| Source | Target | | dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości | Nachweis zur Berechtgung von Leistungen und deren Höhe |
| egzekucja sądowa (wykonanie prawomocnego orzeczenia sądu) | gerichtliche Zwangsvollstreckung (die Umsetzung eines rechtskräfigen Gerichtsurteils) |
| emeryt, emerytka (osoba mająca ustalone prawo do emerytury, w tym do emerytury częściowej lub emerytury pomostowej) | (eine Person mit einem festgelegten Recht auf eine Altersrente einschließlich Altersteilzeit oder Vorruhestand) |
| emerytura/renta proporcjonalna (świadczenie wyliczane w przypadku konieczności uwzględnienia zagranicznych okresów ubezpieczenia przy ustalaniu prawa do polskiej emerytury) | proportionale Altersrente (eine Leistung im Falle der Notwendigkeit der Anrechnung von Versicherungszeiten im Ausland, sie wird beim Feststellen des Rentenanspruchs in Polen berücksichtigt) |
| inspektor kontroli ZUS (sprawdza m.in. prawidłowość zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, obliczania składek oraz prawidłowość ustalania uprawnień do świadczeń; ma prawo badać dokumenty finansowe, księgowe oraz osobowe, przeprowadzać dowód z zeznań świadków, żądać udzielenia wyjaśnień od płatnika składek i ubezpieczonych) | ZUS-Inspekteur der Betriebskontrollabteilung (überprüft die Richtigkeit der Statusberichte an die ZUS, die Berechnung der Beiträge und die Richtigkeit der Feststellung von Leistungsansprüchen, er hat das Recht, Finanz- und Buchhaltungsdokumente und Personalakten zu prüfen und Zeugen zu hören sowie das Recht Klarstellungen von Schuldnern und Versicherten zu verlangen) |
| następca prawny (osoba, która wstąpiła w miejsce drugiej osoby w sferę jej stosunków prawnych; inaczej: sukcesor) | Rechtsnachfolger (eine Person, die an Stelle einer anderen Person in (deren) Rechtsbeziehungen eintritt; Nachfolger) |
| obwieszczenie (podanie do publicznej wiadomości przez organ państwowy faktu dokonania określonej czynności lub ogłoszenia aktu prawnego) | Bekanntmachung (eine Mitteilung zur Kenntnisnahme der Öffentlichkeit durch eine staatliche Behörde mittels einer spezifischer Maßnahmen oder durch die Ankündigung eines Rechtsaktes) |
| ograniczenie okresów nieskładkowych (ograniczenie obowiązujące przy ustalaniu prawa i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, przewidujące możliwość uwzględnienia okresów nieskładkowych w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 udowodnionych okresów składkowych) | Begrenzung der beitragsfreien Zeiten (eine Einschränkung bei der Feststellung des Anrechts auf eine Rentenleistung und bei der Höhe der Rentenleistungen, sie bietet die Möglichkeit, beitragsfreie Zeiten zu maximal 1/3 gegenüber den restlichen Beitragszeiten anrechnen zu lassen) |
| okres nieskładkowy (okres, za który nie było obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie społeczne (ubezpieczenia emerytalne i rentowe), który jednak z uwagi na specyficzny charakter podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno- -rentowych oraz ich wysokości) | beitragsfreie Zeitraum (der Zeitraum, in dem es keine Verpflichtung gab, Sozialabgaben (Rentenversicherung) zu zahlen, der jedoch aufgrund der spezifischen Natur des Gegenstandes bei der Bestimmung des Anspruchs auf Rentenleistungen und deren Höhe berücksichtigt wird) |
| okres ubezpieczenia (okres opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz okres nieopłacania składek z powodu przekroczenia w trakcie roku kalendarzowego kwoty rocznej podstawy wymiaru składek, uwzględniany przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz ich wysokości) | Versicherungszeitraum (Zeitraum der Bezahlung von Beiträgen in die Rentenversicherung sowie Zeiträume der Nichtzahlung, da das jährliche Limit für die Beitragszahlungen überschritten worden ist, dies wird beim Festenstellen des Rentenanspruchs und der Rentenhöhe berücksichtigt) |
| okres uzupełniający (okres ubezpieczenia społecznego rolników, za który opłacono składki, oraz prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w nim, którym można uzupełnić okresy składkowe i nieskładkowe, gdy nie pozwolą na uzyskanie stażu umożliwiającego nabycie prawa do emerytury) | ergänzender Zeitraum (der Zeitraum des Versicherungsschutzes bei Landwirten, für den Beiträge gezahlt worden sind, sowie der Zeitraum für das Betreiben eines landwirtschaftlichen Betriebs, für den man Beitrags- und beitragsfreie Zeiten ergänzen kann, wenn es diese erlauben, einen Rentenanspruch zu erhalten) |
| opiekun prawny (osoba ustanowiona do ochrony interesów osobistych i majątkowych innej osoby, gdy ta takiej opieki potrzebuje) | gesetzlicher Vormund (eine Person, die einbestellt wird, um die persönliche und finanziellen Interessen einer anderen Person zu schützen, wenn diese einen Bedarf an solch einer Fürsorge hat) |
| opłata dodatkowa (ZUS ma prawo do jej wymierzania za niezapłacone składki lub składki opłacone w za niskiej wysokości) | Zusatzgebühr (die ZUS hat das Recht für unbezahlte Beiträge oder für zu niedrige entrichtete Beiträge eine solche Gebühr festzusetzen) |
| orzekanie o niezdolności do pracy (wydawanie przez lekarzy orzeczników i komisje lekarskie orzeczeń w sprawach uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz w sprawach pozaubezpieczeniowych, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji) | eine Arbeitsunfähigkeit (ausgestellt durch medizinische Gutachter und durch eine Ärzekommission in Fällen der Prüfung eines Leistungsanspruchs aus der Sozialversicherung und in nichtversicherungstechnischen Angelegenheiten, die abhängig sind von der Feststellung einer Arbeitsunfähigkeit oder der Unfähigkeit selbständig zu leben) |
| osoba całkowicie ubezwłasnowolniona (osoba całkowicie pozbawiona zdolności do czynności prawnych) | vollkommen entmündigte Person (eine Person ohne jegliche Rechtsfähigkeit) |
| osoba częściowo ubezwłasnowolniona (osoba częściowo pozbawiona zdolności do czynności prawnych) | teilweise entmündigte Person (eine Person mit teilweiser Rechtsfähigkeit) |
| postępowanie emerytalno-rentowe (postępowanie dotyczące ustalania prawa do świadczeń emerytalno- -rentowych i ich wysokości) | Rentenverfahren (ein Verfahren zur Ermittelung des Rentenanrecht und der Rentenhöhe) |
| postępowanie orzecznicze (dotyczące wydawania orzeczeń i opinii lekarskich w sprawach osób zainteresowanych uzyskaniem świadczeń pieniężnych, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy) | Rechtsprechungsverfahren (betrifft Entscheide und medizinische Gutachten von Personen, die Geldleistungen beantragen und das Anrecht darauf bedingt die Feststellung einer Arbeitsunfähigkeit) |
| prawo do emerytury/renty | Rentenanspruch |
| prawo do świadczenia pieniężnego | Anspruch auf Geldleistung |
| prawo do zasiłku | Beihilfeanspruch |
| przedstawiciel ustawowy (osoba uprawniona do dokonywania czynności prawnych w imieniu osoby lub firmy, którą reprezentuje; jej kompetencje wynikają z oznaczonego stosunku prawnego lub z orzeczenia sądu) | gesetzlicher Vertreter (eine befugte Person, rechtliche Schritte im Namen der Person oder der Firma, die er vertritt, zu führen; ihre Befugnisse ergeben sich aus einem festen Rechtsverhältnis oder durch ein Gerichtsurteil) |
| rekompensata (dodatek do kapitału początkowego obliczany przy ustalaniu wysokości emerytury przysługującej po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego dla osób, które przez co najmniej 15 lat pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a nie nabyły prawa do wcześniejszej emerytury, emerytury pomostowej lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego) | Entschädigung (ein Zuschuss zum Startkapital, der bei der Bestimmung der Rentenhöhe berechnet wird, der nach dem Erreichen des Rentenalters denen zusteht, die mindestens 15 Jahre unter besonderen Bedingungen gearbeitet haben und die kein Anrecht auf eine vorzeitige Pensionierung, eine Überbrückungsrente oder einen Lehrerausgleich hatten) |
| renta rodzinna (świadczenie przysługujące po osobie zmarłej, która miała ustalone prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń albo która pobierała zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne) | Hinterbliebenenrente (die Leistung steht Hinterbliebenen einer verstorbenen Person zu, die einen Rentensanspruch hatte bzw. einen Anspruch auf eine Invalidenrente oder Bedingungen erfüllt hatte, die erforderlich waren, um eine dieser Leistungen zu erhalten oder die ein Vorruhestandsgeld etc. in Anspruch nahm) |
| rozporządzenie (w UE najważniejszy akt prawny o najszerszym zasięgu) | EU-Verordnung (wichtigster Rechtsakt der Europäischen Union mit der weitesten Reichweite) |
| rozporządzenie podstawowe (w UE akt prawny zawierający najważniejsze regulacje) | Grundverordnung (EU-Rechtsakt, das die wichtigsten Bestimmungen beinhaltet) |
| rozporządzenie wykonawcze (w UE akt prawny, którego ważność zależy od "rozporządzenia podstawowego", organizujący przepisy techniczne) | Durchführungsverordnung (in der EU ein Rechtsakt, dessen Gültigkeit abhängig ist von der "Grundverordnung", es organisiert technische Vorschriften) |
| skarga kasacyjna od orzeczeń sądów (kasacja; środek zaskarżenia prawomocnego wyroku sądu odwoławczego) | kassatorische Entscheidung (Rechtsbehelf eines rechtskräftigen Gerichtsurteils eines Berufungsgerichts) |
| świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego (rodzaj świadczenia dla osób, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych oraz dla innych osób uprawnionych, które nie posiadają prawa do żadnych świadczeń emerytalno-rentowych, nie osiągają żadnych dochodów objętych składką na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz osiągnęły wymagany wiek). | Leistung in der Höhe des Kombattantenzuschlages (eine Leistungsart für Personen, die an Kriegen, Waffengängen und nationalen Aufständen teilgenommen haben und für andere berechtigten Personen, die keinen Anspruch auf eine Rentenleistung haben, die kein sozialversicherungspflichtiges Einkommen erzielen und die das erforderliche Alter erreicht haben) |
| świadczenie zaliczkowe (świadczenie przyznawane osobom, które spełniają warunki do uzyskania prawa do emerytury lub renty, lecz nie przedłożyły wystarczających dokumentów do ustalenia ich wysokości) | als Vorschuss gewährte Leistung (eine Leistungen, die Personen gewährt wird, die die Bedingungen für einen Rentenanspruch erfüllen, die aber noch nicht die nötigen Dokumente für die Feststellung der Rentenhöhe vorgelegt haben) |
| ubezpieczenie wypadkowe (daje prawo do świadczeń w razie utraty zdolności do pracy w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej) | Unfallversicherung (Anrecht auf Leistungen bei einer Erwerbsunfähigkeit aufgrund eines Arbeitsunfalls oder Berufskrankheit) |
| urlop wychowawczy (w Polsce urlop udzielany w celu umożliwienia pracownikowi sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem; zachowuje uprawnienia pracownicze, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia) | Erziehungsurlaub (in Polen: ein Urlaub, der gewährt wird, um es dem Arbeitnehmer/der Arbeitnehmerin zu ermöglichen, eine persönliche Betreuung eines Kind vorzunehmen; dabei bewahrt er/sie die Arbeitnehmerrechte, mit Ausnahme des Rechts auf eine Vergütung) |
| ustanie prawa do świadczenia | Ende des Leistungsanspruchs |
| ustawa (akt prawny wyższego rzędu o charakterze powszechnie obowiązującym, uchwalany przez Sejm) | Gesetz (ein Rechtsakt höherer Ordnung für die allgemeine Anwendung, vom Sejm verabschiedet) |
| warunki nabycia prawa do emerytury/renty (określone w odpowiednich przepisach prawnych) | Anspruchsvoraussetzungen für eine Alters-, Invaliditätsrente (in einschlägigen Gesetzen festgelegt) |
| zabezpieczenie należności (przez ustanowienie hipoteki na nieruchomości dłużnika lub zastawu skarbowego na rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych) | Forderungssicherung (durch die Einrichtung einer Hypothek auf eine Immobilie seitens des Schulders oder durch ein Steuerpfandrecht an beweglichen Sachen sowie durch übertragbare Eigentumsrechte) |
| zasada równego traktowania (podleganie obowiązkom i korzystanie z praw przez obywateli państw członkowskich UE na tych samych warunkach, co obywatele danego państwa) | Grundsatz der Gleichbehandlung (die Pflicht die Rechte von EU-Bürgern zu gleichen Bedingungen so zu achten wie der der eigenen Staatsbürger) |
| zawieszenie prawa do emerytury/renty (w przypadku osiągnięcia przez świadczeniobiorcę dochodu przekraczającego określoną kwotę przychodu) | Aussetzung des Rentenanspruchs (wenn durch den Leistungsempfänger die Zuverdienstschwelle überschritten worden ist) |
| zbieg prawa do świadczeń (sytuacja, w której tej samej osobie zostało ustalone prawo do więcej niż jednego świadczenia emerytalno-rentowego) | Anspruchskonkurrenz auf Leistungen (eine Situation, in der ein und derselben Person ein Anspruch auf mehr als nur eine Rentenleistung bescheinigt wird) |
