| Source | Target | | HIV is spread by sexual contact with an infected person, by sharing needles or syringes (primarily for drug injection) with someone who is infected, or, less commonly (and now very rarely in countries where blood is screened for HIV antibodies), through transfusions of infected blood or blood clotting factors. | Wirus HIV przenoszony jest przez kontakty płciowe z zakażoną osobą, używanie wraz z zakażoną osobą wspólnych igieł lub strzykawek (głównie w celu wstrzykiwania narkotyków) lub – rzadziej (a obecnie bardzo rzadko w krajach, gdzie prowadzi się badania przesiewowe krwi pod kątem przeciwciał skierowanych przeciwko HIV) – przez przetoczenie zakażonych czynników krzepnięcia krwi albo samej krwi. |
| Babies born to HIV-infected women may become infected before or during birth or through breast-feeding. | Dzieci kobiet zakażonych wirusem HIV mogą ulec zakażeniu przed porodem, podczas porodu lub w wyniku karmienia piersią. |
| AIDS is defined by the presence of one or more “opportunistic” illnesses (other illnesses due to decreased immunity). | AIDS jest zdefiniowany przez występowanie jednej lub więcej chorób „oportunistycznych” (innych chorób związanych ze spadkiem odporności). |
| These are divided into those of high and low pathogenicity according to the severity of infection in birds. | Dzieli się je na podtypy o wysokiej lub niskiej patogenności, w zależności od stopnia ciężkości przebiegu zakażenia u ptaków. |
| The disease may occur after eating foods containing the toxin or due to development of the spores within the intestine of young children or within wounds. | Choroba ta może wystąpić po spożyciu pokarmów zawierających toksynę lub w wyniku rozwoju zarodników w jelicie małych dzieci albo w obrębie ran. |
| Humans become infected by direct or indirect contact with animals or with contaminated animal products (including unpasteurised milk and dairy products) or by the inhalation of aerosols. | Ludzie zarażają się przez bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzętami albo skażonymi produktami pochodzenia zwierzęcego (w tym niepasteryzowanym mlekiem i przetworami mlecznymi), a także drogą oddechową. |
| After an incubation period of five to 60 days, symptoms may appear either acutely or insidiously. | Po okresie inkubacji trwającym od 5 do 60 dni pojawiają się objawy, które mogą mieć przebieg ostry lub podstępny. |
| The most frequent way of getting infected is through the consumption of contaminated food (mainly poultry) or water. | Najczęstszą drogą zakażenia jest spożycie skażonego pokarmu (głównie drobiu) lub wody. |
| Cholera is an acute diarrhoeal infection caused by the bacterium Vibrio cholera of serogroups O1 or O139. | Cholera jest ostrym zakażeniem przebiegającym z biegunką, wywołanym przez serotypy O1 lub O139 przecinkowca cholery (Vibrio cholerae). |
| In most cases, though, symptoms are mild or absent and infected individuals become carriers with no symptoms. | jednak w większości przypadków objawy są słabo nasilone lub nie występują, a zakażone osoby stają się bezobjawowymi nosicielami. |
| Person-to-person or animal-to-person disease transmission occurs mainly through contaminated water and food. | Do zakażeń przenoszonych z człowieka na człowieka lub ze zwierzęcia na człowieka zazwyczaj dochodzi przez skażoną wodę i pokarmy. |
| Cryptosporidium eggs (oocysts) can survive for months in moist soil or water and survive harsh environmental conditions (e.g. heat, cold, droughts) for extended periods of time. | Jaja (oocysty) Cryptosporidium mogą przeżyć wiele miesięcy w wilgotnej glebie lub wodzie i są w stanie przetrwać przez dłuższy czas nawet w skrajnych warunkach środowiskowych (np. w wysokich lub niskich temperaturach i podczas suszy). |
| Transmission of the viruses occurs from person to person through close contact with blood or body fluids. | Przenoszenie wirusów następuje z człowieka na człowieka przez bliski kontakt z krwią lub płynami ustrojowymi. |
| Eggs are excreted in the faeces of infected dogs and foxes and can be ingested by humans either by close contact with these animals or through contaminated food. | Jaja są wydalane przez zakażone psy i lisy wraz z kałem i mogą zostać przeniesione na ludzi w wyniku bliskiego kontaktu z tymi zwierzętami lub za pośrednictwem skażonych pokarmów. |
| Infected individuals can remain without symptoms or (three to 25 or more days later) develop either acute or chronic diarrhoea. | U zakażonych osób mogą nie występować żadne objawy albo (3– 25 lub więcej dni od zakażenia) może wystąpić ostra lub przewlekła biegunka. |
| A major pathway of disease transmission is personal contact with infected patients or exposure to food or water contaminated by them. | Główną drogą przenoszenia choroby jest osobisty kontakt z zakażonymi pacjentami bądź ze skażonymi pokarmami lub wodą. |
| Thus, individuals in nursing homes or day-care centres are particularly susceptible to outbreaks. | W związku z tym szczególnie narażone na zachorowanie są osoby przebywające w domach opieki lub ośrodkach opieki dziennej. |
| Up to 90% of hepatitis A infection in children goes with no symptoms or without jaundice. | Do 90% zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu A u dzieci przebiega bezobjawowo lub bez żółtaczki. |
| About 15% of patients have prolonged or relapsing symptoms over a 6–9-month period. | U około 15% pacjentów objawy utrzymują się lub nawracają w okresie 6– 9 miesięcy. |
| Humans are the only reservoir of hepatitis A virus, which is transmitted from faeces of infected patients, either by person-to-person contact or by consumption of contaminated food or water. | Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa zapalenia wątroby typu A, który jest przenoszony przez kał zakażonych pacjentów, przez kontakty pomiędzy ludźmi lub przez spożycie zakażonych pokarmów lub wody. |
| Patients are infectious from two weeks before the onset of symptoms and may continue to be infectious for one week or more after. | Pacjenci zakażają inne osoby od dwóch tygodni po wystąpieniu objawów; zakaźność może się utrzymywać przez tydzień lub dłużej. |
| Hepatitis B is caused by hepatitis B virus. Hepatitis B can be either without symptoms or acute or chronic symptomatic infection. | Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest wywołane przez wirusa zapalenia wątroby typu B. Wirusowe zapalenie wątroby typu B może mieć przebieg bezobjawowy lub może mieć postać zakażenia objawowego ostrego lub przewlekłego. |
| Acute illness ranges from a mild to a very severe disease. | Ostra faza choroby może być łagodna lub bardzo nasilona. |
| Hepatitis B is transmitted via contact (broken skin or mucosal contact) with blood or other body fluids (serum, semen, saliva) from infected patients. | Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest przenoszone przez kontakt (uszkodzonej skóry lub błon śluzowych) z krwią lub innymi płynami ustrojowymi (surowicą, nasieniem, śliną) zakażonychpacjentów. |
| Adolescents and adults normally become infected through unprotected sexual activity or as a consequence of injecting drug users sharing contaminated needles. | U młodzieży i osób dorosłych do zakażenia dochodzi zazwyczaj podczas stosunków płciowych bez zabezpieczenia lub w wyniku wstrzykiwania leków przez osoby przyjmujące narkotyki podczas wspólnego używania zakażonych igieł. |
| Transmission via blood transfusion or through the use of plasma-derived products is now rare in the EU. | Przenoszenie choroby w wyniku przetoczenia krwi lub używania produktów osoczopochodnych w UE występuje obecnie rzadko. |
| Such new influenza strains may be a mutant avian virus, or a recombination of a human and avian virus. | Takie nowe szczepy grypy mogą być zmutowanymi wirusami ptasimi lub połączeniem wirusów ludzkich i ptasich. |
| Humans get leptospirosis either from direct contact with the urine of infected animals, or from contact with material contaminated by it, such as water or soil. | Ludzie zarażają się leptospirozą poprzez bezpośrednikontakt z moczem zakażonych zwierząt lub poprzez kontakt z zanieczyszczonym nim materiałem, takim jak woda lub gleba. |
| Timely antibiotic treatment is effective, and the death rate is low, but does increase with advancing age and may reach up to 20% or more in complicated cases with severe disease. | Skutecznym leczeniem jest antybiotykoterapia zastosowana w odpowiednim czasie, a umieralność jest niska, jednak wzrasta wraz z wiekiem i może osiągać 20% lub więcej w przypadkach powikłanych z ciężkim przebiegiem choroby. |
| The disease is transmitted via airborne respiratory droplets, or by direct contact with nasal and throat secretions of infected individuals. | Jest ona przenoszona drogą kropelkową lub w wyniku bezpośredniego kontaktu z wydzielinami z nosa i gardła zakażonych osób. |
| Death is rare but remains as a risk especially for elderly or persons with weakened immune system. | Choroba rzadko prowadzi do zgonu, lecz stanowi istotne ryzyko szczególnie wśród osób starszych lub osób z osłabieniem układu odpornościowego. |
| Recovery occurs usually in one or two days. | Do wyzdrowienia dochodzi zazwyczaj w ciągu jednego lub dwóch dni. |
| At irregular intervals, usually of a few decades, a new influenza virus emerges which is novel to all or most people which means that there can be little specific immunity among humans. | W regularnych odstępach czasu, zazwyczaj co kilka dekad, pojawia się nowy wirus grypy, z którym nikt lub większość osób nie miała wcześniej kontaktu, co oznacza, że wśród ludzi występuje bardzo niska oporność swoista. |
| At least some of the three pandemics during the last (20th) century are thought to have come from an animal or bird influenza virus that itself mutated or swapped genes with a human influenza strain (so called recombination) and acquired the ability to both infect humans and, more importantly, spread between them. | Uważa się, że przynajmniej niektóre z trzech pandemii mających miejsce w ostatnim (XX) wieku zostało wywołanych przez wirusy grypy zwierzęcej lub ptasiej, które zmutowały lub wymieniły geny ze szczepem wirusa grypy ludzkiej (tak zwana rekombinacja) i nabyły zarówno zdolność do zakażania ludzi, jak i – co ważniejsze – rozprzestrzeniania się w populacji ludzi. |
| The disease is characterised by a severe cough, sometimes lasting for two months or even longer. | Choroba charakteryzuje się nasilonym kaszlem, czasem utrzymującym się przez dwa miesiące lub nawet dłużej. |
| Transmission occurs via the oral-faecal route or contact with saliva. | Choroba przenosi się drogą pokarmową po spożyciu produktów zanieczyszczonych kałem lub po kontakcie ze śliną. |
| Childhood immunisation programmes with live weakened oral poliovirus vaccine (OPV) or with inactivated, injectable poliovirus vaccine (IPV) has been very effective. | Programy szczepień dzieci z zastosowaniem żywych, osłabionych, doustnych szczepionek przeciwko wirusowi polio (OPV) lub inaktywowanych szczepionek przeciwko wirusowi polio we wstrzyknięciach (IPV) są bardzo skuteczne. |
| Transmission normally occurs through a bite or direct contact with the saliva of an infected animal. | Zakażenie następuje zazwyczaj przez ukąszenie lub bezpośredni kontakt ze śliną zakażonego zwierzęcia. |
| In this situation the virus can affect all the organs of the developing foetus, causing foetal death, miscarriage, or congenital malformation. | W takim przypadku wirus może uszkodzić wszystkie narządy rozwijającego się płodu i spowodować śmierć płodową, poronienie lub wady wrodzone. |
| Schistosomiasis, also called bilharziosis or snail fever, is a parasitic disease caused by several species of parasitic flatworms (platyhelminthes), belonging to the genus Schistosoma . | Schistosomatoza, zwana także bilharcjozą lub gorączką ślimaczą, jest chorobą pasożytniczą powodowaną przez szereg gatunków pasożytniczych robaków płaskich (płazińców) należących do rodzaju Schistosoma . |
| Acute Schistosoma infection is often asymptomatic, but chronic illness is frequent and manifests in different ways according tothe location of the parasite, involving the gastro-intestinal, urinary or neurological system. | Ostre zakażenie płazińcami Schistosoma niejednokrotnie przebiega bezobjawowo, jednak często występuje przewlekła postać choroby, która objawia się różnie w zależności od umiejscowienia pasożyta, obejmując układ pokarmowy, moczowy lub nerwowy. |
| Transmission occurs by the oral-faecal route, either directly person to person or spread via contaminated food or water. | Choroba przenosi się drogą pokarmową po spożyciu produktów zanieczyszczonych kałem, bezpośrednio pomiędzy ludźmi albo przez zanieczyszczone pokarmy lub wodę. |
| at first a primary lesion at the site ofinfection (chancre), then a series of eruptions on mucous membranes and skin (secondary syphilis), followed by long periods of latency (latent or tertiary syphilis). | najpierw zmiana pierwotna w miejscu zakażenia (szankier - wrzód), a następnie seria wykwitów na błonach śluzowych i skórze (kiła wtórna), po czym następują długie okresy utajenia (kiła utajona lub trzeciorzędowa). |
| Mother-to-child transmission might result in foetal death, perinatal death or congenital syphilis. | Przeniesienie choroby z matki na dziecko może powodować śmierć płodu, zgon w okresie okołoporodowym lub kiłę wrodzoną. |
| The latter can be without symptoms or present stigmata or determine multi-organ pathology. | Kiła wrodzona może mieć przebieg bezobjawowy lub powodować zmiany skórne albo patologie wielu narządów. |
| Most cases of human disease occur as a result of a wound being contaminated by earth or dust. | Większość przypadków choroby u ludzi występuje w wyniku zanieczyszczenia ran ziemią lub pyłem. |
| They excrete cysts in the environment, able to infect many other animals, and humans can become infected either by ingesting the cysts (by direct contact with cats or through food or water contaminated by cat faeces), or by eating poorly cooked meat containing cysts, especially pork and mutton. | Wydzielają one do środowiska cysty, które są w stanie zakażać wiele innych zwierząt, a ludzie mogą ulec zakażeniu przez spożycie cyst (na skutek bezpośredniego kontaktu z kotami lub przez pokarmy lub wodę zanieczyszczone kocimi odchodami) bądź przez spożycie niedogotowanego mięsa zawierającego cysty, szczególnie wieprzowiny i baraniny. |
| Pregnant women, also without symptoms, may transmit the infection to the foetus, which can result in abortion, still-birth, perinatal death (due to disseminated toxoplasmosis), or congenital infection with severe malformation affecting the eyes and the brain. | Kobiety w ciąży, także z zakażeniem bezobjawowym, mogą przenosić zakażenie na płód, co może powodować poronienie, poród martwego płodu, zgon w okresie okołourodzeniowym (z powodu rozsianej toksoplazmozy) lub wrodzone zakażenie z ciężkimi wadami wrodzonymi oczu i mózgu. |
| Infested animals harbour larvae encysted in their muscles, and consumption of raw or undercooked meat products may lead to disease. | Zakażone zwierzęta noszą w swoich mięśniach larwy, a spożycie surowych lub niedogotowanych produktów mięsnych może wywołać chorobę. |
| Imported and wild animal meat presents a higher risk and its consumption in the undercooked or raw state should be discouraged. | Mięso importowanych i dzikich zwierząt jest związane z wyższym ryzykiem i należy odradzać jego spożywanie w stanie niedogotowanym lub surowym. |
| It can also be less frequently acquired by drinking contaminated milk or through laboratory contamination. | W rzadszych przypadkach do zakażenia dochodzi w wyniku wypicia skażonego mleka lub przez skażenie laboratoryjne. |
| Inadequate treatment may result in failure of cure, early relapse or the development of drug-resistant disease. | Nieodpowiednie leczenie może prowadzić do niepowodzenia terapii, wczesnego nawrotu lub rozwoju choroby opornej na leki. |
| Tularaemia is a zoonosis (infection that could transmit from animals to humans), caused by the bacterium Francisella tularensis, capable of surviving for weeks at low temperatures in water, moist soil, hay, straw or animal carcasses. | Tularemia jest chorobą przenoszoną odzwierzęcą (zakażeniem, które może zostać przeniesione ze zwierząt na człowieka), wywoływaną przez bakterie Francisella tularensis, zdolne do przeżycia przez szereg tygodni w niskich temperaturach w wodzie, wilgotnej glebie, sianie, słomie lub padlinie zwierząt. |
| Other ways are through direct contact with infected animal tissues and contaminated soil or by drinking contaminated water and eating undercooked infected meat. | Do innych mechanizmów zalicza się bezpośredni kontakt z tkankami zakażonych zwierząt i skażoną glebą lub wypicie skażonej wody oraz spożywanie niedogotowanego zakażonego mięsa. |
| Humans can carry the bacteria in the gut for very long times (chronic carriers), and transmit the bacteria to other persons (either directly or via food or water contamination). | Ludzie mogą być nosicielami bakterii w jelicie przez bardzo długi czas (nosicielstwo przewlekłe), a także przenosić bakterię na inne osoby (bezpośrednio lub przez skażone pokarmy lub wodę). |
| Preventive measures include ensuring that prions do not enter the human or animal food chains and that medical (transfusions) and surgical practices are conducted safely. | Działania zapobiegawcze obejmują zapewnienie, że priony nie dostają się do łańcucha pokarmowego ludzi lub zwierząt oraz że zabiegi medyczne (przetoczenia) i chirurgiczne są wykonywane bezpiecznie. |
| Humans acquire the infection by consuming contaminated food or water. | Ludzie ulegają zakażeniu wskutek spożycia skażonego pokarmu lub wody. |
| Outbreaks of VTEC have been reported worldwide, in many cases as a result of direct contact with infected animals and swimming outdoors in contaminated surface waters. | Ogniska zakażeń VTEC obserwuje się na całym świecie – w wielu przypadkach w wyniku bezpośredniego kontaktu z zakażonymi zwierzętami lub na skutek pływania w skażonych wodach powierzchniowych. |
| from mild fever and malaise in children, a moderately severe disease in the young (high fever, red eyes, headache and muscle ache) to meningitis/brain infection in the elderly and the debilitated. | od łagodnej gorączki i złego samopoczucia u dzieci, poprzez umiarkowanie nasiloną chorobę u osób młodych (wysoka gorączka, zaczerwienienie oczu, bóle głowy i bóle mięśni), po zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zakażenie mózgu u osób w podeszłym wieku oraz osób osłabionych. |
| Raw/undercooked meat consumption is often the cause of infection in humans. | Spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa jest częstą przyczyną zakażeń u ludzi. |
