| Source | Target | | rozporządzenie wykonawcze (w UE akt prawny, którego ważność zależy od "rozporządzenia podstawowego", organizujący przepisy techniczne) | Durchführungsverordnung (in der EU ein Rechtsakt, dessen Gültigkeit abhängig ist von der "Grundverordnung", es organisiert technische Vorschriften) |
| ryczałt energetyczny (przysługujący kombatantom i innym osobom uprawnionym, żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach oraz zakładach pozyskiwania rud uranowych) | Energiepauschale (sie steht Veteranen und anderen berechtigten Personen zu, sowie Soldaten, die zu einem Wehrersatzdienst in Kohlebergwerken, Steinbrüchen und Betrieben für den Abbau von Uranerz gezwungen worden sind) |
| rzecznik ubezpieczonych (w Polsce: urząd reprezentujący interesy osób ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, członków otwartych funduszy emerytalnych i innych) | Versicherungsombudsmann (in Polen: ein Amt, das die Interessen der Versicherten, der Versicherer, und Mitglieder der Offenen Pensionsfonds und andere zu repräsentieren) |
| sąd pracy i ubezpieczeń społecznych (w Polsce: odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych, okręgowych i apelacyjnych) | Arbeits- und Sozialversicherungsgericht (in Polen: besondere Organisationseinheiten der Amts-, Lands- und Berufungsgerichte) |
| Sejm Rzeczypospolitej Polskiej | Sejm der Republik Polen |
| Senat Rzeczypospolitej Polskiej | Senat der Republik Polen |
| średnie dalsze trwanie życia (dane statystyczne tożsame dla kobiet i mężczyzn, określające średnią liczbę miesięcy życia, jaka pozostała osobom w danym wieku, uwzględniane przy obliczeniu wysokości emerytury ustalanej według nowych zasad) | durchschnittliche weitere Lebenserwartung (statistische Daten, die identisch für Männer und Frauen sind, die die durchschnittliche Anzahl der zuerwartenden restlichen Lebensmonate, die Menschen eines bestimmten Alters noch bleiben, ausdrücken, diese werden bei der Berechnung der Rente nach den neuen Regeln berücksichtigt) |
| staż hipotetyczny (ustalane przy obliczaniu renty z tytułu niezdolności do pracy uzupełnienie okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych, przypadające od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista ukończyłby powszechny wiek emerytalny przewidziany dla kobiety) | hypothetischer Zeitraum der Werktätigkeit (wird bei der Berechnung der Rente wegen Arbeitsunfähigkeit angewandt, um den fehlende Zeitraum zu ergänzen, um so auf volle 25 Jahre der beitragspflichtigen und beitragsfreien Jahre zu kommen, gerechnet ab dem Tag, an dem der Antrag auf eine Invalidenrente eingereicht wird und zwar bis zu dem Tag, an dem die Rentnerin das Regelrentenalter für Frauen erreicht hätte) |
| staż ubezpieczeniowy (udokumentowany okres podlegania ubezpieczeniom) | Versicherungszeitraum (der dokumentierte Zeitraum der Versicherungsschutzes) |
| subkonto (indywidualne konto ubezpieczonego w ZUS dla osób, które są członkami otwartych funduszy emerytalnych, oraz dla osób, które po 31 stycznia 2014 r. nie zdecydowały się na zawarcie umowy z OFE; środki na subkoncie podlegają dziedziczeniu oraz podziałowi, np. w wyniku rozwodu) | Unterkonto, Subkonto (individuelles ZUS-Konto für Personen, die Mitglieder eines Offenen Pensionsfonds (OFE) sind und für diejenigen, die nach dem 31. Januar 2014 sich nicht entschieden haben, eine Vereinbarung mit einem Pensionsfonds abzuschließen; die Mittel auf dem Subkonto sind vererbbar oder teilbar z.B. als Folge einer Scheidung) |
| suwak bezpieczeństwa (zasada polegająca na przekazywaniu do ZUS składek dotychczas wpłacanych do OFE oraz kapitału tam zgromadzonego na 10 lat przed emeryturą) | Sicherheitsschieber (ein Prinzip, das darauf beruht, Beiträge, die an den Offenen Pensionsfonds gingen sowie das dort angesammelte Kapital 10 Jahre vor Rentenantritt der ZUS zu überweisen) |
| świadczenia krótkoterminowe (zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy i zasiłek pogrzebowy) | kurzfristige Leistungen (Krankengeld, Leistungen zur Rehabilitation, Ausgleichsgeld, Mutterschaftsgeld, Pflegegeld und Bestattungsbeihilfe) |
| świadczenie dla niewidomych ofiar wojny (świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych w latach 1939–1945, którzy utracili wzrok w wyniku tych działań lub w wyniku eksplozji niewypałów bądź niewybuchów po wojnie) | Leistungen für Kriegsblinde (Geldleistungen für erblindete zivile Kriegsopfer der Jahre 1939-1945, die ihr Augenlicht als Folge von Aktivitäten oder infolge von Explosion von Blindgängern oder nicht explodierten Kriegsmitteln nach dem Krieg verloren haben) |
| świadczenie przedemerytalne (świadczenie przysługujące osobie posiadającej status bezrobotnego, która spełniła warunki dotyczące m.in. Trybu rozwiązania stosunku pracy, wieku, oraz okresów składkowych i nieskładkowych) | Vorruhestandsleistung (eine Leistung, die einer Person zusteht, die den Status eines Arbeitslosen hat, die die Bedingung eines aufgelösten Arbeitsverhältnisses, des Alters und die von beitragspflichtigen und beitragsfreien Zeiten erfüllt) |
| świadczenie rehabilitacyjne (świadczenie pieniężne przysługujące osobom, które po wyczerpaniu zasiłku chorobowego są nadal niezdolne do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie tej zdolności w okresie do 12 miesięcy) | Rehabilitationsleistung (eine Geldleistung, die denen zusteht, die nach dem Auslaufen des Krankengeldes noch immer nicht in der Lage sind, zu arbeiten und eine weitere Behandlung oder eine therapeutische Rehabilitation, die Prognose auf eine Wiederherstellung der Arbeitsfähigkeit in einem Zeitraum von bis zu 12 Monaten erlauben) |
| świadczenie w drodze wyjątku (przyznawane w szczególnym trybie ubezpieczonym oraz pozostałym po nich członkom rodziny, którzy wskutek szczególnych okoliczności nie spełniają warunków do uzyskania emerytury lub renty, nie mogą – ze względu na całkowitą niezdolność do pracy lub wiek – podjąć pracy lub innej działalności objętej ubezpieczeniem społecznym i nie mają niezbędnych środków utrzymania) | Ausnahmeleistung (diese wird in einem besonderes Verfahren dem Versicherten sowie den anderen Familienmitgliedern gewährt, die aufgrund von besonderen Umstände nicht die Voraussetzungen für eine Rente erfüllen, sie können entweder wegen einer völligen Arbeitsunfähigkeit oder wegen ihres Altes, keine Arbeit mehr aufzunehmen oder können durch eine andere Aktivität ihren Lebensunterhalt nicht mehr decken) |
| świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego (rodzaj świadczenia dla osób, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych oraz dla innych osób uprawnionych, które nie posiadają prawa do żadnych świadczeń emerytalno-rentowych, nie osiągają żadnych dochodów objętych składką na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz osiągnęły wymagany wiek). | Leistung in der Höhe des Kombattantenzuschlages (eine Leistungsart für Personen, die an Kriegen, Waffengängen und nationalen Aufständen teilgenommen haben und für andere berechtigten Personen, die keinen Anspruch auf eine Rentenleistung haben, die kein sozialversicherungspflichtiges Einkommen erzielen und die das erforderliche Alter erreicht haben) |
| świadczenie zwolnione od podatku (świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – ZFŚS; zwolnienie jest limitowane) | steuerbefreite Leistung (eine Leistungen aus dem betrieblichen Sozialfonds (ZFŚS), die Befreiung ist begrenzt) |
| świadczeniobiorca (osoba pobierająca świadczenie pieniężne) | Leistungsempfänger (eine Person, die Geldleistungen in Anspruch nimmt) |
| system specjalny dla urzędników służby cywilnej (każdy system zabezpieczenia społecznego, który różni się od powszechnego systemu stosowanego do pracowników najemnych w danym państwie członkowskim i któremu podlegają bezpośrednio wszystkie lub niektóre kategorie urzędników służby cywilnej lub osób traktowanych na równi z nimi) | Sondersystem für Beamte (jedes System der sozialen Sicherheit, das sich von dem allgemeinen System unterscheidet, das für Arbeitnehmer in einem EU-Staat in bestimmten Kategorien gilt und dem direkt alle oder einige Beamte oder ihnen gleichgestellte Personen unterstellt sind) |
| tablica średniego dalszego trwania życia (zbiór danych statystycznych określających średnią liczbę miesięcy życia, jaka pozostała osobie w danym wieku, uwzględniana przy obliczaniu emerytury ustalanej według nowych zasad) | Tabelle der durchschnittlichen Lebenserwartung (eine Sammlung von statistischen Daten zur Bestimmung der durchschnittlichen Anzahl der Lebensmonate, die einer Person in einem bestimmten Alter noch bleibt, diese wird bei der Rentenberechnung nach den neuen Regeln berücksichtigt) |
| tymczasowe określenie ustawodawstwa właściwego (ustalane w stosunku do osób normalnie zatrudnionych i/lub prowadzących działalność w dwóch lub w kilku państwach członkowskich przez instytucję państwa zamieszkania, potwierdzane przez instytucje pozostałych państw) | vorläufige Bestimmung der anzuwendenden Rechtsvorschriften (in Bezug auf Personen, die normal beschäftigt sind und/oder die in zwei oder mehreren EU-Mitgliedstaaten ein Gewerbe bestreiben, dieses wird durch eine Behörde und von den Institutionen in den restlichen Ländern bestätigt) |
| tytuł ubezpieczenia (okoliczność, która powoduje konieczność ubezpieczenia społecznego; w kontaktach z ZUS określany za pomocą specjalnego kodu) | Versicherungstitel (ein Umstand, der es erforderlich macht, eine Sozialversicherung zu haben; beim Umgang mit der ZUS wird dieser mit der Hilfe eines speziellen Codes ausgedrückt) |
| tytuł wykonawczy (wystawiony przez wierzyciela, jakim może być np. ZUS, jest podstawą prowadzenia postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny) | Vollstreckungstitel (ausgestellt durch einen Gläubiger, dieser kann z.B. die ZUS sein, dieser Titel ist die Basis für ein Vollstreckungsverfahren durch ein Vollsteckungsorgan) |
| ubezpieczenie chorobowe (w Polsce: jego podstawowym zadaniem jest ochrona finansowa osób nim objętych w razie choroby lub macierzyństwa) | Krankenversicherung (in Polen: ihre Hauptaufgabe ist es, die von ihr versicherten Personen in Fall einer Krankheit oder einer Mutterschaft finanziell zu schützen) |
| ubezpieczenie emerytalne (w Polsce: ochrona osoby ubezpieczonej przed ryzykiem starości) | Rentenversicherung (in Polen: der Schutz einer versicherten Person gegen das Risiko im Alter) |
| układ ratalny (umowa pomiędzy ZUS a płatnikiem składek dotycząca rozłożenia zaległości składkowych na raty) | Ratenvereinbarung (ein Vertrag zwischen der ZUS und dem Beitragszahler, um Fälligkeiten mittels Raten zu stunden) |
| umorzenie postępowania | Verfahrenseinstellung |
| umowy bilateralne, dwustronne (zawarte pomiędzy dwoma państwami, np. w sprawie zabezpieczenia społecznego) | bilaterale Verträge (zwischen zwei Staaten, zum Beispiel in Angelegenheiten der Sozialversicherung) |
| urlop macierzyński (w Polsce: urlop przysługujący pracownicy po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie dziecka; część urlopu może wykorzystać także pracownik-ojciec dziecka) | Mutterschaftsurlaub (in Polen: ein Urlaub, der der Arbeitnehmerin nach der Geburt oder der Aufnahme eines Kindes zusteht, einen Teil des Urlaub kann auch der Kindsvater nehmen) |
| urlop wychowawczy (w Polsce urlop udzielany w celu umożliwienia pracownikowi sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem; zachowuje uprawnienia pracownicze, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia) | Erziehungsurlaub (in Polen: ein Urlaub, der gewährt wird, um es dem Arbeitnehmer/der Arbeitnehmerin zu ermöglichen, eine persönliche Betreuung eines Kind vorzunehmen; dabei bewahrt er/sie die Arbeitnehmerrechte, mit Ausnahme des Rechts auf eine Vergütung) |
| urzędowe poświadczenie doręczenia (UPD; dokument elektroniczny wysyłany przez podmiot administracji publicznej, potwierdzający, że został doręczony dokument elektroniczny) | amtliche Bescheinigung über eine Postzustellung (UPD; ein elektronisches Dokument, das von der öffentlichen Verwaltung als Eingangsbestätigungen eines elektronischen Dokuments ausgestellt wird) |
| urzędowe poświadczenie przedłożenia (UPP; dokument elektroniczny wydawany przez podmiot administracji publicznej jako poświadczenie złożenia dokumentu elektronicznego) | amtliche Bestätigung einer Vorlage (UPP; ein elektronisches Dokument, das von der öffentlichen Verwaltung ausgestellt wird und zwar als Bestätigung, dass ein elektronischen Dokument eingereicht wurde) |
| ustawa (akt prawny wyższego rzędu o charakterze powszechnie obowiązującym, uchwalany przez Sejm) | Gesetz (ein Rechtsakt höherer Ordnung für die allgemeine Anwendung, vom Sejm verabschiedet) |
| ustawa o emeryturach pomostowych | Gesetz zu Korridorrenten |
| ustawa o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego | Gesetz zu Kriegsveteranen sowie Personen, die Opfer der Kriegs- und Nachkriegszeitrepressionen sind |
| ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji | Gesetz zum Vollstreckungsverfahren |
| ustawa o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach | Gesetz zur Versorgung von Unfällen und Berufskrankheiten, die unterbesonderen Umständen entstanden sind |
| ustawodawstwo właściwe (ustawodawstwo tego kraju, któremu podlega ubezpieczony pracujący lub prowadzący firmę w jednym lub wielu państwach UE, EOG lub Szwajcarii) | anwendbare Gesetzgebung (die Gesetzesgebung des Landes, dem der versicherte Arbeitnehmer oder Firmenleiter unterliegen und das in einem oder mehreren EU-Staaten, EWR oder der Schweiz) |
| uszczerbek na zdrowiu długotwały (naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie) | Gesundheitsschaden (eine Einschränkung der körperlichen Leistungsfähigkeit, die die Körperfunktionen beeinträchtigt und nicht länger als 6 Monate dauert und die sich bessern kann) |
| uszczerbek na zdrowiu stały (naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy) | dauerhafter Gesundheitsschaden (eine Einschränkung der körperlichen Leistungsfähigkeit, die die Körperfunktionen beeinträchtigt und sich wohl nicht mehr bessert) |
| waloryzacja (zwiększenie wartości pieniężnej świadczenia w celu utrzymania jego realnej wartości na niezmienionym poziomie) | Anhebung/Valorisation (Erhöhung der Geldleistung um den Realwert bzw. die Kaufkraft auf einem gleichen Niveau zu halten) |
| wiek emerytalny (wiek, po osiągnięciu którego można przejść na emeryturę) | Rentenalter (Alter, nach dessen Erreichen man in den Ruhestand gehen kann) |
| wirtualny doradca (narzędzie kontaktu z ZUS za pośrednictwem strony internetowej) | virtueller (Kunden-)Berater (ein Tool, das es erlaubt, via der Internetseite in Kontakt mit der ZUS zu treten) |
| wirtualny inspektorat (narzędzie pozwalające na obejrzenie sali obsługi klienta ZUS w internecie) | virtuelles Aufsichtsamt (ein Tool, das es erlaubt, die Servicestelle für ZUS-Kunden im Internet zu betrachten) |
| wniosek (formalna prośba o podjęcie określonych działań lub wykonanie określonej czynności) | Antrag (eine förmliche Bitte spezifische Maßnahmen oder bestimmten Handlung zu ergreifen) |
| wskaźnik proratyzacji (wskaźnik określający proporcję stażu w Polsce, stosowany przy ustalaniu kwoty zwaloryzowanej emerytury lub renty proporcjonalnej dla osób, które pracowały zarówno w Polsce, jak i za granicą) | Zuteilungsindex (Anzeiger der das Verhältnis der Berufsjahre für Personen, in Polen und im Ausland gearbeitet haben, aufzeigt, er wird bei der Valorisationshöhe der Rente verwendet) |
| wskaźnik waloryzacji świadczeń (w Polsce: wskaźnik, o który corocznie podwyższane są świadczenia emerytalno-rentowe, uzależniony od poziomu inflacji oraz realnego wzrostu płac w poprzednim roku kalendarzowym) | Anzeiger der Leistungsanpassung//Leistungsanhebung (in Polen: Indikator, um den jedes Jahr die Rentenleistungen erhöht werden, abhängig von der Höhe der Inflation und des Reallohnwachstums im vorausgegangenen Kalenderjahr) |
| wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury/renty (obliczany jako średnia arytmetyczna wyrażonych w procentach stosunków sum przyjętych przychodów za poszczególne lata do rocznych kwot przeciętnego wynagrodzenia) | Anzeiger der Rentenbasishöhe (berechnet als arithmetisches Mittel, ausgedrückt wird hier die Summe der erzielten Einnahmen für einzelne Jahre in Relation zum Durchschnittslohn in Prozentzahlen) |
| wynagrodzenie chorobowe (w Polsce: przysługujące za okres niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, wypłacane przez pracodawcę, łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku osób, które ukończyły 50 rok życia – łącznie do 14 dni w roku kalendarzowym) | Krankengeld (in Polen: gewährt für die Dauer einer Arbeitsunfähigkeit aufgrund einer Krankheit, vom Arbeitgeber bezahlt, einschließlich bis zu 33 Tagen pro Kalenderjahr, und im Fall einer Person über 50 Jahre – insgesamt nur 14 Tage pro Kalenderjahr) |
| wznowienie postępowania (w celu ponownego rozpatrzenia wydanej decyzji) | Verfahrenswiederaufnahme (um eine gefällte Entscheidung neu aufzurollen) |
| zabezpieczenie społeczne (całokształt środków i działań, za pomocą których państwo stara się zabezpieczyć obywateli przed niezawinionym przez nich niedostatkiem i zagwarantować im minimum egzystencji) | soziale Versicherung (die Gesamtheit von Maßnahmen und Aktionen, mit denen der Staat versucht, seine Bürger vor nicht selbstverschuldeter Armut zu schützen und ihnen ein Existenzminimum zu garantieren) |
| Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (w Polsce: obsługuje m.in. policjantów, sędziów i prokuratorów) | Rentenanstalt des Innenministeriums (in Polen, es unterstützt unter anderem Polizeibeamte, Richter und Staatsanwälte) |
| zasada transferu świadczeń (korzystanie ze świadczeń nabytych w jednym kraju członkowskim UE podczas przebywania w innym kraju) | Grundsatz des Leistungstransfers (eine Nutzung von Leistungen, deren Anrecht man in einem EU-Land erworben, während man sich in einem anderen Land verweilt) |
| zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym | Grundsätze der Sozialversicherungspflicht |
| zasiłek opiekuńczy (świadczenie przysługujące ubezpieczonemu, zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8, chorym dzieckiem w wieku do lat 14 lub innym chorym członkiem rodziny) | Betreuungsgeld (eine Leistung, die dem Versicherten/der Versicherten zusteht, die von der Arbeit frei gestellt wird wegen der Notwendigkeit der persönlichen Betreuung der Gesundheit eines Kindes unter 8 Jahren, eines kranken Kindes bis zum Alter von 14 Jahren oder eines anderen kranken Familienmitglieds) |
| zasiłek pogrzebowy (jednorazowe świadczenie przysługujące osobie, która poniosła koszty pogrzebu, czyli członkowi rodziny lub osobie obcej) | Bestattungsbeihilfe (eine einmalige Leistung für eine Person, die die Kosten einer Bestattung trägt, d.h. für ein Familienmitglied oder für eine fremde Person) |
| zasiłek przedemerytalny (świadczenie przysługujące osobie pozostającej bez pracy po spełnieniu przez nią określonych wymagań, wypłacane na jej wniosek) | Vorruhestandsbeihilfe (eine Leistung, die einer arbeitslosen Person zusteht, wenn sie bestimmte Anforderungen erfüllt, wird auf Antrag ausgezahlt) |
| zasiłek rodzinny (rodzaj świadczenia na częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka) | Kindergeld (eine Leistungsart für eine teilweise Kostendeckung des Unterhalts eines Kindes) |
| zasiłek wyrównawczy (świadczenie dla pracownika ze zmniejszoną sprawnością do pracy, którego miesięczne wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek poddania się rehabilitacji zawodowej) | Übergangsgeld (eine Leistung für einen Arbeitnehmer mit einer geminderten Erwerbsfähigkeit, dessen Monatslohn sich wegen einer beruflichen Rehabilitation reduziert hat) |
