| Source | Target | | (EU) regulation (within the EU the most important legal act of the widest reach) | rozporządzenie (w UE najważniejszy akt prawny o najszerszym zasięgu) |
| (ZUS) evaluating doctor, certifying doctor (the organ of first instance at ZUS issuing medical opinions and certificates on work disability) | lekarz orzecznik ZUS (organ I instancji w ZUS wydający orzeczenia w sprawach świadczeń z tytułu niezdolności do pracy) |
| (ZUS) medical board medical commission (the organ of the second instance at ZUS issuing decisions on matters of benefit for an inability/incapability to work, investicating funds relating to decisions made as part of the first instance by a ZUS appointed doctor) | komisja lekarska ZUS (organ II instancji w ZUS wydający orzeczenia w sprawach świadczeń z tytułu niezdolności do pracy, rozpatrujący środki odwoławcze od orzeczeń wydanych w I instancji przez lekarza orzecznika) |
| (ZUS) President Office (an organisational unit of ZUS Headquaters) | Gabinet Prezesa (komórka organizacyjna Centrali ZUS) |
| a benefit payment on reaching the age of 100 (an honorary benefit paid to those who have turned 100 years old) | świadczenie z tytułu ukończenia 100 lat życia (świadczenie honorowe przyznawane osobom, które ukończyły 100 lat życia) |
| a person deported to perform forced labour (a person transported to perform forced labour for a period of at least six months within the borders of the Polish state or from this territory to the 3rd Reich and USSR) | osoba deportowana do pracy przymusowej (osoba wywieziona do pracy przymusowej na okres co najmniej 6 miesięcy w granicach terytorium państwa polskiego lub z tego terytorium na terytorium III Rzeszy i ZSRR) |
| a qualified electronic signature (a form of signature which meets all the technical and organisational requirements) | kwalifikowany podpis elektroniczny (forma podpisu, która spełnia szczególne wymagania techniczne i organizacyjne) |
| accident prevention (activities preventing accidents at work or occupational diseases covering, among other things, the subsidy of those undertakings by contribution payers designed to maintain an ability to work through the entirety of the period of work activity, the commissioning of analyses and academic-research works to promote awareness of dangers resulting in accidents at work and vocational diseases and the ways these may be prevented, the refunding of specific health benefits connected with accidents at work) | prewencja wypadkowa (działania zapobiegające wypadkom przy pracy lub chorobom zawodowym, obejmujące m.in. dofinansowanie działań płatników składek mających na celu utrzymanie zdolności do pracy przez cały okres aktywności zawodowej, zamawianie analiz i prac naukowo-badawczych, upowszechnianie wiedzy o zagrożeniach powodujących wypadki przy pracy i choroby zawodowe oraz sposobach im przeciwdziałania, refundacja określonych świadczeń zdrowotnych związanych z wypadkami przy pracy) |
| accident sheet (document listing the circumstances and causes of an accident at work of an insured party who is not an employee) | karta wypadku (dokument zawierający okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy osoby ubezpieczonej, która nie jest pracownikiem) |
| account of the insured person (the insured party’s individual account, in which are registered contribution payments and information on the course of social insurances for the give insured party) | konto ubezpieczonego (indywidualne konto ubezpieczonego, na którym ewidencjonowane są składki oraz informacje dotyczące przebiegu ubezpieczeń społecznych danego ubezpieczonego) |
| Act on benefits in respect of accidents at work and occupational diseases in special circumstances | ustawa o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach |
| Act on cash benefits and rights eligible to civilian blind victims of acts of war, substitute military service soldiers forced to labour in coal mines, quarries, uranium ore plants and construction battalions | ustawa o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych, żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych |
| Act on cash benefits and rights entitled to civil blind victims of war acts | ustawa o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych |
| Act on cash benefits due to persons deported to perform forced labour and to the inmates of forced labour camps in the Third Reich and the Union of Soviet Socialist Republics | ustawa o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich |
| Act on cash benefits under social insurance in the case of sickness and maternity | ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa |
| Act on freedom of economic activity | ustawa o swobodzie działalności gospodarczej |
| Act on social insurance in respect of accidents at work and occupational diseases | ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych |
| Act on war veterans and certain persons being victims of war and post-war oppression | ustawa o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego |
| acting president (in a situation where a new president has not been elected and the hitherto president no longer holds office) | pełniący obowiązki prezesa (w sytuacji, gdy nie został wybrany nowy prezes, a prezes dotychczas urzędujący nie sprawuje już urzędu) |
| activation of a PUE (Electronic Service profile) profile (activation of a PUE personal account) | aktywowanie profilu na Platormie Usług Elektronicznych (uruchomienie osobistego konta na PUE) |
| activities of daily living | codzienne zajęcia |
| additonal payment for clandestne education (a form of benefit for teachers who conducted clandestne classes during the period of German occupaton or who before 1st September 1939 taught Polish as a language at Polish schools on the territory of the Third Reich as well as the former Free City of Gdansk) | dodatek za tajne nauczanie (rodzaj świadczenia dla nauczycieli, którzy w czasie okupacji prowadzili tajne nauczanie albo przed 1 września 1939 r. nauczali w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niem. oraz byłego Wolnego Miasta Gdańska) |
| additonal payment to a family allowance pension for a double orphan (a type of benefit for someone who has lost both parents, and who is enttled to family allowance pension) | dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej (rodzaj świadczenia dla osoby, która nie ma obojga rodziców, a jest uprawniona do renty rodzinnej) |
| additonal payment to an injured veteran (money benefits for an individual who in taking part in – on the basis of orders received – operations abroad suffered injury) | dodatek dla weterana poszkodowanego (świadczenie pieniężne dla osoby, która biorąc udział – na podstawie skierowania – w działaniach poza granicami państwa, doznała uszczerbku na zdrowiu) |
| additonal payments to the lowest retirement and social security pensions (the so-called minimum top-up; the topup payment levels out the difference between the total value of benefits due and the sum of the minimum benefit payment) | dopłata do najniższej emerytury/renty (zwana dopłatą do minimum; dodatek równy różnicy między całkowitą wysokością świadczeń należnych a kwotą świadczenia minimalnego) |
| Administrative arrangement for the implementation of a social security agreement | Porozumienie wykonawcze do umowy o zabezpieczeniu społecznym |
| Administrative Commission for the Coordination of Social Security Systems (brought into effect by the European Commission, composed of representatives of EU/EFTA member states and – when required – technical advisors) | Komisja Administracyjna ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego (powołana przy Komisji Wspólnot Europejskich, złożona z przedstawicieli rządów państw członkowskich UE/EFTA i – w razie potrzeby – doradców technicznych) |
| administrative enforcement (the executing of Administrative decisions taken by an Administrative organ | egzekucja administracyjna (wykonanie decyzji administracyjnej wydanej przez organ administracyjny) |
| agricultural increase (an increase in the sum of a retirement pension or social security pension received when the pensioner or social security claimant is able to prove a documented period of contributions for agricultural social insurance) | zwiększenie rolne (podwyższenie kwoty otrzymywanej emerytury lub renty w przypadku, gdy zainteresowany emeryt lub rencista legitymuje się okresem opłacania składek na rolnicze ubezpieczenie) |
| allowance receipt day, day of allowance receipt (a day for which entitlement for sickness benefit exists) | dzień zasiłkowy (dzień, za który przysługuje zasiłek chorobowy) |
| amount of insurance contribution | wysokość składki ubezpieczeniowej |
| announcement (making public knowledge by a state organ of the fact of conducting determined actions or the announcement of a legal act) | obwieszczenie (podanie do publicznej wiadomości przez organ państwowy faktu dokonania określonej czynności lub ogłoszenia aktu prawnego) |
| annual report of earnings | zgłoszenie rocznych zarobków |
| annulment complaint (appeal) on court decisions (final appeal; a means of complaint over the validity of a court of appeal sentence) | skarga kasacyjna od orzeczeń sądów (kasacja; środek zaskarżenia prawomocnego wyroku sądu odwoławczego) |
| application for a return of costs incurred | wniosek o zwrot kosztów |
| appointment of representative | mianowanie przedstawiciela |
| attainment of age | osiągniecie odpowiedniego wieku, dojście do wieku |
| authentication of the PUE profile (confirmation of the identity of a PUE profile holder) | uwierzytelnienie profilu PUE (potwierdzenie tożsamości właściciela profilu PUE) |
| automatic information device (serving the requirements of ZUS clients through the automatic accessing of services and information) | zusomat (samoobsługowe urządzenie informacyjno-usługowe dla klientów ZUS) |
| automatic pension (payable after the completion of the universal retirement age, regardless of the number of years worked, and paid out instead of hitherto social security disability pensions) | emerytura przyznana z urzędu (przysługuje po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego, niezależnie od długości stażu ubezpieczeniowego, zamiast pobieranej dotychczas renty z tytułu niezdolności do pracy) |
| availability of funds | dostęp do funduszy |
| average further life expectancy (statistical data identical for women and men defining the average number of months of life left for those of a given age, used in the calculation of the value of retirement pensions established on the basis of the new principles) | średnie dalsze trwanie życia (dane statystyczne tożsame dla kobiet i mężczyzn, określające średnią liczbę miesięcy życia, jaka pozostała osobom w danym wieku, uwzględniane przy obliczeniu wysokości emerytury ustalanej według nowych zasad) |
| average monthly salary (announced by the Central Statistical Office, which constitutes the basis for the calculation of insurance contributions for employers) | przeciętne miesięczne wynagrodzenie (ogłaszane przez Główny Urząd Statystyczny, stanowi m.in. Podstawę do obliczenia składek na ubezpieczenie przedsiębiorców) |
| Base sum (the annually established sum, dependent on average monthly remuneration of significance in the establishing of the rate of retirement and social security pensions calculated according to hitherto binding principles as well as having an influence on the amount of the so-called base rate of a benefit) | kwota bazowa (ustalana corocznie kwota, uzależniona od przeciętnego wynagrodzenia, mająca znaczenie przy ustalaniu wysokości rent i emerytur obliczanych według dotychczasowych zasad oraz mająca wpływ na wysokość tzw. podstawy wymiaru świadczenia) |
| beneficiary (a person designated by an insured person as entitled to receive the savings held in their sub-account in the case of the person’s death) | uposażony (osoba wskazana przez ubezpieczonego jako uprawniona do otrzymania oszczędności z jego subkonta na wypadek jego śmierci) |
| benefit deductions (deductions made on the basis of various types of balance dues, e.g., the inappropriateness of benefits drawn, dues taken by court orders, alimony payments, payment for staying in social welfare homes etc.) | potrącenie ze świadczeń (potrącenie dokonywane na poczet różnego rodzaju należności, np. nienależnie pobranych świadczeń, należności egzekwowanych na mocy wyroku sądu, alimentów, opłat za pobyt w domach pomocy społecznej itp.) |
| benefit for blind war victims (money benefit for blind civilians of war activities for the period 1939–1945 who lost their sight as a result of these activities or as a result of the explosions of unexploded shells after the war) | świadczenie dla niewidomych ofiar wojny (świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych w latach 1939–1945, którzy utracili wzrok w wyniku tych działań lub w wyniku eksplozji niewypałów bądź niewybuchów po wojnie) |
| benefit payment to the amount of a veteran supplement payment (a form of benefit for those who have participated in wars, armed conflict and national uprisings as well as for others eligible who do not have the right to any retirement-social security pensions, do not have any incomes encompassing a contribution to retirement and social security insurance and who have reached retirement age) | świadczenie w wysokości dodatku kombatanckiego (rodzaj świadczenia dla osób, które brały udział w wojnach, działaniach zbrojnych i powstaniach narodowych oraz dla innych osób uprawnionych, które nie posiadają prawa do żadnych świadczeń emerytalno-rentowych, nie osiągają żadnych dochodów objętych składką na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz osiągnęły wymagany wiek). |
| benefit payment transfer (the transference of a benefit in an unchanged amount to the person entitled to it who resides or lives in another member state than the state obliged to make the benefit payment) | transfer wypłaty świadczenia (przekazywanie świadczenia w niezmienionej wysokości i trybie osobie do niego uprawnionej, która przebywa lub mieszka w innym państwie członkowskim niż państwo, które jest zobowiązane do wypłaty świadczenia) |
| benefits’ coordination, coordination of social security benefits | unijna koordynacja świadczeń |
| bilateral agreements (concluded between two states, e.g., in the matter of social insurance) | umowy bilateralne, dwustronne (zawarte pomiędzy dwoma państwami, np. w sprawie zabezpieczenia społecznego) |
| blind civilian victim of war activites | cywilna niewidoma ofiara działań wojennych |
| Board of Directors | Rada Nadzorcza |
| Board of Trustees | Rada Zarządzająca |
| branch (an organisational unit of ZUS of a higher order) | oddział (jednostka organizacyjna wyższego rzędu ZUS) |
| bridging retirement pension (a retirement pension for certain employees working in special conditions or doing work of a specific character) | emerytura pomostowa (emerytura przysługująca niektórym pracownikom wykonującym pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze) |
| Bridging Retirement Pension Fund (FEP; a state fund instigated to finance the payment of bridging pensions , the interest for their late payment, write-off constituting ZUS revenue) | Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP; państwowy fundusz celowy powołany do finansowania wypłat emerytur pomostowych, odsetek za ich nieterminowe wypłaty, odpisu stanowiącego przychód ZUS) |
| burden of proof | ciężar udowodnienia |
| Bureau of Citizenship and Immigration Services | Biuro Usług Imigracyjnych i Spraw Dot. Obywatelstwa |
| business activity (the conducting of commercial activity in an organised and consecutve way, in one’s own name and on one’s or another’s account) | działalność gospodarcza (prowadzenie działalności zarobkowej wykonywanej w sposób zorganizowany i ciągły, we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek) |
