| Source | Target | | Geografinė rinka | Det geografiske marked |
| Didmeninė Norvegijos energijos rinka yra labai integruota į Šiaurės šalių rinką (Danija, Norvegija, Švedija ir Suomija). | Det norske engrosmarked for elektricitet er i høj grad integreret i det nordiske marked (Danmark, Norge, Sverige og Finland). |
| Didelė Šiaurės regiono pagamintos elektros energijos dalis parduodama bendroje Šiaurės regiono fizinio elektros energijos perdavimo sutarčių biržoje, kurią administruoja „Nord Pool Spot AS“ (toliau – „Nord Pool“). | En stor del af elektricitetsproduktionen i det nordiske område handles gennem den fælles nordiske børs for kontrakter om fysisk levering af elkraft, som drives af Nord Pool Spot AS (Nord Pool). |
| „Nord Pool“ Šiaurės regiono elektros energijos birža šiuo metu apima didmenines energijos rinkas Norvegijoje, Švedijoje, Danijoje, Suomijoje ir Estijoje. | Nord Pools nordiske elbørs omfatter på nuværende tidspunkt engrosmarkederne for elektricitet i Norge, Sverige, Danmark, Finland og Estland. |
| „Nord Pool“ eksploatuoja dvi fizinės didmeninės prekybos elektros energija rinkas: „Elspot“„kitos dienos“ rinka, kurioje kasdien prekiaujama valandinėmis energijos sutartimis, pagal kurias energija fiziškai perduodama per kitos dienos 24 valandų laikotarpį, ir „Elbas“ – nuolatinė tarpvalstybinė vienos dienos rinka, kuri priderinama prie „kitos dienos“ rinkoje sudarytų sandorių likus ne mažiau nei valandai iki perdavimo. | Nord Pool driver to markeder for fysisk engrossalg af elkraft: day-ahead-markedet Elspot, hvor der dagligt handles med elkontrakter på timebasis om fysisk levering i det følgende døgn, og Elbas, som er et løbende, grænseoverskridende intraday-marked, hvor der foretages justeringer af handler, som blev indgået på day-ahead-markedet indtil en time før levering. |
| 2010 m. šios rinkos kartu apėmė 74 % Šiaurės regiono elektros suvartojimo ir sudarė 307 TWh. | Tilsammen dækkede disse markeder 74 % af det nordiske elforbrug i 2010 svarende til en mængde på 307 TWh. |
| Dėl likusios pardavimų apimties dvišališkai tariasi tiekėjas ir klientas. | Den resterende mængde handles bilateralt mellem køber og sælger. |
| Šiaurės rinka suskirstyta į keletą konkurso sričių, kurios sujungtos jungiamosiomis linijomis. | Det nordiske marked er opdelt i flere udbudsområder, som er koblet sammen med samkøringslinjer. |
| Prekybos kaina „Elspot“ rinkoje paremta visų rinkos dalyvių pardavimo ir pirkimo kainomis ir nustatyta, kad kiekvieną 24 valandų laikotarpio valandą rinkoje būtų pasiūlos ir paklausos pusiausvyra. | Handelsprisen på Elspot er baseret på bud og tilbud fra alle markedsdeltagere, og den skal skabe balance mellem udbud og efterspørgsel på markedet for hver time i døgnet. |
| „Elspot“ kainos mechanizmas pritaiko energijos srautą jungiamosiomis linijomis prie esamos prekybos apimties, nustatytos Šiaurės regiono perdavimo sistemos operatorių. | Prismekanismen på Elspot justerer overførslen af elektricitet i markedets samkøringslinjer til den handelskapacitet, de nordiske transmissionssystemoperatører har angivet. |
| Perdavimo pajėgumų apribojimai Šiaurės regione gali sukelti laikiną perkrovą, dėl kurios Šiaurės regionas suskirstomas į keletą mažesnių geografinių rinkų. | Begrænsninger på transmissionskapaciteten i det nordiske område kan medføre midlertidige overbelastninger, som geografisk opdeler området i mindre markeder. |
| Jungiamosiose linijose tarp Šiaurės šalių ir Norvegijoje tinklo perkrovai sumažintinaudojami kainos mechanizmai taikant skirtingas „Elspot“ sričių kainas. | Prismekanismerne bruges i samkøringslinjerne mellem de nordiske lande og internt i Norge til at afhjælpe overbelastning af nettet, idet Elspot har flere forskellige prisområder. |
| Todėl kainos nustatymo srityse gali būti taikomos skirtingos kainos – taip toje srityje išlaikoma pasiūlos ir paklausos pusiausvyra. | Der kan derfor være forskellige priser i prisområderne, der skaber balance mellem udbud og efterspørgsel i området. |
| Todėl atitinkama geografinė rinka gali kisti kas valandą. | Som følge heraf kan det relevante geografiske marked variere fra time til time. |
| Esant perkrovai atitinkama geografinė rinka yra mažesnė nei Šiaurės regionas ir gali sutapti su šalių konkurso sritimis. | I tilfælde af overbelastning bliver det relevante geografiske marked mindre end det nordiske område og kan svare til nationale budområder. |
| Šiuo metu Norvegijoje yra penkios konkurso sritys [5]. | Der er på nuværende tidspunkt fem budområder i Norge [5]. |
| Tačiau procentinė valandų, kuriomis skiriasi Šiaurės regiono sričių kainos, dalis yra ribota: 2010 3 15 – 2011 3 11 | Imidlertid er procentdelen af timer, hvor der er prisforskel mellem områderne i Norden, begrænset: |
| Didžiąją dalį laiko kainos nustatymo sritys yra sujungtos: | Størstedelen af tiden er der ingen prisforskel mellem områderne: |
| Kainos nustatymo sričių junginys | Prisområdepar |
| % valandų, kuriomis sritys sujungtos | % timer uden forskel |
| Nr. 1 – Nr. 2 | NO 1-NO 2 |
| Nr. 1 – Nr. 2 – Nr. 5 | NO 1-NO 2-NO 5 |
| Nr. 3 – Nr. 4 – Švedija | NO 3-NO 4-Sverige |
| Norvegijos kainos nustatymo sritys paprastai sujungtos su Švedija. | De norske prisområder er almindeligvis integreret med Sverige. |
| Perkrovų atsiradimo galimybė gali kelti susirūpinimą dėl galimo laikino kliūčių išnaudojimo, kuris galėtų padidinti įtaką vietinėje rinkoje. | Risikoen for overbelastning kan give anledning til bekymring over muligheden for at udnytte midlertidige flaskehalse til at øge styrken på det lokale marked. |
| Tuo remdamosi Norvegijos konkurencijos institucijos atitinkamą geografinę rinką apibrėžė kaip Šiaurės regioną valandomis be perkrovų ir mažesnę nei Šiaurės regionas perkrovų valandomis [6]. | Derfor har de norske konkurrencemyndigheder defineret det relevante geografiske marked som det nordiske område i timer uden overbelastning, og som mindre områder i timer med overbelastning [6]. |
| Klausimas, ar rinką reikėtų apibrėžti kaip apimančią Šiaurės regioną ar kaip mažesnės apimties, paliekamas atviras, kadangi analizės rezultatai, paremti tiek siauresne, tiek platesne apibrėžtimi, lieka tokie patys. | Spørgsmålet om, hvorvidt markedet skal defineres som det nordiske område eller et mindre område, tages der ikke stilling til, idet resultatet af analysen forbliver det samme, uanset om der anvendes en snæver eller bredere definition. |
| Patekimas į rinką | Markedsadgang |
| Remiantis šiuo metu turima informacija, kiek tai susiję su šiuo sprendimu, atrodo, kad Norvegija įgyvendino ir taiko Direktyvą 2003/54/EB. | På grundlag af de foreliggende oplysninger, og for så vidt angår den konkrete sag, ser det ud til, at Norge fuldstændig har gennemført og anvendt direktiv 2003/54/EF. |
| Todėl, remiantis 30 straipsnio 3 dalies pirma pastraipa, reikėtų laikyti, kad visoje Norvegijos teritorijoje galimybės patekti į rinką neribojamos. | Derfor og i overensstemmelse med artikel 30, stk. 3, første afsnit, bør adgangen til markedet betragtes som fri på hele Norges område. |
| Konkurencijos poveikis | Konkurrencen på markedet |
| Institucija, pritariant Europos Komisijai [7],išanalizuos trijų pagrindinių gamintojų rinkos dalį, rinkos koncentracijos laipsnį ir rinkos likvidumo laipsnį. | Tilsynsmyndigheden vil, på linje med Europa-Kommissionen [7], analysere de tre vigtigste producenters markedsandel, markedets koncentrations- og likviditetsgrad. |
| Europos Komisijos nuomone, elektros energijos gamybos atžvilgiu „vienas konkurencijos laipsnio rodiklis nacionalinėse rinkose yra trijų didžiausių gamintojų bendra rinkos dalis“ [8]. | Hvad angår elektricitetsproduktion, er Europa-Kommissionen er af den opfattelse, at »én indikator for omfanget af konkurrencen på de nationale markeder er den markedsandel, som de tre største producenter (…) råder over« [8]. |
| Bendra trijų didžiausių gamintojų rinkos dalis pagal gamybos apimtį Šiaurės regione 2010 m. buvo 45,1 % („Vattenfall“ – 18,8 %, „Statkraft“ – 13,3 % ir „Fortum“ – 13 %) – tai yra priimtino lygio dalis. | De tre største producenters samlede andel af produktionsmarkedet i det nordiske område var i 2010 på 45,1 % (Vattenfall: 18,8 %, Statkraft: 13,3 %, Fortum: 13 %), hvilket er et acceptabelt niveau. |
| Norvegijos rinkos koncentracijos laipsnis pagal Herfindahlio ir Hirchmano indeksą (HHI) 2008 m. buvo 1826 [9]. | Koncentrationsgraden på Hirschman-Herfindahl-indekset (HHI) blev i Norge målt til 1826 i 2008 [9]. |
| Šiaurės regiono didmeninė elektros energijos rinka laikytina konkurencinga. | Det nordiske engrosmarked for elektricitet må anses som værende konkurrencepræget. |
| Perėjimas prie atvirosios rinkos Šiaurės regione buvo labai sėkmingas. | Overgangen til et åbent marked har været meget vellykket i det nordiske område. |
| Kaip nurodyta pirmiau, dėl perkrovos kylančios kliūtys yra retos ir laikinos. | Som illustreret ovenfor er flaskehalse som følge af overbelastning sjældne og af midlertidig karakter. |
| Todėl esama nuolatinio konkurencinio spaudimo, susidarančio dėl galimybės įsigyti elektros energijos iš už Norvegijos ribų. | Der er altså et konstant konkurrencepres i Norge, fordi man kan få elektricitet udefra. |
| Mokesčiai už elektros energijos perdavimą tarp Šiaurės šalių neimami. | Der opkræves ingen transmissionsgebyrer mellem de nordiske lande. |
| Kadangi Norvegijos ir kitų kainų nustatymo sričių sąsajos dažnai nėra perkrautos, investuoti elektros energijos sektoriuje Norvegijos teritorijoje neįmanoma neatsižvelgiant į kitus Šiaurės šalių rinkos gamintojus. | Da der ofte er ledig kapacitet i forbindelserne mellem Norge og andre prisområder, kan der ikke investeres i elsektoren på norsk område, uden at andre producenter på det nordiske marked tages i betragtning. |
| Be to, didmenines elektros energijos kainas nustato „Nord Pool“, kuri valdo labai likvidžios prekybos platformą. | Endvidere bliver engrosprisen for el fastsat af Nord Pool, som opererer på en meget likvid handelsplatform. |
| Be to, rodikliu taip pat reikėtų laikyti balansuojančiųjų rinkų veikimą, kalbant ne tik apie gamybą, bet ir apie didmeninės prekybos rinkas. | Derudover bør balancemarkedernes virkemåde også betragtes som en indikator, ikke kun hvad angår produktion, men også hvad angår engrosmarkedet. |
| Iš esmės, rinkos dalyvis, kurio gamybos portfelis sunkiai pritaikomas pirkėjų ypatumams, gali susidurti su rizika, susijusia su skirtumu tarp kainos, už kurią PSO (perdavimo sistemos operatorius) parduos balansinę energiją, ir kainos, už kurią jis vėl pirks perteklinę produkciją. | Rent faktisk vil en markedsdeltager, som ikke hurtigt kan tilpasse sin produktionssammensætning til sine kunders særlige kendetegn, blive udsat for de risici, der er forbundet med forskellen på den pris, som transmissionssystemoperatøren (TSO) vil sælge overskudsproduktion til, og den pris, som den pågældende TSO vil købe den tilbage til. |
| Šias kainas tiesiogiai nustatyti gali PSO priežiūros institucija; arba gali būti panaudotas rinka pagrįstas mechanizmas, kai kaina nustatoma remiantis kitų gamintojų pasiūlymais, siekiant reguliuoti tiekėjams arba vartotojams skirtą gamybą. | Disse priser kan TSO'en enten have fået pålagt af den regulerende myndighed, eller de kan fremkomme som resultat af en markedsbaseret mekanisme, hvor prisen fastsættes ud fra andre producenters bud på at sætte deres produktion op eller ned. |
| Šiaurės šalyse yra beveik visiškai integruota balansuojančioji rinka, skirta tiekti balansinę energiją; jos pagrindiniai požymiai: kainas lemia rinka, nedidelis pirkimo iš PSO bei pardavimo kainų skirtumas, todėl ją reikėtų laikyti tiesioginės konkurencijos rodikliu. | Der findes et næsten fuldt integreret balancemarked for balancekraft i det nordiske område, og markedets hovedtræk — markedsbaseret prisfastsættelse og en relativt lille prisforskel mellem TSO's købs- og salgspris — er af en sådan karakter, at de bør opfattes som en indikator for, at markedet er direkte undergivet almindelige konkurrencevilkår. |
| Todėl į šiuos veiksnius turėtų būti atsižvelgiama kaip į tiesioginės konkurencijos didmeninės prekybos rinkoje rodiklį, neatsižvelgiant į tai, ar geografinė rinkos apibrėžtis apima visą Šiaurės regioną ar yra siauresnė. | Disse forhold skal derfor ses som en indikator for, at det undersøgte markedet er undergivet almindelige konkurrencevilkår, uanset om markedets geografiske område omfatter det nordiske område samlet set eller et mindre område. |
| Atsižvelgiant į pirmiau minėtus rodiklius Norvegijoje, turėtų būti laikoma, kad Norvegijoje laikomasi Direktyvos 2004/17/EB 30 straipsnio 1 dalyje nustatytos tiesioginės konkurencijos sąlygos elektros energijos gavybos ir didmeninės prekybos atžvilgiu. | På baggrund af ovennævnte indikatorer i Norge bør betingelsen om, at den pågældende aktivitet skal være direkte undergivet almindelige konkurrencevilkår, jf. artikel 30, stk. 1, i direktiv 2004/17/EF, anses for at være opfyldt, hvad angår produktion og engrossalg af elektricitet i Norge. |
| Be to, kaip pažymėta 18 konstatuojamoje dalyje, reikia laikyti, kad tenkinama neribotos galimybės patekti į rinką sąlyga. | Endvidere må betingelsen om fri adgang til markedet, jf. betragtning 18, anses for at være opfyldt. |
| Todėl Direktyva 2004/17/EB neturėtų būti taikoma, kai perkantieji subjektai pasirašo sutartis, skirtas suteikti galimybę Švedijoje gaminti arba parduoti (didmeniniu arba mažmeniniu būdu) elektros energiją, bei kai jie rengia projektų konkursus siekiant vykdyti tokią veiklą Švedijoje. | Som følge heraf bør direktiv 2004/17/EF ikke finde anvendelse, når ordregivere indgår kontrakter med henblik på at muliggøre produktion eller engrossalg af elektricitet i disse geografiske områder, eller når de afholder projektkonkurrencer med henblik på udøvelse af en sådan aktivitet i områderne. |
| Šis sprendimas yra pagrįstas teisine ir faktine 2012 m. sausio 24 d. padėtimi, apie kurią sprendžiama iš pareiškėjų pateiktos informacijos. | Denne beslutning bygger på den retlige og faktiske situation pr. 24. januar 2012, som den fremgår af de oplysninger, ansøgerne har indgivet. |
| Jį galima keisti, jeigu, iš esmės pasikeitus teisinei arba faktinei padėčiai, nebebūtų tenkinamos Direktyvos 2004/17/EB 30 straipsnio 1 dalies taikymo sąlygos. | Den kan ændres, hvis betydelige ændringer af de retlige og faktiske forhold medfører, at betingelserne for at anvende artikel 30, stk. 1, i direktiv 2004/17/EF ikke længere er opfyldt. |
| Šis sprendimas priimtas tik išimties pagal Direktyvos 2004/17/EB 30 straipsnį taikymo tikslu ir nedaro įtakos konkurencijos taisyklių taikymui. | Denne beslutning er udelukkende truffet for at indrømme en undtagelse i henhold til artikel 30 i direktiv 2004/17/EF og berører ikke anvendelsen af konkurrencereglerne. |
| Šis sprendimas taikomas elektros energijos gamybaiir didmeninei prekybai ja Norvegijoje ir netaikomas elektros energijos perdavimo, paskirstymo ir mažmeninio tiekimo veiklai. | Denne beslutning vedrører produktion og engrossalg af elektricitet i Norge og indvirker ikke på aktiviteter som transmission, distribution og detailsalg af elektricitet i Norge. |
| Šiame sprendime numatytos priemonės atitinka ELPA priežiūros institucijai padedančio ELPA viešųjų pirkimų komiteto nuomonę. | Foranstaltningerne i denne beslutning er i overensstemmelse med udtalelsen fra EFTA's Rådgivende Udvalg for Offentlige Aftaler, der bistår EFTA-Tilsynsmyndigheden — |
| Susitarimo dėl Europos ekonominės erdvės XVI priedo 4 punkte nurodytas aktas, nustatantis viešųjų pirkimų sutarčių komunalinių paslaugų sektoriuje sudarymo tvarką (Direktyva 2004/17/EB) netaikomas perkančiųjų subjektų sudaromoms sutartims, kurių paskirtis – suteikti elektros energijos gavybos ir didmeninio pardavimo Norvegijoje galimybę. | Den retsakt, der henvises til i punkt 4 i bilag XVI til aftalen om Det Europæiske Økonomiske Samarbejdsområde om fastsættelse af fremgangsmåderne for indgåelse af offentlige kontrakter i forsyningssektoren (direktiv 2004/17/EF) finder ikke anvendelse på kontrakter, der tildeles af ordregivere, og som har til formål at muliggøre produktion og engrossalg af elektricitet i Norge. |
| OL L 27, 1997 1 30, p. 20. | EFT L 27 af 30.1.1997, s. 20. |
| OL L 176, 2003 7 15, p. 37. | EUT L 176 af 15.7.2003, s. 37. |
| 2005 m. gruodžio 2 d. EEE jungtinio komiteto sprendimu Nr. 146/2005 (OL L 53, 2006 2 23, p. 43) Direktyva 2003/54/EB buvo įtraukta į EEE susitarimą ir įsigaliojo ELPA valstybėse 2007 m. birželio 1 d. | Direktiv 2003/54/EF blev indarbejdet i EØS-aftalen ved Det Blandede EØS-udvalgs afgørelse nr. 146/2005 af 2. december 2005 (EUT L 53 af 23.2.2006, s. 43) og trådte i kraft for EFTA-staterne den 1. juni 2007. |
| Žr. Europos Komisijos sprendimus 2011 m. sausio 26 d. byloje COMP/M.5978 – GDF Suez/International Power, 2008 m. gruodžio 22 d. byloje COMP/M.5224 – EDF/British Energy, 2006 m. lapkričio 14 d. byloje COMP/M.4180 – Gaz de France/Suez ir 2004 m. gruodžio 9 d. byloje M.3440 – EDP/ENI/GDP. | Se Europa-Kommissionens afgørelse af 26. januar 2011 i sag COMP/M.5978 — GDF Suez/International Power, afgørelse af 22. december 2008 i sag COMP/M.5224 — EDF/British Energy, afgørelse af 14. november 2006 i sag COMP/M.4180 — Gaz de France/Suez og i afgørelse af 9. december 2004 i sag COMP/M.3440 — EDP/ENI/GDP. |
