsługi tych posiedzeń przez sekretariat, koordynowanie kontaktów z organizacjami partnerskimi ECDC, zapewnianie spójnego planowania w ramach Centrum oraz doradzanie dyrektorowi w kwestiach dotyczących strategii, w tym komunikacji wewnątrz organizacji.
Strategic planning, monitoring and evaluationPlanowanie strategiczne, monitorowanie i ocena

Want to see more? Purchase TTMEM.com full membership