| Source | Target | | HIV is spread by sexual contact with an infected person, by sharing needles or syringes (primarily for drug injection) with someone who is infected, or, less commonly (and now very rarely in countries where blood is screened for HIV antibodies), through transfusions of infected blood or blood clotting factors. | Wirus HIV przenoszony jest przez kontakty płciowe z zakażoną osobą, używanie wraz z zakażoną osobą wspólnych igieł lub strzykawek (głównie w celu wstrzykiwania narkotyków) lub – rzadziej (a obecnie bardzo rzadko w krajach, gdzie prowadzi się badania przesiewowe krwi pod kątem przeciwciał skierowanych przeciwko HIV) – przez przetoczenie zakażonych czynników krzepnięcia krwi albo samej krwi. |
| Effective combination therapies, introduced in the mid-1990s and widely used in industrialised countries, have had a profound effect on the course of HIV infection, improving the quality of life and delaying the onset of AIDS and death in HIV-infected individuals. | Skuteczne leczenie skojarzone, wprowadzone w połowie lat 90. i powszechnie stosowane w krajach uprzemysłowionych, miało znaczny wpływ na przebieg zakażenia HIV – poprawiło jakość życia oraz opóźniło wystąpienie AIDS i zgonu u osób zakażonych wirusem HIV. |
| Similarly when diagnoses are not accurately made, more often than not, broad-spectrum antibiotics, i.e. antibiotics that kill a large proportion of various bacteria and not only the bacteria responsible for the disease, are prescribed because the micro-organism responsible for the infection is not known. | Ponadto w przypadku niedokładnego rozpoznania nierzadko przepisywane są antybiotyki o szerokim spektrum działania – tj. antybiotyki, które zabijają wiele różnych bakterii, a nie tylko bakterie odpowiedzialne za wywołanie danej choroby – gdyż nie jest znany mikroorganizm odpowiedzialny za zakażenie. |
| The various symptoms are both general (fever, weakness, joint pain) and organ-specific (including infections in the brain infection and heart valves). | Objawy są zróżnicowane – zarówno ogólnoustrojowe (gorączka, osłabienie, bóle stawów), jak i narządowo swoiste (w tym zakażenia mózgu i zastawek serca). |
| They are due to Chlamydia trachomatis causing uro-genital disease and “lymphogranuloma venereum” (LGV), a systemic disease with swollen lymph nodes in the groin. | Są one wywołane przez Chlamydia trachomatis, która powoduje chorobę układu moczowego i narządów płciowych, a także „lymphogranuloma venereum” (LGV) – chorobę układową z obrzękiem węzłów chłonnych pachwinowych. |
| Current scientific evidence shows that sequential infection increases the risk of a severe form of the infection with bleedings - dengue hemorrhagic fever. | Aktualne dane naukowe wskazują na to, że powtarzające się zakażenia zwiększają ryzyko ciężkiej postaci zakażenia z krwawieniami – gorączki krwotocznej denga. |
| The total number of patients getting a healthcare-associated infection (HCAI) in the EU every year can be estimated at 3 000 000 and approximately 50 000 deaths are estimated to occur every year as a consequence of the infection. | Łączną liczbę pacjentów z zakażeniami związanymi z opieką zdrowotną (healthcare-associated infection – HCAI) w UE każdego roku można oszacować na 3 000 000; szacuje się, że każdego roku w wyniku takich zakażeń umiera około 50 000 osób. |
| The incubation period is long - up to six months (or even longer). | Okres inkubacji jest długi – do sześciu miesięcy (lub nawet dłużej). |
| Meningococcal disease is caused by Neisseria meningitidis, a bacterium with human carriers as the only reservoir. | Choroba meningokokowa jest wywoływana przez Neisseria meningitidis – bakterię, której jedynym rezerwuarem i nosicielem jest człowiek. |
| At least some of the three pandemics during the last (20th) century are thought to have come from an animal or bird influenza virus that itself mutated or swapped genes with a human influenza strain (so called recombination) and acquired the ability to both infect humans and, more importantly, spread between them. | Uważa się, że przynajmniej niektóre z trzech pandemii mających miejsce w ostatnim (XX) wieku zostało wywołanych przez wirusy grypy zwierzęcej lub ptasiej, które zmutowały lub wymieniły geny ze szczepem wirusa grypy ludzkiej (tak zwana rekombinacja) i nabyły zarówno zdolność do zakażania ludzi, jak i – co ważniejsze – rozprzestrzeniania się w populacji ludzi. |
| Due to the high resilience in the environment of Coxiella, humans are most often infected by inhalation of aerosols produced in contaminated locations, but other modes of infection have been documented (including food-borne). | Ze względu na dużą odporność bakterii Coxiella na zmiany środowiskowe ludzie najczęściej ulegają zarażeniu drogą oddechową – przez wdychanie bakterii obecnych w zakażonych miejscach – choć udokumentowano także inne mechanizmy zakażenia (w tym związane z żywnością). |
| Prophylactic measures are aimed at all stages of food supply, from production to distribution and consumption. | Działania profilaktyczne są ukierunkowane na wszystkie etapy dostarczania produktów spożywczych – od produkcji po dystrybucję i konsumpcję. |
| The disease can be anything from mild to very severe. | Choroba może miećróżny przebieg – od łagodnego do bardzo ciężkiego. |
| The symptoms may therefore vary between a mild enteric infection (watery, self-limiting diarrhoea) and very serious symptoms (high fever, dysentery, intestinal perforation, kidney failure). | Objawy mogą być różne – od łagodnego zakażenia jelitowego (wodnista, samoograniczająca się biegunka) do bardzo ciężkich objawów (wysoka gorączka, czerwonka, perforacja jelita, niewydolność nerek). |
| Depending on the number of viable larvae consumed, symptoms will vary from without any symptoms to extremely severe or even fatal (massive invasion of the bowel and/or massive invasion of internal organs) disease. | W zależności od liczby spożytych larw zdolnych do przeżycia objawy mogą być zróżnicowane – od postaci bezobjawowej po niezwykle ciężki przebieg choroby, która może zakończyć się zgonem (masywna inwazja jelit i/lub masywna inwazja narządów wewnętrznych). |
| The emergence of strains resistant to the two most effective anti-TB agents isoniazid and rifampicin (multi-drug resistant,MDR), as well as to other second line antibiotics (extensively drug-resistant, XDR), poses a serious challenge to TB control today. | Pojawienie się szczepów opornych na dwa najbardziej skuteczne leki przeciwgruźlicze, izoniazyd i ryfampicynę (oporność wielolekowa – MDR), jak również na antybiotyki stosowane w leczeniu drugiego rzutu (poszerzona oporność na leki – XDR) stanowi poważne wyzwanie dla leczenia gruźlicy. |
| It is linked causally to bovine spongiform encephalopathy (BSE) – “mad cow disease”. | Jest ona związana przyczynowo z bydlęcą encefalopatią gąbczastą (BSE) – „chorobą szalonych krów”. |
| After general hygiene improvements – first of all clean water supply – vaccines represent the mosteffective and cost-saving public health intervention. | Po poprawieniu ogólnego stanu higieny – przede wszystkim zapewnienia czystej wody – szczepionki stanowią najbardziej skuteczny i efektywny ekonomicznie środek w zakresie ochrony zdrowia publicznego. |
| The common denominator is the possible emergence of a disease with general bleedings – often leading to death. | Częstą wspólną cechą jest możliwość wystąpienia uogólnionych krwawień w przebiegu choroby, co często prowadzi do zgonu. |
| Others, are mainly seen as imported infections, such as Lassa fever (transmitted by rodents), yellow fever and dengue haemorrhagic fever (transmitted through mosquito bites), Lassa fever and Marburg fever (monkey associated) | Inne przypadki chorób tego typu mają głównie charakter przywleczony – dotyczy to gorączki Lassa (przenoszonej przez gryzonie), żółtej febry i gorączki krwotocznej denga (przenoszonych przez ukąszenia komarów), gorączki Lassa i gorączki Marburg (związanych z małpami). |
| Outbreaks of VTEC have been reported worldwide, in many cases as a result of direct contact with infected animals and swimming outdoors in contaminated surface waters. | Ogniska zakażeń VTEC obserwuje się na całym świecie – w wielu przypadkach w wyniku bezpośredniego kontaktu z zakażonymi zwierzętami lub na skutek pływania w skażonych wodach powierzchniowych. |
| About us – Organisation | O nas – Organizacja |
| The Management board approves and monitors implementation of ECDC’s work programme and budget, it adopts its annual report and accounts --- all in all, it acts as the governing body of the Centre. | Zarząd zatwierdza i monitoruje wdrażanie programu prac i budżetu ECDC, przyjmuje roczne sprawozdania finansowe – w sumie działa jako organ zarządzający Centrum. |
| Dr Maarit Kokki, Adviser to the Director - Coordinator of Director´s Cabinet Competent bodies | Dr Maarit Kokki, doradca dyrektora – koordynator gabinetu dyrektora Właściwe organy |
| Activities – Epidemic Intelligence | Działania – Zwiad epidemiologiczny |
| Activities – Preparedness and Response | Działania – Gotowość i reagowanie |
| Hepatitis A in Czech Republic, Latvia, and Slovak Republic – September 2008 | WirusowE zapalenie wątroby typu A w CZECHACH, na Łotwie i na Słowacji – wrzesień 2008 r. |
| Measles in Austria – April 2008 | Odra w Austrii – kwiecień 2008 r. |
| Chikungunya in Italy – August 2007 | Chikungunya we Włoszech – sierpień 2007 r. |
| X/MDR-TB in an American traveller – May/June 2007 | Lekoodporna/wielolekoodporna gruźlica (X/MDR TB) u amerykańskiego podróżnika – maj/czerwiec 2007 r. |
| Legionella in Thailand – January 2007 | Legionella w Tajlandii – styczeń 2007 r. |
| Norovirus on cruise ships in European waters – Summer 2006 | Norowirus na statkach wycieczkowych na wodach europejskich – lato 2006 r. |
| Chikungunya in the Indian Ocean – Feb/March 2006 | Chikungunya na Ocenie Indyjskim – luty/marzec 2006 r. |
| Avian influenza – Winter 2005/2006 | Ptasia grypa – zima 2005/2006 |
| Activities – Training | Działania – Szkolenia |
| EPIET – 2 years training | EPIET – szkolenie dwuletnie |
| National FETP – Field EPI training programme | Krajowy terenowy program szkoleniowy w dziedzinie epidemiologii |
| ASPHER - ECDC participated in TEPHINET 5TH Conference in Kuala Lumpur | ASPHER – ECDC uczestniczyło w 5. konferencji TEPHINET w Kuala Lumpur |
| Antivirals and Antiviral Resistance – Influenza - | Leki przeciwwirusowe i odporność na leki przeciwwirusowe- Grypa - |
| The aetiological agent is a Flavivirus genetically belonging to the tickborne group that is very closely related to Kyasanur forest disease virus , a severe tick-borne hemorrhagic disease reported in India (Karnataka state). | Czynnikiem etiologicznym jest flawiwirus, który pod względem genetycznym należy do grupy wirusów przenoszonych przez kleszcze bardzo blisko spokrewnionych zwirusem powodującym chorobę lasu Kyasanur – ciężką chorobę krwotoczną przenoszoną przez kleszcze odnotowywaną w stanie Karnataka w Indiach. |
| Tuberculosis, a global challenge | Gruźlica – globalne wyzwanie |
| Pandemic (H1N1) 2009 –WHO declares Post Pandemic Phase | Pandemia grypy H1N1 z 2009 r. – WHO ogłasza fazę popandemiczną |
| In 1933, the first virus of the Arenaviridae family, the Lymphocytic Choriomeningitis (LCM) virus, was isolated in North America from a human with aseptic meningitis. | W 1993 roku w Ameryce Północnej u pacjenta chorującego na aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych wyizolowano pierwszego wirusa z rodziny Arenaviridae – był to wirus limfocytarnego zapalenia splotu naczyniówkowego i opon mózgowych (LCM). |
| Most strains of bird flu (or avian influenza to give it its scientific name) are relatively harmless to their natural bird hosts and do not infect humans - this sort is known as low pathogenic avian influenza (LPAI). | Większość szczepów wirusa ptasiej grypy jest stosunkowo niegroźna dla swych naturalnych gospodarzy (ptactwa) i nie atakuje ludzi – są to tzw. odmiany łagodne o niskiej patogeniczności (LPAI). |
| Since 1997, a particularly aggressive strain of highly pathogenic bird flu known as A/H5N1 has emerged. | Od roku 1997 występuje wyjątkowo agresywny szczep wysoce zjadliwego wirusa ptasiej grypy – A/H5N1. |
| Change can be abrupt and unexpected but they can also be protracted and gradual and thus pose considerable challenges to public health. | Zmiany mogą występować nagle i nieoczekiwanie oraz mieć charakter długotrwały i stopniowy, a co za tym idzie – stanowić istotne zagrożenie dla zdrowia publicznego. |
| haemorrhagic fever with renal syndrome (HFRS), mainly caused by Seoul, Puumala and Dobrava viruses; nephropathia epidemica, a mild form of HFRS caused by Puumala virus; and hantavirus cardiopulmonary syndrome, which may be caused by Andes virus, Sin Nombre virus, and several others. | gorączką krwotoczną z zespołem nerkowym (HFRS) – powodowaną głównie przez wirusy z rodzajów Seoul, Puumala i Dobrava; nefropatią epidemiczną – łagodną odmianą HFRS powodowaną przez wirus Puumala; oraz hantawirusowym zespołem płucno-sercowym, który może być powodowany przezwirusy z rodzajów Andes, Sin Nombre i kilku innych. |
| After general hygiene improvements – first of all clean water supply – vaccines represent the most effective and cost-saving public health intervention. | Po poprawieniu ogólnego stanu higieny – przede wszystkim zapewnieniu czystej wody – szczepionki stanowią najbardziej skuteczny i efektywny ekonomicznie środek stosowany w celu ochrony zdrowia publicznego. |
| Legionellosis cannot be got from water you drink that enters your stomach in the normal way –the bacteriumhas to get into the lungs through breathing it in. The illness is not spread from person to person. | Legionellozą nie można się zarazić podczas spożywania wody, która dostaje się do żołądka we właściwy sposób – zakażenie następuje wyłącznie poprzez wdychanie bakterii do płuc. Choroba nie przenosi się na inne osoby. |
| This close-up 2005 photograph shows an Anopheles minimus, a malaria vector of the Orient mosquito... | Zdjęcie z 2005 roku, przedstawiające w zbliżeniu komara Anopheles minimus – wektora malarii w krajach wschodnich |
| Meningococcal infection is caused by Neisseria meningitidis , a bacterium with human carriers as the only reservoir. | Zakażenie meningokokowe jest powodowane przez Neisseria meningitidis – bakterię, której jedynym rezerwuarem i nosicielem jest człowiek. |
| The clinical picture may therefore vary between a mild enteric infection (watery, self-limiting diarrhoea) and very serious symptoms (high fever, dysentery, , intestinal perforation, kidney failure). | Obraz kliniczny choroby może być różny – od łagodnego zakażenia jelitowego (wodnista, samoograniczająca się biegunka) do bardzo ciężkich objawów (wysoka gorączka, czerwonka, perforacja jelita, niewydolność nerek). |
| The most important causative agent of tuberculosis (TB) is Mycobacterium tuberculosis. M. tuberculosis, together with M. bovis, M. africanum and M. microti, form the ‘M. tuberculosis complex’, which is a group within the genus Mycobacterium. | Głównym czynnikiem powodującym gruźlicę (TB) jest prątek gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). Prątki M. tuberculosis, M. bovis, M. africanum oraz M. microti tworzą „kompleks M. tuberculosis” – grupę bakterii z rodzaju Mycobacterium. |
| Others, are mainly seen as imported infections, such as Lassa fever (transmitted by rodents), yellow fever and dengue haemorrhagic fever (transmitted through mosquito bites), Lassa fever and Marburg fever (monkey associated). | Inne przypadki chorób tego typu są głównie „importowane” – dotyczy to gorączki Lassa (przenoszonej przez gryzonie), żółtej febry i gorączki krwotocznej denga (przenoszonych wskutek ukąszenia przez komary) oraz gorączki Lassa i gorączki Marburg (związanych z małpami). |
| Key international posts held by Dr. Sprenger include being the ECDC Management Board ’s founding Chairman (2004 – 2008), and being a member of the Executive Board of the International Association of Public Health Institutes (IANPHI) (2008-2010). | Do głównych stanowisk, które doktor Sprenger zajmował na szczeblu międzynarodowym, należały: prezes-założyciel zarządu ECDC (2004– 2008) oraz członek Rady Wykonawczej Międzynarodowego Stowarzyszenia Instytutów Zdrowia Publicznego (International Association of Public Health Institutes (IANPHI)) (2008– 2010). |
| Dr Sprenger is a medical microbiologist with a degree in medicine from the University of Maastricht (1988) and a PhD from Erasmus University, Rotterdam (1990). | Doktor Sprenger specjalizuje się w mikrobiologii medycznej; dyplom ukończenia studiów medycznych uzyskał na uniwersytecie w Maastricht (1988), a stopień doktora – na Uniwersytecie Erazma w Rotterdamie (1990). |
| However, key players in global health – most notably the World Health Organization – EU Candidate and Potential Candidate and Neighbouring Countries are also important partners with which the Office of the Director coordinates relations. | Jednak kluczowe podmioty w obszarze zdrowia na świecie – zwłaszcza Światowa Organizacja Zdrowia – państwa kandydujące do UE i potencjalne państwa kandydujące oraz państwa sąsiadujące są również ważnymi partnerami, z którymi stosunki koordynuje Biuro Dyrektora. |
| The Management board approves and monitors implementation of ECDC’s work programme and budget, it adopts its annual report and accounts - all in all, it acts as the governing body of the Centre. | Zarząd zatwierdza i monitoruje wdrażanie programu prac i budżetu ECDC, przyjmuje roczne sprawozdania finansowe – podsumowując, działa jako organ zarządzający Centrum. |
| ARHAI - Antimicrobial Resistance and Healthcare-Associated Infections FWD - Food- and Waterborne Diseases | Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe i zakażenia związane z opieką zdrowotną – Choroby przenoszone drogą pokarmową i wodną |
| The Agency must put contracts – for services, goods or for the purchase or rental of a building – out to tender before concluding them. | Przed zawarciem umów – na świadczenie usług, zakup towarów lub zakup bądź wynajem budynku – Agencja musi zorganizować przetarg. |
